Mahkemesi : Denizli 1. İş Mahkemesi
Tarihi : 22.02.2013
No : 2012/266-2013/121

Dava, yersiz ödenen primlerin istirdatı istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz etmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Hukuk Genel Kurulu"nun 14.11.2007 tarih ve 2007/13-848 E. 2007/840 K. sayılı ilamında belirtildiği üzere, açılmış bir davanın esasının incelenebilmesi (davanın mesmu, yani dinlenebilir olabilmesi) bazı şartların tahakkukuna bağlı olup, bunlara dava şartları denir. Dava şartlarından bir kısmı olumlu (varlığı mutlaka gerekli); diğer bir kısmı da, olumsuz ( yokluğu mutlaka gerekli ) niteliktedir. Hakim, önüne gelen bir davada, dava şartlarının mevcut olup olmadığını re"sen gözetmelidir.
Olumlu dava şartlarından biri de, davacının o davayı açmakta hukuki yararının bulunmasıdır. Açılmasında davacısı yönünden hukuki yarar bulunmayan bir dava, dava şartının yokluğundan dolayı reddedilmelidir.
Davacı, 2010/5 ila 2011/1. aylar arasında % 5"lik hazine prim teşvikinden yararlandırılmasına ilişkin Kurum işleminin iptali üzerine ödemek zorunda kaldığı 89.750,22 TL primin dava tarihinden yasal faiz ile tahsilini istemiş, Mahkemece, davacının Kurum işleminin iptali istemiyle açılan tespit davasında, Kurum işleminin iptaline karar verildiğini, bu kararın kesinleşmesi üzerine, Kuruma başvurması halinde, yersiz ödenen primlerin iade edileceğine dayalı olarak, davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Dosya kapsamına göre davacının Hazine prim teşvikinden yararlandırılmasının iptaline ilişkin Kurum işleminin yerinde olmadığının tespitine ilişkin olarak, Denizli 1. İş Mahkemesi"nin 26.42012 tarih ve 2011/393 esas ve 2012/329 karar sayılı kararı ile Kurum işleminin iptaline karar verildiği, uyap ortamında yapılan araştırma sonucunda, bu kararın Dairemizin 9.5.2013 tarih ve 2012/17816 esas ve 2013/9775 karar sayılı ilamı ile onandığı anlaşılmaktadır.
Eldeki dava eda davası niteliğinde olup; eda davalarında alacağın muaccel olması şartıyla, hukuki yararın mevcut olduğu kabul edilir. Her ne kadar davacı tarafından Kurum işleminin iptali istemi ile açılan tespit davası kabulle sonuçlanmış ise de, dava tarihi itibariyle tespit hükmünün kesinleşmediği ve tespit hükümlerinin cebri icraya olanak vermediği gözetildiğinde; davacının HMK 114. madddesi uyarınca davayı açmakta hukuki yararının olduğu kabul edilmek suretiyle, davanın esasına girilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve eksik araştırma sonucı davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma sebebidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 06.03.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.