MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi

A)Davacı İstemi:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin, ... Lisesinde 01.01.1996-29.08.1996 ... Merkez ...Lisesinde 12.05.1997-31.06.1997 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı ücretli öğretmen olarak çalıştığını, ancak müvekkilinin bu çalışmalarının resmi bir kamu kuruluş olan davalı tarafından sigortaya bildirilmediğini ve primlerinin ödenmediğini, 01.01.1996-29.08.1996 ve 12.05.1997-31.06.1997 tarihleri arasında sigortalılığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı ... Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava konusunun zamanaşımına uğradığını, davacının ücret karşılığı çalıştığını iddia ettiği tarihlerin üzerinden yaklaşık yirmi yıl sonra dava açılmış bulunduğunu söz konusu hak için hak düşürücü süre geçmiş olduğundan davanın öncelikle bu yönden reddi gerektiğini ifade ederek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava konusu talep edilen dönemler itibariyle hak düşürücü sürenin dolduğunu, davanın usulden reddi gerektiğini, hak düşürücü süre itirazında bulunduklarını ifade ederek davanın usulden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
Mahkemece SGK İl Müdürlüğünden gelen müzekkere cevapları karşısında "1-DAVACININ DAVASININ HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE NEDENİYLE REDDİNE " karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU
Davacı vekili istinaf başvurusunda; müvekkilinin eski adı ... Merkez ... Lisesinde (yeni adı ... Anadolu Lisesi) ücretli öğretmen olarak 1997 yılı mayıs ve haziran aylarında çalıştığına dair iki adet ek ders ücret çizelgesi ve iki adet ek ders bordrosu bulunduğunu, ... milli eğitim müdürlüğünün 16.12.2006 tarihli cevabında davacının 12.05.1997 ile 31.06.2016 tarihleri arasında adı geçen lisede ücretli ingilizce öğretmeni olarak çalıştığının bildirildiğini, eski adı ... Lisesinde ise 21.08.1996 ile 29.08.1996 tarihleri arasında sınavlarda ücretli öğretmen olarak çalıştığına dair 12.08.2016 tarihli sınav programının sunulduğunu, resmi bir kuruluş olan işverenin üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirilmemesinin sorumluluğunun sigortalıya yükenmemesi gerektiğini ileri sürmüş ve mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesince yerel Mahkeme"nin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı ve özellikle kamu kurumundaki çalışmaların kayıtlara dayanması gerektiği, Mahkemenin de resmi kayıtları esas alarak karar verdiği kanaatiyle;
“Davacının istinaf talebinin reddine,” karar verilmiştir.
E)Temyiz:Davacı vekili tarafından sunulan dilekçeler ile istinaf başvuru dilekçesinde yer alan itirazlar yinelenmek suretiyle kurulan hükmün bozulmasına karar verilmesi talep olunmuştur.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri ... olup bir kamu kuruluşudur. Bu nedenle, davalı işyerinde resmi kayıtlara dayanılması ve ücretlerin yazılı belge ile ödenmesi esastır. Kuruma bildirilmeyen dönemlerdeki ücret belgeleri ve bu dönemde davacıya ücret ödenip ödenmediği, ödeme yapılmışsa kim tarafından ödendiğinin araştırılması gerekir.
Anılan maddelerde; yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalıların çalıştıklarını hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilecekleri öngörülmüştür.
İşverenin, sigortalılara ilişkin hangi belgeleri Kurum"a vermesi gerektiği Kanun"un 79/1. maddesinde açıkça ifade edildiği üzere yönetmeliğe bırakılmıştır. ... yapılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"nde, işverence Kurum"a verilecek belgeler; işe giriş bildirgesi, aylık sigorta primleri bildirgesi, dönem bordrosu, vd. şeklinde sıralanmıştır. Bu belgelerden birisinin dahi Kurum"a verilmiş olması veya Kurum"ca, fiilen ya da kayden sigortalı çalışma olgusunun tespiti veya işverence ibraz edilen bordroda ücret kesintisi yapılmış olması halinde hak düşürücü süreden söz edilemeyecektir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının dava konusu edilen çalışma iddiasına ilişkin olarak işyerlerinin bağlı bulunduğu SGK ... il Müdürlüğü"ne varsa prim ve hizmet belgelerinin, işe giriş bildirgelerinin gönderilmesi istenilmiş, işverence uyuşmazlık konusu çalışmaya ilişkin olarak işe giriş bildirgesi düzenlenmediği, dönem bordrosu verilmediği, Kurumun kontrolle görevli memurlarınca çalışmaya ilişkin bir tespit yapılmadığı,... Lisesinde çalışmaya ilişkin kayıt ve belgenin bulunmadığı,... Lisesinde ise belirtilen tarihlerde çalıştığına ilişkin hizmet belgesi düzenlendiği ve ücret ödeme bordrolarının gönderildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda; mahkemece dosyada mevcut ... Lisesinde belirtilen tarihlerde çalıştığına ilişkin ücret ödeme bordrolarının, okunaklı suretlerinin istenmeden, davalı işveren tarafından prim kesintisi yapılıp yapılmadığı araştırılmadan sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; dosyada mevcut Mayıs ve Haziran 1997 tarihli, “ öğretmen ek ders bodrosu ” başlıklı listelerin asıllarının okunaklı şekli ile davalı işverenden istemek ve sözkonusu belgeler doğrultusunda davalı işveren tarafından prim kesintisi yapılıp yapılmadığını araştırmak, gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırmak, davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyerinin kamu kurumu olduğu ve kamu kurumunda resmi kayıtlara dayanılması ve ücretin yazılı belge ile ödenmesi gerektiği gözetilerek, çalışıldığı iddia edilen süreler yönünden şüpheye yer vermeyecek şekilde olabildiğince tüm delilleri toplayıp davacının 01/01/1996-29/08/1996 ve 12/05/1997-31/06/1997 tarihleri arası hizmet tespiti isteminin davalı işveren tarafından prim kesintisi olması halinde hak düşürücü süreye uğramayacağı değerlendirilerek sonucuna göre Mahkemece bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın hatalı değerlendirme ve eksik inceleme ve araştırma neticesi yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Bölge Adliye Mahkemesi"nce hatalı değerlendirme sonucu davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebepten dolayı ORTADAN KALDIRILMASI, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
H)Sonuç:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece Mahkemesi"ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 12/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.