Danıştay 7. Daire 2017/477 Esas 2021/2544 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/477
Karar No : 2021/2544

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Optikal Optik Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı eşyaya isabet eden ek mali yükümlülük ve katma değer vergisinin %20 fazlası için teminat verilerek ithalatın gerçekleştirilmesinin ardından, teminatın iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine dair işlemin iptali ve tahsil edilen geçici teminatın iadesi istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Bozma kararı üzerine, 05/03/2008 tarih ve 26807 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2008/13223 sayılı İthalatta Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Bakanlar Kurulu kararı kapsamında ''gözlük çerçevesi'' ticari tanımlı eşya için tahsil edilen ek mali yükümlülüğün üç yıl süre ile 05/03/2011 tarihine kadar uygulandığı, 23/10/2011 tarih ve 28093 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2011/2299 sayılı Gözlük Çerçeveleri İthalatında Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı ile sözü edilen eşya için 14/11/2011 tarihinden itibaren ek mali yükümlülük alınması uygulamasına devam edildiği, olayda, 2008/13223 sayılı Bakanları Kurulu Kararının uygulamasının sona erdiği 05/03/2011 tarihinden, 2011/2299 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar uygulamanın ne yönde olacağı bilinmediğinden, bu ara dönemde davacı adına tescil edilen beyannameye ilişkin olarak gümrük idaresince ek mali yükümlülük ve buna isabet eden katma değer vergisinin %20 fazlasıyla geçici teminat olarak alınması kaydıyla ithalat işlemlerine izin verildiği, ek mali yükümlülüklerin T.C. Anayasa uyarınca kanunla verilen yetkiye istinaden çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararı ile düzenlendiği, Bakanlar Kurulu Kararının öngörülen yürürlük tarihinin sona ermesi veya yeni bir kararla yürürlükten kaldırılması ile ek mali yükümlülük uygulanmasının dayanağı kalmayacağından; 2008/13223 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlükte olmadığı dönemde tescil edilen beyannameye ilişkin olarak davacıdan geçici teminat alınmasında ve bu teminat tutarının iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline, davacıdan tahsil edilen toplam 57.960,73 TL geçici teminatın da davacıya iadesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili tarihinde, 28/04/2011 tarih ve 27918 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gözlük Çerçeveleri İthalatında Geçici Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin 2011/1633 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlükte olduğunun anlaşıldığı, anılan karar kapsamında belirtilen tutar kadar geçici korunma önlemi olarak ek mali yükümlülüğün Gümrük Mevzuatının ilgili hükümlerine göre teminata bağlanacağı, 28/4/2011 tarih ve 27918 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 22/03/2011 tarihli ve 2011/1633 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Gözlük Çerçeveleri İthalatında Geçici Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Karar çerçevesinde ithalatında ek mali yükümlülüğün teminata bağlandığı eşyadan, bu Karar uyarınca ek mali yükümlülüğe tabi olanlara ilişkin teminat tutarının bu madde uyarınca hesaplanan ek mali yükümlülük kadar olan kısmının Hazineye irat kaydedileceği yolundaki düzenlemeler gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle verilen dava konusu işlemin iptali yönündeki mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı eşyaya isabet eden ek mali yükümlülük ve katma değer vergisinin %20 fazlası için teminat verilerek ithalatın gerçekleştirilmesinin ardından, teminatın iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine dair işlemin iptali ve tahsil edilen geçici teminatın iadesi istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
T.C. Anayasası'nın 73. maddesinin 3. fıkrasındaki, “Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.” hükmü ile vergi, resim, harç ve mali yükümlülüklerin kanuniliği ilkesi benimsenmiş olup, 167. maddesinin 2. fıkrasıyla, dış ticaretin ülke ekonomisinin yararına olmak üzere düzenlenmesi amacıyla ithalat, ihracat ve diğer dış ticaret işlemleri üzerine vergi ve benzeri yükümlülükler dışında ek malî yükümlülükler koyma ve bunları kaldırma hususunda kanunla Bakanlar Kuruluna yetki verilebileceği düzenlenmiştir. Anayasal düzenlemelerin verdiği yetkiyle çıkartılan 02/02/1984 tarihli ve 2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un 1. maddesinde; dış ticaretin, ülke ekonomisinin yararına düzenlenmesini sağlamak amacıyla ithalat, ihracat ve diğer dış ticaret işlemleri üzerine vergi ve benzeri yükümlülükler dışında ek mali yükümlülükler konulması ve kaldırılması, bu yükümlülüklere ilişkin esasların tespit edilmesi ve oluşan fonların kullanılmasının bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği, 2. maddesinde; Bakanlar Kurulunun bu Kanun kapsamındaki konularda düzenlemeler yapmaya yetkili olduğu, 3. maddesinde ise; ithalat, ihracat veya dış ticaret işlemleri üzerine konulan ek mali yükümlülüklerin nev'i, miktarı, tahsili, takibi ve iadesi, gerektiğinde bütçeye irat kaydedilmesi, bir fonda toplanması ve fonun kullanım esaslarının Bakanlar Kurulu Kararında gösterileceği hükmüne yer verilmiştir.
