15. Hukuk Dairesi 2016/5826 E. , 2017/2787 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı davasında davalı ile aralarında imzalanan 30.09.2009 tarihli sözleşme ile ..."nde 70 kullanıcılı ....işletim, bakım ve onarım hizmetini sunmaya başladığını, 04.01.2010 tarihinde 501 yataklı Tarsus 70. Yıl Devlet Hastanesi"nin ... ile birleştirildiğini, bu nedenle ihaleye konu işe hastane birleşmesi sonucu ..."nin 280 kullanıcılı HSYS işinin de eklendiğini, birleşme prosedürü tamamlandıktan sonra gerekli ödemelerin yapılacağının sözlü olarak ifade edilmesine rağmen kendilerine birleşen hastane nedeniyle bir ödeme yapılmadığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 04.01.2010 tarihinden ihale sonu olan 01.10.2012 tarihine kadar hastane birleşmesi sonucu ek 280 kullanıcı nedeniyle ....işletim, bakım, onarım ve (program bedeli) ve ....işletim, bakım, onarım ve destek hizmeti (firma kârı) olarak her ay için asgari 32.547,60 TL ek hizmet bedeli ödenmesi gerektiğinin tespiti ile 32.547,60 TL alacağın davalıdan tahsilini talep etmiş, davalı savunmasında sözleşmenin 14/1. maddesinde yeni mali hükümlülüklerin ihdası nedeniyle fiyat farkı istenemeyeceğinin belirtildiğini, yine 23/1. maddesinde “sözleşme bedelinin aşılmaması kaydıyla" sözleşmede değişiklik yapılabileceğinin açıklandığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece bilirkişiden alınan rapora göre davanın 9.299,20 TL üzerinden kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında düzenlendiği ihtilâfsız olan sözleşmenin 8.2. maddesinde sözleşme ekleri sayılmış olup sayılan ekler arasında Hizmet İşleri Genel Şartnamesi de bulunmaktadır. Bu şartname 6100 sayılı HMK"nın 193. maddesine göre delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemelerce görevi gereği kendiliğinden gözetilmesi gerekir. Anılan Şartname"nin 53. maddesinde “Birim fiyat sözleşmelerde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle sözleşme konusu işte bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin;
a) Sözleşmeye esas iş tanımı içinde kalması,
b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması, şartlarıyla sözleşme bedelinin %20"sine kadar oran dahilinde, sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılması konusunda idare yetkilidir. Bu durumda işin süresi, bu artışla orantılı olarak işin ilgili kısmı veya tamamı için uzatılır. İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir." hükmü bulunmaktadır.
Somut olayda taraflar arasında 30.09.2009 tarihinde ..."nde 70 kullanıcılı ....işletim, bakım ve onarım hizmetine ilişkin sözleşmenin imzalanmasından sonra işin yapıldığı hastane ile 70. Yıl Devlet Hastanesi ile ... birleştirilmiş, davalı idare tarafından işin tasfiyesi yapılmaksızın her iki hastanenin işinin yapılması istenmiştir. Bu durum Hizmet İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre iş artışı kapsamında değerlendirilmesi gereken bir durum olup imalât bedelinin şartnamenin 53. maddesine göre belirlenmesini gerektirir. Yapılacak hesaplamada 30.09.2009 tarihli sözleşmedeki imalâtın %20"sine kadar olan orandaki imalâtın bedelinin sözleşme fiyatlarıyla, aşan miktardaki imalâtın bedelinin ise sözleşme ve işin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı BK"nın 410 ve devamı maddeleri gereğince iş sahibi yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle belirlenmesi gerekir.
Somut olayda mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporundaki hesaplama açıklanan ilkelere uygun olmadığından mahkemece yapılması gereken iş bilirkişilerden alınacak ek rapor ile öncelikle sözleşme kapsamında yapımı gereken imalâtların yapılıp yapılmadığının saptanması, bundan sonra %20 oranda yapıldığı belirtilen imalâtların denetime açık bir şekilde belirlenip bedellerinin sözleşme fiyatlarıyla hesaplattırılması, aşan oranda imalât yapılmış olması halinde bedellerinin sözleşme tarihinde yürürlükte olan 818 sayılı BK"nın 410 ve devamı maddeleri gereğince iş sahibi yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle hesaplattırılıp sonucuna göre karar verilmesinden ibaret iken eksik inceleme ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden taraflar yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 06.07.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
