Danıştay 8. Daire 2015/8530 Esas 2021/2787 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2015/8530
Karar No : 2021/2787


Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Bakanlığı
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davacı) : … Madencilik Tesis Kimya Mühendislik ve Tic. Ltd. Şti.
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Çorum ili, Merkez ilçesi sınırları içerisinde bulunan S:63608 sayılı IV. grup maden işletme ruhsatlı saha ile ilgili olarak, 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 37. maddesi gereği bir yıl süreli geçiçi tatil verilmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, 3213 sayılı Maden Kanunu'nun geçici tatil taleplerini düzenleyen 37. maddesinde, bu yöndeki taleplerin değerlendirilmesi için, talebe konu olan maden işletme ruhsatı sahaları için "işletme izni" verilmiş olması gibi bir koşula yer verilmediği, mücbir sebep veya beklenmeyen hallerin mevcut olması durumunda geçici tatil talebinde bulunulabileceğinin kurala bağlandığı, anılan Kanunun 4. maddesinde yer alan düzenlemeye göre de, ilgili mevzuat gereğince diğer kurumlardan alınması gereken izinlerin alınamaması durumunun "beklenmeyen haller" arasında sayıldığı, öte yandan, ilgili yönetmeliğin 41. maddesinin 6., 8. ve 9. fıkralarında da, beklenmeyen hal nedeniyle yapılan geçici tatil taleplerinin değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslara yer verildiği görülmekte olup, davalı idarece, davacı şirketin başvurusunun, Kanunun 04/02/2015 tarihli değişiklik öncesi yani işlem tarihinde 37. maddesinde yer almayan "işletme izninin verilmiş olması" ölçütü kullanılmak suretiyle değerlendirildiği ve ruhsat sahası için bu iznin verilmediğinin tespit edildiği gerekçesiyle talebin reddedildiği, bu nedenle dava konusu işlemin yasal dayanağının bulunmadığı; dolayısıyla talebin, Kanunun 37. maddesi ve Yönetmeliğin 41. maddesinde yer alan kurallar uyarınca değerlendirilmesi suretiyle geçici tatil talebinin kabulü gerekirken, talebe konu ruhsat sahası için işletme izni verilmediği gerekçesiyle talebin reddi yönünde kurulan dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
3213 sayılı Maden Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde; "İşletme Ruhsatı: İşletme faaliyetlerinin yürütülebilmesi için verilen yetki belgesi", "İşletme İzni: Bir madenin işletmeye alınabilmesi için izin", "Mücbir Sebep: Sel, yangın, deprem, grizu patlaması, çökme, heyelan ve benzeri haller", "Beklenmeyen Haller: Tenör, jeoloji, pazarlama, ulaştırma ve alt yapı şartlarındaki beklenmeyen değişiklikler ile ilgili mevzuat gereğince diğer kurumlardan alınması gereken izinlerin alınamaması durumları" olarak tanımlanmış, 7. maddesinin, 5595 sayılı Kanunla değişik 5. fıkrasında, "Çevresel etki değerlendirmesi ile ilgili karar, işyeri açma ve çalışma ruhsatı, mülkiyet izni olmadan veya on üçüncü fıkraya aykırı faaliyette bulunulduğunun tespiti halinde ruhsat teminatı irad kaydedilerek bu alandaki faaliyet durdurulur. Bu ihlallerin üç yıl içinde üç kez yapıldığının tespiti halinde ise teminat irad kaydedilerek ruhsat iptal edilir." kuralına, "Mücbir Sebeplerle Geçici Tatil" başlıklı 37. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte bulunan 1. fıkrasında, "Mücbir sebep veya beklenmeyen haller dolayısıyla işletme ruhsat sahalarında faaliyetin geçici olarak tatiline ruhsat sahibinin müracaatı üzerine Genel Müdürlükçe karar verilebilir. Ruhsat sahibince müracaat tarihi, geçici tatilin başlama tarihi olarak kabul edilir." hükmüne yer verilmiştir.
