14. Hukuk Dairesi 2016/5343 E. , 2019/3253 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 27.12.2014 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 28.01.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne, duruşma talebinin davanın niteliği gereği reddine karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacılar vekili, 2574 ada 5 parsel sayılı taşınmazdaki ortaklığın öncelikle aynen taksim, olmadığı taktirde satış suretiyle giderilmesini talep etmiştir.
Davalı, davacılarla dava konusu taşınmazda imar uygulaması sonucunda paydaş olduğunu, burada evinin olduğunu, davacıların inşaat şirketi ile anlaştığını, evini yıktırmak istediklerini, hazırlanan sözleşmeyi imzalamadığı için bu davanın açıldığını, o yüzden davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile, 2574 ada 5 parsel sayılı taşınmazdaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Mahkemece, paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının ve harcın taraflardan hangi oranlarda tahsil edileceğinin hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Somut olaya gelince; dava konusu 2574 ada 5 parsel sayılı taşınmazda paydaşlara ait muhtesat bulunduğu ve bilirkişi heyetince düzenlenen 13.07.2015 tarihli raporda muhtesatların arza oranlamasının yapıldığı ve hükümde de satış bedelinin, bilirkişilerce hazırlanan bu rapordaki oranlar dikkate alınarak taraflara dağıtılmasına karar verildiği; ancak yargılama giderleri, harç ve vekalet ücretinin satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda taraflardan tahsiline karar verilmesi gerekirken, payları oranında tahsiline karar verilmesi ve satış işlemi için satış memuru görevlendirilmemiş olması doğru görülmemiştir. Ne var ki bu hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden bu yönde düzelterek onama kararı vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm sonucunun 4 numaralı bendinde yer alan "paydaşlardan" ibaresinden sonra gelmek üzere "satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda" ibarelerinin eklenmesine, “payları oranında” ibarelerinin çıkarılmasına; 5 numaralı bendinde yer alan "paydaşlardan" ibaresinden sonra gelmek üzere "satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda" ibarelerinin eklenmesine, “payları oranında” ibarelerinin çıkarılmasına; 6 numaralı bendinde yer alan "taraflardan" ibaresinden sonra gelmek üzere "satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda" ibarelerinin eklenmesine, “hisseleri oranında” ibarelerinin çıkarılmasına, hükme 8 numaralı bent olarak "Satış memuru olarak mahkeme yazı işleri müdürünün görevlendirilmesine," cümlesinin yazılmasına, hükmün HUMK"nun 438/7. maddesi gereğince DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 09.04.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.