22. Hukuk Dairesi 2016/11330 E. , 2019/9009 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının fazla çalışma yaptığını, hafta tatillerinde ve ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını ancak karşılığında ücret ödemesi yapılmadığını öne sürerek fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda ve yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve temyiz nedenlerine göre davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine,
2-Taraflar arasında davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı ve fazla çalışmanın hesap yöntemi konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda ise işçinin ihtirazi kayıt ileri sürmesi beklenemeyeceğinden, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının her türlü delil ile ispatı mümkündür.
Somut uyuşmazlıkta, Mahkemece ücret bordrolarında tahakkuk bulunduğu, ücretin düşürüldüğü iddiasının ise gerçeği yansıtmadığı kabul edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de; varılan sonuç dosya içeriği ile ve emsal dosyalar ile örtüşmemektedir.Dava zamanaşımı dikkate alındığında hesaplanması gereken dönem 01.10.2008-15.09.2009 arasıdır. Aynı döneme ilişkin Dairemizden geçen emsal dava dosyalarında, ücretin düşürüldüğü, bu nedenle davacının fazla çalışma tahakkuklarının temel ücrete dahil olduğu, davacının haftalık fazla çalışmasının ise 12 saat olduğu kabul edilmiştir. (Örneğin Dairemizin 30.04.2014 karar tarihli 2014/10718 esas-10731 esas arası seri halde incelenen dava dosyaları ile 05.06.2014 karar tarihli 2014/14081 esas-2014/14093 esas arası seri halde incelenen dava dosyaları ) Eldeki dava dosyasında, 2008 yılı Mayıs ve Haziran aylarında brüt 1.381,72 TL olan ücretin 2008 yılı Temmuz ayından itibaren aylık brüt 1.025,81 TL ye düşürüldüğü bir başka deyişle brüt 46,05 TL olan günlük yevmiyenin brüt 34,19 TL"ye indirildiği görülmektedir. Dosya içerisinde bulunan ücret bordrolarındaki tahakkuklar incelendiğinde; 2008 yılı Temmuz ayı öncesi aylık ücretin brüt 1.381,72 TL olduğu, bu tarihten sonra ise belirlenen 1.025,81 TL brüt ücret + fazla çalışma ücret tahakkuku toplamının yine bu miktarı (brüt 1.381,72 TL) verdiği, ayrıca bordrolarda hafta tatili tahakkuku olduğu görülmektedir.Şu halde emsal dava dosyaları da dikkate alındığında 2008 yılı Temmuz ayı ve sonraki ücret bordrolarındaki fazla çalışma tahakkuklarının gerçeği yansıtmadığı, bu tahakkukların temel ücrete dahil olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle, dosya içeriği ve emsaller de dikkate alınarak davacının haftalık 12 saat fazla çalışma yaptığı kabul edilerek fazla çalışma ücreti alacağı hesaplanmalıdır.Mahkemece bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3- Öte yandan, hafta tatili bakımından ücret bordrolarında tahakkuk var ise de; bordrodaki çıplak ücret gerçeği yansıtmadığından ödemenin eksik yapıldığı; yine ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının da gerçek ücret üzerinden hesaplanmaması nedeniyle eksik hesaplandığı gözetilerek sonucuna göre karar verilmelidir.Mahkemece, davacının 2008 yılı Temmuz ayından itibaren ücret bordrolarındaki fazla çalışma tahakkuku ve çıplak ücret toplamının davacının temel ücreti olduğu kabulü ile alacakların hesaplanması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile ve yazılı gerekçe ile verilen hüküm hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.Sonuç:Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18.04.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.