3213 sayılı Maden Kanunu'na dayanılarak hazırlanan ve 06/11/2010 tarih ve 27751 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Mücbir sebep ve beklenmeyen hallerde geçici tatil" başlıklı 41. maddesinin 1. fıkrasında, "Sel baskını, yangın, deprem, grizu patlaması, çökme, heyelan gibi geçerli sebeplerle veya tenörde/kalitede, jeolojik şartlarda, ülke ve dünya pazarlarındaki gelişme ve değişimler, ruhsat sahibi şirketin iflasına karar verilmiş olması, özelleştirme kapsamında olan kurumlara ait ruhsat olması, ulaşım, ulaştırma altyapı durumlarında beklenmeyen değişiklikler olması veya yargı kararları sonucu faaliyetin yapılamaz duruma gelmesi hallerinde, işletme ruhsat sahalarında faaliyetin geçici tatili için ruhsat sahibince gerekli belgelerle Genel Müdürlüğe müracaat edilir. Yapılan inceleme sonrası talebin uygun bulunması durumunda müracaat tarihi, geçici tatilin başlama tarihi olarak kabul edilerek bir yıla kadar geçici tatil verilebilir.", kuralına, 6. fıkrasında, "Kanunun 7 nci maddesi gereğince alınması zorunlu olan izinlerin alınamaması gerekçe gösterilerek yapılan geçici tatil taleplerinin, izin alınamamasına ilişkin bilgi ve belgelerin ibraz edilmesi kaydıyla yapılan geçici tatil talepleri, en fazla üç defa birer yıl süre ile kabul edilebilir." hükmüne yer verilmiş, aynı maddenin 7., 8. ve 9. fıkralarında ise, "(7) II (a) ve V. Grup madenlerin ülke ve dünya pazarlarındaki gelişme ve değişimler nedeniyle yapılan geçici tatil talepleri ile işletme izni alınmasını müteakip üretim faaliyetine geçilmeden yapılan geçici tatil talepleri kabul edilmez. (8) Mücbir sebep veya beklenmeyen hal var ise ruhsat sahasında mücbir sebep veya beklenmeyen hali geçerli olan alan dışında üretim yapılabilecek işletme izinli alan olup olmadığı kontrol edilerek geçici tatil talebi değerlendirilir.(9) Beklenmeyen hal kapsamındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarından alınması gereken izinlerin alınamaması durumlarında, ruhsat sahibinin izin alınmamasında bir kusurunun olup olmadığına dair gerekirse ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından görüş alınır. Ruhsat sahibinin izin alınmamasında bir kusuru var ise geçici tatil talebi değerlendirilmez."kuralları getirilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Çorum ili, Merkez ilçesi sınırları içerisinde bulunan S:63608 sayılı maden işletme ruhsatlı saha ile ilgili olarak davacı tarafından 2. sınıf işyeri açma ve çalışma ruhsatı talebiyle Çorum İl Özel İdaresi'ne başvuruda bulunulduğu, bu talebin reddedildiği, bu ret işlemine ilişkin … İdare Mahkemesi'ne dava açıldığı, yargılamanın devam ettiği, bu durumun 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 7. maddesinde belirtilen izinlerin alınamaması halini, başka bir anlatımla "beklenmeyen hal" durumunu ifade ettiği gerekçesiyle, aynı Kanunun 37. maddesi uyarınca ruhsat sahası için bir yıl süreli geçici tatil verilmesi talebinde bulunulduğu, bu başvurunun, … tarih ve … sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü işlemi ile, 3213 sayılı Kanunun 37. maddesi uyarınca işletme izni bulunan ruhsat sahaları için geçici tatil verilebildiği, davacı şirketin uhdesinde bulunan ruhsat sahası için işletme izni verilmediği gerekçesiyle reddi üzerine, bu işlemin iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta, davacının geçici tatil talebi, davacı adına işletme izni düzenlenmediği ve sahada üretim faaliyetinde bulunulmadığı gerekçesiyle reddedilmiş ise de, İdare Mahkemesince verilen iptal kararının gerekçesinde de belirtildiği üzere, dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan Maden Kanunu ve Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği'nin ilgili hükümlerinde geçici tatil talebinin değerlendirilmesine ilişkin şartlar arasında işletme izninin düzenlenmesi hususuna yer verilmediği görüldüğünden, mevzuata aykırı şekilde değerlendirme yapılarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Ancak, temyize konu İdare Mahkemesi kararında geçici tatil talebinin kabulü gerektiği belirtilmekle birlikte, davalı idarece yukarıda ilgili hükümlerine yer verilen mevzuata göre geçici tatil kararı verilmesi için gereken şartların oluşup oluşmadığı yönünden yeniden bir değerlendirme yapılarak davacının başvurusunun karara bağlanması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, davalının temyiz isteminin reddiyle … İdare Mahkemesince verilen kararın yukarıda belirtilen açıklama ile onanmasına, temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 01/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.