Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1423 Esas 2021/1118 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1423
Karar No : 2021/1118


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 16/12/2019 tarih ve E:2015/993, K:2019/12079 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının yurt dışından öğrenci kabul kontenjanlarına başvuramayacağına ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile Yurtdışından Öğrenci Kabulüne İlişkin Esaslar'ın "B-Başvuracak Adaylar" başlıklı bölümünde yer alan ve başvurusu kabul edilmeyecek kişileri düzenleyen (b) maddesinin (5) numaralı bendinde yer alan "Türkiye'deki büyükelçilikler bünyesinde bulunan okullar ile Türkiye'de bulunan yabancı liselerde öğrenimlerini gören T.C. uyruklu olan veya a maddesinin 2 numaralı bendinde tanımlanan doğumla ilk uyruğu T.C olan çift uyrukluların" ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 16/12/2019 tarih ve E:2015/993, K:2019/12079 sayılı kararıyla; davacının Anayasa'ya aykırılık iddiası ciddi görülmemiş,
Anayasa'nın 131. maddesinin 1. fıkrası, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 7. maddesinin 1. fıkrasının (a), (b) ve (h) bentleri ile 45. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde yer alan kurallar aktarılarak,
İlk, orta, lise ve üniversite eğitimini Türkiye’de tamamlayan ve annesi Türk vatandaşı babası da Libya vatandaşı olması nedeniyle çifte vatandaş statüsünde bulunan davacı tarafından, 28/08/2014 tarihinde ... Üniversitesine yapılan başvuruda, yurt dışından öğrenci kabul kontenjanlarından yararlandırılarak Hukuk Fakültesine kaydının yapılmasının istenildiği,
... Üniversitesince davacıya gönderilen 25/09/2014 tarihli cevap yazısında, Yurt dışından Öğrenci Kabulüne İlişkin Esaslar çerçevesinde hazırlanan Üniversitelerinin Uluslararası Ofis Yönergesi hükümlerine göre, doğumla ilk uyruğu Türkiye Cumhuriyeti olup, lise eğitimini Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde tamamlamış olan çift uyruklu vatandaşların uluslararası öğrenci kontenjanına başvurularının kabul edilmediğinin belirtildiği,

Bunun üzerine, davacı tarafından 08/10/2014 tarihli dilekçeyle tekrar … Üniversitesine başvurulduğu ve yabancı uyruklu iken sonradan kazanılan vatandaşlık ile Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına geçenlerin/bu durumdaki çift uyrukluların başvuruları kabul edilirken, kendi başvurusunun kabul edilmemesinin Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı olduğunun belirtildiği, ayrıca ilk uyruktan neyin kastedildiğinin açık olmadığı, babasının 2007 yılında Türk vatandaşı olması nedeniyle kendisinin de ilk uyruğunun Türkiye Cumhuriyeti olmadığı göz önünde bulundurularak başvurusunun yeniden değerlendirilmesinin istenildiği,
... Üniversitesinin 27/10/2014 tarihli cevap yazısında ise, Uluslararası Ofis Yönergesi'nin 4. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendi uyarınca, davacının talebinin kabulünü gerektirir haklı bir neden bulunmadığının belirtildiği,
Bu kez davacı tarafından 03/12/2014 tarihinde kayda giren dilekçe ile davalı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına başvurulduğu, söz konusu başvuruda, Yurtdışından Öğrenci Kabulüne İlişkin Esaslar'ın "B-Başvuracak Adaylar" başlıklı kısmında yer alan ve başvurusu kabul edilmeyecek kişileri düzenleyen (b) maddesinin (5) numaralı bendinde yer alan düzenleme nedeniyle talebinin ... Üniversitesince reddedildiği belirtilerek, Anayasa’nın 10.,11. ve 42. maddelerine aykırı olan bu düzenlemenin kaldırılarak talebi yönünde işlem yapılmasının istenildiği, söz konusu başvurunun Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı,
Davacı tarafından; yabancı uyruklu iken sonradan kazanılan vatandaşlık ile Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına geçen çift uyrukluların, doğumla Türk vatandaşı olup da İçişleri Bakanlığından Türk vatandaşlığından çıkma izni alanların ve bunların Türk vatandaşlığından çıkma belgesinde kayıtlı reşit olmayan çocuklarının başvuruları kabul edilirken, doğumla ilk uyruğu Türkiye Cumhuriyeti olan çift uyrukluların başvurularının kabul edilmemesinin Anayasa'da yer alan eşitlik ilkesine aykırı olduğunun ileri sürüldüğü,
Davalı idare tarafından ise; lise eğitimlerini Türkiye'de tamamlayan doğumla ilk uyruğu Türkiye Cumhuriyeti olan çift uyrukluların, aldıkları eğitim itibarıyla Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi sınavlarında da başarılı olabileceklerinin açık olduğu, bunun yanı sıra yurt dışından öğrenci kabul kontenjanları ile de yükseköğrenime girme hakkı verilmesi halinde, ülkemizde lise eğitimini tamamlayan Türkiye Cumhuriyeti uyruklular açısından haksız rekabete neden olacağının belirtildiği,
