Danıştay 10. Daire 2021/1608 Esas 2021/2858 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/1608
Karar No : 2021/2858

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … İnşaat Sanayi Turizm Madencilik ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının aleyhindeki kısımlarının davacı tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesi uyarınca yerine getirilmesi talebiyle yapılan 10/10/2017 tarihli başvurunun reddine ilişkin Diyarbakır Valiliği Zarar Tespit Komisyonu Başkanlığının … tarih ve … sayılı kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali ile, mahkeme kararının yerine getirilmemesi nedeniyle 25.000,00 TL manevi tazminatın 10/02/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalı idareden tahsiline, terör eylemleri ve terörden kaynaklı güvenlik sorunları nedeniyle uğradığı maddi zararların karşılığı olarak şimdilik 175.000,00 TL maddi tazminatın 25/12/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin kararıyla; uyuşmazlık konusu olayda; davacı şirketin anılan mahkeme kararlarının uygulanması talebi üzerine davalı idarece ilgili kurum ve kuruluşlardan bilgi ve belge temin edilmek suretiyle davacı şirket nezdinde bir zarar doğup doğmadığının araştırılması yoluna gidilmiş ise de; … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile ''davacı şirketin terör eylemleri nedeniyle uğradığını iddia ettiği ve 5233 sayılı Kanun uyarınca karşılanmasını istediği zararlardan bir kısmının Kanun'un 7. maddesi kapsamında kaldığının anlaşıldığının'' açıkça hüküm altına alındığı, gerek bakılan dava dosyası gerekse de aynı konuya ilişkin farklı tarihlere yönelik zarar bedellerine dair davacı şirketçe … İdare Mahkemelerinde açılan dava dosyaları birlikte incelendiğinde (örneğin …. İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyası); davalı idarece yapılması gerekenin mahkeme kararını gerekçesiyle bir bütün olarak değerlendirerek Kanun'un 7. maddesi kapsamında kalan zarar kalemleri tespit edilip bu zarar kalemlerinin tazmin etmek olduğu açık iken; mahkeme kararı şeklen uygulanmak suretiyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı kanaatine varıldığı, davacı şirketin terör eylemleri ve terörden kaynaklı güvenlik sorunları nedeniyle uğradığı maddi zararların karşılığı olarak şimdilik 175.000,00 TL maddi tazminatın 25/12/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalı idareden tahsiline yönelik talebine gelince; davalı idarece mahkeme kararı üzerine davacı şirkete ait defter ve belgeler, muhasebe kayıtları, harcamalara ilişkin fatura, dekont v.s gibi belgeler gerekse de re'sen talep edilecek diğer belgeler incelenmek suretiyle idarece bir değerlendirme yapılarak ve terör eylemleri sonucu işin sürdürülememesi, vaktinde tamamlanamaması nedeniyle doğan ve kesinleşen zarar kalemleri tespit edileceğinden; maddi tazminat talebi hakkında bu aşamada karar verilmesi olanak bulunmadığı, Mahkeme kararının uygulanmaması nedeniyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesi uyarınca manevi tazminat talebine ilişkin olarak ise; manevi tazminatın, kişilik haklarının ihlali halinde meydana gelen eksilmenin, başka türlü giderim yolunun bulunmaması nedeniyle uğranılan manevi zararın kısmen de olsa giderilmesini sağlayan bir manevi tatmin aracı olduğu, Mahkeme kararının gereği gibi uygulanmadığı vak'a olarak ortada olmakla birlikte, olayda manevi tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı hususunun ise ayrıca bir irdeleme gerektirdiği, tüzel kişilerin kişilik haklarını, saygınlık, ticari itibar, sosyal ilişkiler bakımından sahip olunan değer, diğer kurumlar nezdinde algılanış, mesleki çevrelerdeki konum, güvenilirlilik gibi değerlerin oluşturduğu, tüzel kişiliğin, saygınlığını yitirmesine, itibar kaybına uğramasına veya amaçlarını gerçekleştirmek bakımından zor duruma düşürülmesine yol açan hukuka aykırı tasarrufların manevi zarara yol açtığı kabul edilerek bu tür zararların tazmin edilmesinin idare hukukunun temel prensiplerinden olduğu, uyuşmazlık konusu somut olayda ise manevi tazminat verilmesini gerektiren bu koşullar gerçekleşmediğinden, davacı şirketin manevi tazminat talebinin reddi gerektiği sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, maddi tazminat istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, manevi tazminat istemi yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı şirket tarafından, temyize konu kararın İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesini açıkça ihlal ettiği, yargılama süreci ve devamının dikkate alınmadığı, terör ve terörden kaynaklı güvenlik sorunları nedeniyle müvekkilinin imalat faaliyetlerinin durduğunun mahkeme kararı ve bilirkişi raporu ile sabit olduğu, iptali istenen dava konusu işlemin dosya kapsamına ve hukuka tamamen aykırı olduğu, talepleri gibi karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının açıklamalı onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Bakılan uyuşmazlıkta, aynı olaya ilişkin diğer dava dosyalarının bu dosya ile birlikte incelenmesinden; davacı şirketin dava konusu işlem ve maddi tazminat istemleri yönünden Daire kararlarımız farklı olmakla birlikte, incelenen dosyada davalı tarafın temyiz talebi bulunmadığından ve temyize gelen davacı taraf aleyhine karar bozulamayacağından Bölge İdare Mahkemesi kararının iptal, maddi ve manevi tazminata ilişkin kısımlarının onanması hukuka uygun bulunmuştur.
Bu nedenle, dilekçede ileri sürülen temyiz sebepleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen açıklama ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, varsa artan posta ücretinin istemi halinde (davalı/davacıya) iadesine, 31/05/2021 tarihinde oy çokluğuyla kesin olarak karar verildi.


(X)-KARŞI OY :

Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararının işlem ve maddi tazminata ilişkin kısmının onanması yönünden Daire kararına katılmakla birlikte, manevi tazminat yönünden haklı olan davacı şirket temyiz talebinin kabulü ile kararın manevi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmının bozulması gerektiği oyuyla Daire kararının bu kısmına katılmıyorum.