Danıştay 10. Daire 2020/2334 Esas 2021/2816 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2020/2334
Karar No : 2021/2816

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...

VEKİLİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı

VEKİLİ : Av. …

DİĞER DAVALI : … Bakanlığı

VEKİLİ : Av. …

İSTEMLERİN_KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından husumetin düzeltilmesine ilişkin kısmının, davacı tarafından ise davanın reddine ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı vekili tarafından; 6292 sayılı Kanun kapsamında müvekkilinin hak sahibi olduğunu belirttiği Muğla ili, Milas ilçesi'nde bulunan 6.583,98 m² yüzölçümlü ... ada … parsel (eski … parsel) sayılı taşınmazın ... Halep Çamı Tabiatı Koruma Alanı sınırları içerisine alınmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Milli Parklar Dairesi Başkanlığının "Tabiatı Koruma Alanı Tefriki" konulu işleminin ve ... Halep Çamı Tabiatı Koruma Alanı sayısal sınırlarını belirleyen Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin anılan parsele ilişkin kısımlarının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:..., K:… sayılı kararıyla; dosyada bulunan bilgi ve belgeler ile mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda alınan bilirkişi raporu da dikkate alınarak dava konusu taşınmazın "Tabiat Koruma Alanı" vasfında olmadığından dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı, öte yandan, dava konusu işlemlerin yetki unsuru yönünden sakat olduğu ileri sürülmüş ise de, … tarihinde … numaralı Kadastro Komisyonunca düzenlenen 2/B uygulama tutanağı ile hazine adına orman sınırları dışına çıkartılmasına karar verilen dava konusu taşınmazın uyuşmazlığa konu işlemin tesis edildiği 1988 tarihi itibariyle hukuki olarak orman vasfını taşıdığı ve işlem tarihinde yürürlükte olan Milli Parklar Kanunu'nun 3. maddesi uyarınca Orman ve orman rejimine giren yerlerde, tabiatı koruma alanlarının Tarım ve Orman Bakanlığı'nın onayı ile belirleneceği, dikkate alındığında uyuşmazlık konusu ... tarih ve ... sayılı işlemin Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı müsteşar yardımcısı oluru ve imzasıyla tesis edildiği görüldüğünden yetki unsuru yönünden yasal mevzuata aykırılık görülmeyerek davacının bu iddiasına itibar edilmediği gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesince; öncelikle 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 97. ve 109. maddeleri uyarınca uyuşmazlık konusu işlemleri tesis etme yetkisinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na verildiği gerekçesiyle bu aşamadan itibaren husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak düzeltilmesine karar verilmiş, ilk derece mahkemesi tarafından alınan ek bilirkişi raporunda, dava konusu parselin “Tabiatı Koruma Alanı” vasfına sahip olmadığı, üzerinde Halep çamı ağacının bulunmadığı, makilik ve zeytinlik vasfında olduğu belirlemelerine dayanılarak dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiş ise de, yine bilirkişi raporundaki belirlemelerden, dava konusu taşınmazın zeytin ve çam ağaçları ile maki cinsi bitkilerle kaplı olduğu, ... Tabiatı Koruma Alanı sınırları içinde, Halep çamının yetişme muhiti ve yayılış alanında kaldığının anlaşılması ve dolaysıyla davaya konu taşınmazın yakınında ve çevresinde bulunan ve ülkemizdeki tek yayılış alanı Milas ilçe sınırları içinde bulunan Halep çamı türünün ilgili mevzuatın tarif ettiği gibi bilim ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye maruz veya kaybolmaya yüz tutmuş tür niteliğinde olduğu ve korunması gerektiği sonucuna varıldığı, ayrıca koruma alanının bütünlüğünün bozulmaması gerçekliği karşısında söz konusu taşınmazın da bulunduğu alanın Halep Çamı Tabiatı Koruma Alanı sınırları içerisine alınmasına ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka aykırı bir yön bulunmadığı gerekçeleriyle istinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddine kesin olarak karar verilmiştir.
Anılan kararın davacı tarafından temyizi üzerine, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesince kararın kesin olduğu gerekçesiyle … tarih ve E:... sayılı kararıyla temyiz isteminin reddine karar verilmiştir.
... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:... sayılı temyiz isteminin reddi yolundaki kararının davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Danıştay Onuncu Dairesinin 03/04/2019 tarih ve E:2019/144, K:2019/2559 sayılı kararıyla; ilgililer bakımından sürekli, nesnel ve genel sonuçlar doğuran ve bu haliyle düzenleyici işlem niteliğindeki "... Halep Çamı Tabiatı Koruma Alanı" belirleme işlemiyle bu alanın sınırlarının belirtilmesine ilişkin işlemler aleyhine açılan davada verilen temyize konu kararın, davaya konu edilen işlemlerin 2577 sayılı Kanun'un 46. maddesi kapsamında düzenleyici işlem olması nedeniyle temyize tabi olduğu sonucuna ulaşıldığından, istinaf başvurusunun reddi yolundaki kararın "kesin" olduğu gerekçesiyle verilen temyiz isteminin reddine ilişkin kararda hukuki isabet bulunmadığı ve davacı tarafın temyiz dilekçesinin davalı tarafa tebliğ edilmediği ve dosyanın tekemmül etmediği gerekçesiyle anılan kararın bozulmasına karar verilmiştir.

Bu karar üzerine ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi tarafından bozma kararına uyularak dosya tekemmül ettirildikten sonra … tarih ve E:…, K:…, T.No:… sayılı kararla, dosyanın Danıştay Başkanlığına gönderilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, dava konusu işlemi tesis etme görevinin Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'ne ait olduğu, bu nedenle davanın Bakanlıkları husumeti ile görülmesi gerektiği ve Bakanlıklarının hasım mevkiinden çıkartılmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Davacı tarafından, dava konusu işlemlerin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN_SAVUNMASI : Davalı idare Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından dava konusu işlemlerin Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce tesis edildiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hasım mevkiine alınamayacağı, davanın doğru hasım olan Tarım ve Orman Bakanlığına yönlendirilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY_TETKİK_HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, tetkik hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Temyiz İsteminin İncelenmesi;
10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin "Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü" başlıklı 420. maddesinde; milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma alanları ve sulak alanların tespiti, Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nün görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
Dava konusu işlemler incelendiğinde, tabiatı koruma alanının belirlenmesi niteliğinde olduğu görülmektedir. Bu nedenle, davanın tabiatı koruma alanlarının tespiti ile görevli Tarım ve Orman Bakanlığı husumetiyle görülmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın hasım mevkinden çıkarılarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hasım mevkine alınmasına ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Bu nedenle, Bölge İdare Mahkemesi tarafından Tarım ve Orman Bakanlığı hasım mevkine alınarak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

Davacının Temyiz İsteminin İncelenmesinden;
... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi tarafından Tarım ve Orman Bakanlığı hasım mevkine alınarak yeniden bir karar verileceğinden, davacının temyiz istemi hakkında bu aşamada karar verilmesine gerek görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hasım mevkiine alınmasına ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Davacının temyiz istemi hakkında karar verilmediğinden …TL temyiz yoluna başvuru harcı ile … TL temyiz karar harcının istemi halinde davacıya iadesine,
4. Tarım ve Orman Bakanlığı hasım mevkiine alınarak yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 31/05/2021 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.