Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, taahhütnameden kaynaklanan tapu iptâli ve tescili istemine ilişkin olup, ıslah dilekçesi ile istem bedele dönüştürülmüş, mahkemece tapu iptâli ve tescili istemi reddolunarak alacak davasının kabulüne dair verilen hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
HMK"nın 33. maddesi uyarınca resen gözetilmesi ve uygulanması gereken temel kanunlarımızdan olan sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan mülga 818 sayılı BK"nın 213. maddesinde "Gayrimenkul satımı muteber olmak için resmi senede raptedilmek şarttır. Gayrimenkule dair satım vaadi ve bey"i bilvifa ve istimlak mukavelesi resmi senede raptedilmedikçe muteber değildir. Mukaveleden mütevellit şuf"a hakkı için tahriri şekil kafidir." denilmiştir. TMK"nın 706. maddesinde de; (sözleşme tarihinde 818 sayılı Kanun"un 634. maddesine paralel); aynen ".(1)..Taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerin geçerli olması, resmi şekilde düzenlenmiş bulunmalarına bağlıdır." (2) Ölüme bağlı tasarruflar ve mal rejimi sözleşmeleri, kendilerine özgü şekillere tabidir." düzenlemesi ile tapulu taşınmazlarının devrinin ne şekilde yapılacağı açıklanmıştır. Öte yandan, Tapu Kanunu"nun 26. maddesinde de, "tapu sicil muhafızları veya tapu sicil memurları" olduğu açıklanmıştır. Diğer taraftan Noterlerin tapulu taşınmazların satışına ilişkin satım akti düzenlemesi mümkün olmayıp, sadece "gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi" yapabilirler. Noterlik Kanunu"nun 60. maddesinin 3. bendi gereğince bunun dışında yapılan her türlü sözleşme geçersizdir. Örneğin, Noterler satış sözleşmesini onaylayıcı sözleşme ya da gayrimenkul satış vaadi sözleşmesini onaylayıcı sözleşme dahi yapamazlar. Sadece düzenleme şeklinde satış vaadi sözleşmesi yapabilirler. Bu hususlar kamu düzenine ilişkin olup, HMK"nın 33. maddesinde yerini bulan Türk Hukuku"nun resen uygulanacağı kuralının önemli noktalarıdır. Bir sözleşmenin geçerli olup olmaması resen hakim tarafından incelenmeli ve buna göre karar verilmelidir.

Sözleşmenin geçerizliğinin kabul edildiği hallerde ise, tarafların isteyebilecekleri hakları neler olmalıdır.
Bu konuyla ilgili olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurul"unun 07.02.2001 tarih ve 13-1729 Esas 32 Karar sayılı kararında belirtilen ilkelere başlıklar halinde değinilmesinde yarar bulunmaktadır.
Sözleşme geçersiz olduğuna göre, davacının ifa menfaatini (rayiç değerini) isteme olanağının hukuken bulunmadığı açıktır. Ne var ki, çoğun içinde azın da var olacağına ilişkin mantık kuralı karşısında davacının istemi verdiği satış parasının reel değerinin ödetilmesi biçiminde yorumlanmalıdır.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı TBK’nın 237. maddesi “Taşınmaz satışının geçerli olabilmesi için, sözleşmenin resmî şekilde düzenlenmesi şarttır. Taşınmaz satışı vaadi, geri alım ve alım sözleşmeleri, resmî şekilde düzenlenmedikçe geçerli olmaz.” hükmünü amir olup, davaya dayanak yapılan taraflar arasındaki 29.07.2009 tarihli taahhütname davalıya ait olan hisse bedelinin devrini amaçladığından ve TBK’nın 237. maddesinde ön görülen resmi şekil şartlarını taşımadığından ve az yukarıda açıklanan düzelmeler ve yerleşik içtihatlar gözetildiğinde geçersizdir. Bu nedenle tescil istenemeyeceği gibi taşınmazın rayiç bedeli de talep edilemez. Davacı geçersiz sözleşme nedeniyle sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca ödemiş olduğu bedeli talep edebilir. Bu nedenlerle mahkemece davacı tarafın delil listesinde göstermiş olduğu deliller ve davalı adına Keçiören Belediyesi’ne davacı tarafından yapılan ödemelerle ilgili olarak dekontların veya ödeme makbuzlarının ibraz edilmesinin sağlanması ile davacı tarafından ödendiği kanıtlandığı takdirde bu ödemelere ilişkin bedelin hüküm altına alınması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 11.07.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.