Anayasa'nın "Kanun önünde eşitlik'" başlıklı 10. maddesinde; herkesin, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşit olduğu, hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamayacağı, Devlet organları ve idare makamlarının bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorunda oldukları hükmüne yer verildiği,
Bu kuralın, aynı durumda olanlara ayrı kuralların uygulanmasını, ayrıcalıklı kişi ve toplulukların oluşturulmasını engellediği, aynı durumda olanlar için farklı düzenleme yapılmasının eşitliğe aykırılık oluşturacağı, Anayasa'nın amaçladığı eşitliğin, mutlak ve eylemli eşitlik değil hukuksal eşitlik olduğu, aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar ayrı kurallara bağlı tutulursa Anayasa'nın öngördüğü eşitlik ilkesinin çiğnenmiş olmayacağı, başka bir anlatımla, durumları özdeş olanlar arasında değişik uygulamaların yapılamayacağı,
Uyuşmazlıkta; davacının ilk, orta ve lise eğitimini Türkiye'de aldığı, dolayısıyla Türk eğitim sistemi çerçevesinde yapılacak olan sınavlara yönelik de eğitim gördüğü, bu nedenle de ülkemizde yapılan sınavlarda başarılı olabileceğinin açık olduğu, aksi yaklaşım Türk vatandaşı olan çocukların, gençlerin yani Türkiye'de eğitim görmekte olan öğrencilerin aleyhine ayrıcalıklı bir durum oluşturacağından, davacının iddia ettiği şekilde işlemlerin Anayasa'da vücut bulan eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmadığının görüldüğü, davacının durumundan farklı olan diğer çifte vatandaş veya sonradan vatandaşlığa geçenlere yönelik düzenlemelerin amacının, ülkemizde çeşitli sebeplerle ortaokul ve lise eğitimini alamamış kişilerin ülkemizde eğitim almak istemesi halinde mağdur olmalarının önlenmesi olduğu,
Bu itibarla, eşitlik ilkesine aykırı olmayan, kamu yararı ve hizmet gerekleri dikkate alınarak tesis edildiği anlaşılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle,
davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, yabancı uyruklu iken sonradan kazanılan vatandaşlık ile Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına geçen çift uyrukluların, doğumla Türk vatandaşı olup da İçişleri Bakanlığından Türk vatandaşlığından çıkma izni alanların ve bunların Türk vatandaşlığından çıkma belgesinde kayıtlı reşit olmayan çocuklarının başvuruları kabul edilirken, doğumla ilk uyruğu Türkiye Cumhuriyeti olan çift uyrukluların başvurularının kabul edilmemesinin Anayasa'da yer alan eşitlik ilkesine aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Yurtdışından Öğrenci Kabulüne İlişkin Esaslar'ın "B-Başvuracak Adaylar" başlıklı kısmında yer alan (b) maddesinin (5) numaralı bendinde, Türkiye'deki büyükelçilikler bünyesinde bulunan okullar ile Türkiye'de bulunan yabancı liselerde öğrenimlerini gören T.C. uyruklu olan veya (a) maddesinin 2 numaralı bendinde tanımlanan doğumla ilk uyruğu T.C olan çift uyrukluların başvurularının kabul edilmeyeceği kurala bağlanmıştır.
Doğumla ilk uyruğu T.C olan çift uyruklu davacı tarafından, ilk, orta ve lise eğitimini Türkiye'de tamamladığı belirtilerek iş bu dava açılmış ise de; Türkiye'deki büyükelçilikler bünyesinde bulunan okullarda veya Türkiye'de bulunan yabancı liselerde öğrenim gördüğüne dair herhangi bir bilgi ve belge dava dosyasına sunulmamıştır. Yurtdışından Öğrenci Kabulüne İlişkin Esaslar'ın "B-Başvuracak Adaylar" başlıklı kısmında yer alan (b) maddesinin (3) numaralı bendinde ise, lise eğitimini Türkiye'de tamamlayan doğumla ilk uyruğu T.C olan çift uyrukluların başvurularının kabul edilmeyeceği hususu ayrıca düzenlenmiştir.
Kaldı ki, … Üniversitesinin 27/10/2014 tarihli cevap yazısında, Uluslararası Ofis Yönergesi'nin 4. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendi uyarınca, davacının talebinin kabulünün mümkün olmadığı belirtilmekte olup, söz konusu kural, dava konusu Yurtdışından Öğrenci Kabulüne İlişkin Esaslar'ın "B-Başvuracak Adaylar" başlıklı kısmında yer alan (b) maddesinin (3) numaralı bendine tekabül etmektedir.
Bu durumda, dava konusu düzenleme ile davacı arasında kişisel, güncel ve meşru bir menfaat ilişkisi bulunmadığından, davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, davanın esastan reddi yolunda verilen temyize konu Daire kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu Daire kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 16/12/2019 tarih ve E:2015/993, K:2019/12079 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 31/05/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.