MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının 01.09.1994-01.10.2008 tarihleri arasında davalı kooperatifte geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne dair verilen karar davalı kurumun temyizi üzerine Dairemizin 22.04.2014 tarih 2013/8104 E. 2014/8618 K. sayılı kararı ile " Somut olayda, mahkemece davacının davalı işyerinde geçen çalışmalarının Kurum’a bildirilmeye başlandığı 2010/8.ayından önce ücretini ne şekilde aldığı hususu araştırılmamıştır. Halbuki davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri kooperatiftir. Kooperatif çalışanlarının kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır. Nitekim, davacıya ait kimi çalışmaların resmi kayıtlara intikal ettirildiği de tartışmasızdır. Bunun dışında davacının, kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenle bildirim dışı kaldığı gereğince ve yeterince araştırma konusu yapılmamıştır. Davacının ücretsiz çalışması hayatın olağan akışına aykırı, kooperatifteki çalışmaların resmi kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıl olduğuna göre davacının tespitine karar verilen dönemde çalıştığına ve ücretini aldığına ilişkin belgelerin araştırılmadan karar verilmesi bozmayı gerektirmektedir.
Yapılacak iş, davalı kooperatif nezdindeki ihtilaflı döneme ait ücret tediye bordrolarının ve puantaj kayıtlarının tamamının aslını veya onaylı ve okunaklı örneklerini getirtmek, ücret ödeme bordrolarında davacının imzasının bulunup bulunmadığını saptamak, davacının işyeri özlük dosyasının eksiksiz ve onaylı bir örneğini işyerinden istemek, kooperatifle ilgili yetkilileri dinlemek, davacının bildirimin dışındaki dönemde ücretini ne şekilde aldığını araştırmak, bu dönemde çalıştığına ve ücret aldığına ilişkin belgeleri getirtmek, çalıştığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak ve haklı bir nedene dayanıyor ise bu takdirde Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle davalı işyerine komşu işyerlerini tespit edip bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı çalışanları, yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince alınacak tanık beyanlarına itibar ederek davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir." gerekçesi ile bozulmuş, Mahkemece yeniden yapılan yargılama neticesinde yine davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiştir.
Mahkemece, bozmaya uyulduğu halde, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. 09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır.
Somut olayda; bozma sonrası, davalı kooperatifin karar defteri fotokopisinin gönderildiği, incelenmesinde 30.12.1994 tarihinden itibaren 2002-2003 yılları hariç kabul edilen tüm yıllarda bir ya da bir kaç kez davacının ücret ödenmesi ya da görevinin devamına gibi ibareler ile isminin bulunduğu, ancak 30.05.2016 havale tarihli bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere 11.08.1994-26.11.2008 tarihleri arası karar defterinde yer alan kararlara davacı ile ilgili ibarelerin sonradan ilave edilip edilmediği ile ilgili tereddüt hasıl olduğu, incelenen evrak fotokopi olduğu için bunun tespitinin yapılamadığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca, tanık beyanlarından davacının davalı kooperatifte muhasebeci olduğu belirtildiğinden kooperatifte sigortalı olarak çalışan personelin Kuruma bildirimlerinin ve kendisi dahil ücret ödeme belgelerinin davacı tarafından düzenlendiği açıktır. O halde, davacının kendisinin sigortasının bildirilmediğinden haberdar olmadığı iddiası hayatın olağan akışına aykırıdır.
Yapılacak iş; davacı, kooperatifte muhasebeci olduğundan ve kendisinin ücret ödeme belgelerini de düzenlemesi gerektiğinden davacıya bu ücret ödeme belgelerinin nerede bulunduğunu açıklatmak, kooperatifin yönetim kurulu kararları, gelir-gider defterleri, karar defter ve tutanakları dâhil tüm bilgi ve belge asıllarını getirtmek, kooperatif gelir gider defterinin ibraz edilmemesi halinde ilgili makamlara suç duyurusunda bulunmak, kooperatife ait gönderilen karar defteri fotokopisinde davacıya ilişkin kısımların sonradan eklendiği şüphesi oluştuğundan davacı ile ilgili bu kısımların sonradan eklenip eklenmediğini tespit etmek, kooperatif çalışanlarının kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıl olduğundan kooperatifin defter ve belgelerinde davacıya ücret ödemesi bulunan süreleri kabul etmek, bunun dışındaki sürelerin ise reddine karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcın istek halinde davalılardan Sınırlı Sorumlu ... Su Ürünleri Koop."a iadesine, 02.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.