Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/3159 Esas 2021/1092 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/3159
Karar No : 2021/1092


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Kurumu
UETS Kodu: ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Software Teknoloji Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
UETS Kodu: ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 15/09/2020 tarih ve E:2015/6523, K:2020/2061 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 22/08/2009 tarih ve 27327 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İhale Genel Tebliği'nin 54 ilâ 62. maddeleri arasında mal alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin tespiti, sorgulanması ve açıklanmasına ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmamasına yönelik eksik düzenlemenin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 15/09/2020 tarih ve E:2015/6523, K:2020/2061 sayılı kararıyla;
Davacı şirket tarafından, Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığınca 30/06/2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen mal alımı ihalesine katılarak teklif verildiği ve ihalenin aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak sonuçlandırılmadığından bahisle itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu;
Davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunun, Kamu İhale Kurulu tarafından, “yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, mal alımı ihalelerine ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nde aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesine ilişkin bir belirlemenin yapılmadığı, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasının idarelerin takdirinde olduğu, söz konusu ihalelere ilişkin olarak kriterler ve esasların mevzuatta düzenlenmemesi nedeniyle idarelerce mal alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin belirlenmesinin, sorgulanmasının ve sunulan teklif açıklamalarının değerlendirilmesinin idarenin güvenilirliği ilkesine uygun olmayacağı ve yüklenicinin edimini ifa etmiş sayılabilmesi için idarece malın muayene ve kabulünün yapılmasının bir şart olduğu hususları dikkate alındığında incelemeye konu ihalede idarece aşırı düşük tekliflerin sorgulanması yapılmaksızın ihalenin neticelendirilmesi işleminin mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmediği sonucuna ulaşıldığından, başvuru sahibinin anılan iddiası yerinde bulunmamıştır...” gerekçesi ile reddedildiği;
Bunun üzerine, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 54 ilâ 62. maddeleri arasında "mal alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin tespiti, sorgulanması ve açıklanmasına ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmamasına yönelik eksik düzenlemenin" iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı;
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Temel ilkeler" başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrası ile "Aşırı düşük teklifler" başlıklı 38. maddesine yer verilerek;
Kanun'da mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine dair ihaleler arasında herhangi bir ayrım yapılmaksızın aşırı düşük teklif sorgulamasının öngörüldüğü; diğer taraftan, 6518 sayılı Kanun'un 47. maddesiyle yapılan değişikliğin de, Kurumun, mal alımı ihalelerinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapmasını yasaklamadığı;
Öte yandan, 4734 sayılı Kanun'un uygulanması amacıyla 04/03/2009 tarih ve 27159 Mükerrer sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Aşırı düşük teklifler" başlıklı 58. maddesinde (uyuşmazlık tarihinde yürürlükte olan hâliyle), "(1) İhale komisyonu verilen tekliflerden diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
(2) İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temininde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen malların özgünlüğü,
gibi hususlarda isteklinin yaptığı yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır.
(3) Aşırı düşük tekliflerin değerlendirmesinde; Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonu bu düzenlemeyi esas alır." kuralı getirilerek mal alımı ihalelerinde de aşırı düşük teklif sorgulamasına yer verildiği;
Her ne kadar, davalı idarece, mal alımı ihaleleri yönünden aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasını zorunlu kılan emredici bir kuralın bulunmadığı, ayrıca mal alımı ihalelerinin niteliği gereği aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasına ihtiyaç bulunmadığı, ihale komisyonunun tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında incelemek üzere teklif edilen malın teknik şartnamede yer alan teknik kriterlere uygunluğunu denetlemek amacıyla numune, katalog veya fotoğraf isteyebileceği ileri sürülmekte ise de; bu durumun Kamu İhale Kanunu ve Kanun'un uygulama yönetmeliğinde öngörülen ve açıkça düzenlenen sistemin dışına çıkılmasına imkân vermeyeceği;
Bu durumda, 4734 sayılı Kanun ve Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin daha etkin işlerliği amacıyla yürürlüğe konulan Kamu İhale Genel Tebliği'nin mal alımı ihalelerine ilişkin dava konusu bölümünde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasına ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmamasında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle,
Dava konusu Kamu İhale Genel Tebliği'nin 54 ilâ 62. maddeleri arasında mal alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin tespiti, sorgulanması ve açıklanmasına ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmamasına yönelik eksik düzenlemenin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; yapım işi ve hizmet alımı ihalelerinde fiyat teklifinde teklif edilen ürünün yalnızca fiyatına yer verildiği, marka, model ve özelliklerine yer verilmediğinden, söz konusu alımlarda detaylı kurallara yer verilmesinin bu alımların niteliği gereği olduğu, mal alımı ihalelerine ilişkin olarak ise, Tebliğ’de herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği gibi verilmesine de gerek olmadığı, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 43. maddesi uyarınca teklif edilen malın teknik şartnameye uygunluğunun belirlenebilmesi için numune ve teknik bilgilerin yer aldığı kataloğun istenebildiği, ihale komisyonun mal alımı ihalelerinde malın kendisini denetleyebildiği, ayrıca teslim edilen ürünlerin istenilen özelliklere sahip olup olmadığının muayene ve kabul aşamasında tespit edileceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu eksik düzenlemenin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 15/09/2020 tarih ve E:2015/6523, K:2020/2061 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan ... TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
4. 27/05/2021 tarihinde, oybirliği ile kesin olarak karar verildi.