05/03/2008 tarih ve 26807 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2008/13223 sayılı İthalatta Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı ile 05/03/2008 tarihinden itibaren 3 yıl süre ile "9003.19" ile "9003.11" gümrük tarife pozisyonunda yer alan "gözlük çerçevesi" ticari tanımlı eşyanın ithalatında ek mali yükümlülük tahsil edilmesi uygulamasına başlanmış olup, 2008/13223 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 05/03/2011 tarihinde yürürlüğünün sona ermesi üzerine, 28/04/2011 tarih ve 27918 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gözlük Çerçeveleri İthalatında Geçici Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin 2011/1633 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sözü edilen eşyanın ithalatında 200 (iki yüz) gün süreyle, “Ek Mali Yükümlülük” sütununda belirtilen tutar kadar geçici korunma önlemi olarak ek mali yükümlülüğün Gümrük Mevzuatının ilgili hükümlerine göre teminata bağlanacağı, soruşturma sonucunda korunma önlemi alınmasına karar verilmesi halinde, teminata bağlanan tutarın Hazineye irat kaydedileceği, anılan Kararın yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği, 23/10/2011 tarih ve 28093 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gözlük Çerçeveleri İthalatında Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin 2011/2299 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de, 14/11/2011 tarihinden itibaren ek mali yükümlülük uygulamasına devam edileceği, anılan Kararın 2. maddesinde, 28/04/2011 tarih ve 27918 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 22/03/2011 tarih ve 2011/1633 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Gözlük Çerçeveleri İthalatında Geçici Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Karar çerçevesinde ithalatında ek mali yükümlülüğün teminata bağlandığı eşyadan, bu Karar uyarınca ek mali yükümlülüğe tabi olanlara ilişkin teminat tutarının bu madde uyarınca hesaplanan ek mali yükümlülük kadar olan kısmının Hazineye irat kaydedileceği, kalan kısım ve bu Karar uyarınca ek mali yükümlülüğe tabi olmayan eşyaya ilişkin teminata bağlanan tutarın gümrük mevzuatının teminata bağlanan vergilerin geri verilmesine ilişkin hükümleri dâhilinde ilgililere iade edileceği düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve dosyadaki bilgi belgelerin bir arada değerlendirilmesinden, … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili tarihinde, 28/04/2011 tarih ve 27918 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gözlük Çerçeveleri İthalatında Geçici Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin 2011/1633 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlükte olduğu görülmüş olup, Mahkemece, anılan karar kapsamında belirtilen tutar kadar geçici korunma önlemi olarak ek mali yükümlülüğün Gümrük Mevzuatının ilgili hükümlerine göre teminata bağlanacağı, 28/4/2011 tarih ve 27918 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 22/03/2011 tarihli ve 2011/1633 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Gözlük Çerçeveleri İthalatında Geçici Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Karar çerçevesinde ithalatında ek mali yükümlülüğün teminata bağlandığı eşyadan, bu Karar uyarınca ek mali yükümlülüğe tabi olanlara ilişkin teminat tutarının bu madde uyarınca hesaplanan ek mali yükümlülük kadar olan kısmının Hazineye irat kaydedileceği yolundaki düzenlemeler gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken, 2008/13223 sayılı İthalatta Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararının yürürlükte olmadığı dönemde tescil edilen uyuşmazlık konusu beyannameye ilişkin olarak davacıdan geçici teminat alınmasında ve bu teminat tutarının iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline ve geçici teminatın davacıya iadesine ilişkin temyize konu kararda yasal isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28/05/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.