Mahkemesi : İskenderun 1. İş Mahkemesi
Tarihi : 16/01/2014
Numarası : 2013/101-2014/7

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı, davalı işyerinde 07/07/2002-28/12/2012 tarihleri arasında güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, iş akdinin davalı tarafından feshedildiğini, davalı işveren tarafından 2006-2011 yılları arası haftada 3 gün günde 2 saat zorunlu spor faaliyetleri yaptırıldığını, yine işveren tarafından bu spor faaliyetlerine devamsızlık yapan personelin iş akdine devamsızlıktan dolayı son verileceğinin bildirildiği, kendisinin tüm spor faaliyetlerine katıldığını belirterek fazla mesai ücreti alacağının tahsilini talep etmiştir.
Davalı, davacıya amirlerince zorunlu spor faaliyeti yapmasına dair talimat verilmediğini, böyle bir uygulama bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Somut olayda, güvenlik görevlisi olarak çalışan davacının normal çalışma sistemi dışında haftada 3 gün ikişer saat spor eğitimine katılmasının zorunlu tutulduğu, davacı ve davalı tanık beyanlarından anlaşılmaktadır. Her ne kadar davalı bu faaliyete katılma yönünde bir işveren talimatı bulunmadığını ve bunun zorunlu olmadığını iddia etmiş ise de özellikle güvenlik şefi ve güvenlik sorumlusu olarak çalışan davalı tanığı Ö.. Ç.."ın “Özel güvenlik görevlilerinin belirli fiziksel özelliklere sahip olması gerekmektedir. Bu nedenle serbest saatler içerisinde spor faaliyetleri düzenleniyordu. Katılım gönüllülük esasına dayanıyordu. Gözlemlediğim kadarı ile herhangi bir sağlık engeli bulunmayan tüm personel bu faaliyete katılıyordu. Katılmayanlar için sağlık raporu ibrazı isteniyordu. Spor faaliyetlerine zaman zaman katıldığım oldu. Sağlık raporunu bilinmesi gereken bir sağlık engelinin olup olmadığının tespiti açısından istiyorduk. Spor faaliyetleri konusunda belirli bir saat ve saat dilimi sınırlanması yoktu. Katılanların fiziksel durumu kaldırdığı oranda katılımı bekleniyordu.” şeklindeki beyanından spor faaliyetlerine katılımın zorunlu olduğu anlaşılmaktadır. Çünkü gönüllülük esasına göre yapılan bir faaliyette “faaliyete katılmayanlardan” sağlık raporu istenmez ve katılanlardan fiziksel durumu kaldırdığı oranda devamı beklenemez. Faaliyete katılmayanlardan sağlık raporu istenmesi ve katılanlarında fiziksel durumu kaldırdığı ölçüde katılımı “beklenmesi” tanığın iddiasının aksine faaliyete katılım yönünde zorunluluk olduğunu gösterir. Buna göre işçinin normal çalışma vardiyası dışında spor faaliyeti adı altında da olsa işverenin emir ve denetiminde bulunması çalışma niteliği taşıyacağı ve bu durumda normal vardiya dışındaki çalışmaların eklenmesi suretiyle varsa haftalık 45 saati aşan kısmın fazla çalışma oluşturacağı açık olup, mahkemece yanılgılı bir değerlendirme ile talebin reddine karar verilmiş olması hatalıdır. Yapılacak iş; tüm dosya kapsamında değerlendirme yapılarak, davacının normal çalışmasının yanında, zorunlu spor faaliyetlerinde geçirdiği zamanda eklenmek suretiyle haftalık çalışmanın 45 saati aştığının belirlenmesi halinde, davacının hak kazandığı fazla çalışma ücreti hesaplanarak çıkacak sonuca göre karar vermektir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeden yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması isabetli olmayıp bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 21.01.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.