Danıştay 10. Daire 2016/11492 Esas 2021/2971 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/11492
Karar No : 2021/2971

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. ..

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Diyarbakır İli, Mardin yolu üzeri, … Sitesi içerisinde bulunan … numaralı genelevin, Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü'nün 76. maddesinin ihlal edildiğinden bahisle Tüzüğün 100. maddesinin (c) bendi uyarınca 15 gün süreyle kapatılması üzerine genelevin daha önce de … tarih ve … sayılı kararla bir ay süreyle kapatıldığı gerekçesiyle Tüzüğün 93. maddesinin uygulanması suretiyle davacıya yeniden fuhuş yeri açmak üzere izin verilemeyeceğine ilişkin Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu'nun … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyon Başkanlığınca alınan kapatma kararının, konuyla ilgili Tüzüğün 92. maddesinin açık hükmü gereğince vali tarafından onaylanması gerekmekte iken vali yardımcısı tarafından onaylandığının görüldüğü, bu itibarla, anılan düzenlemeyle mahallin en büyük mülki amirine verilen onay yetkisinin, vali yardımcısı tarafından kullanılması nedeniyle işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Tüzükte mülkü amir ifadesine yer verildiği, bu durumda yetki devrinin mümkün olduğu, söz konusu kararda da vali yardımcısının mülki amir sıfatıyla yer aldığından işlemin hukuka uygun olduğu iddialarıyla temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davaya konu genelevde yapılan denetim sonucunda Ahlak Büro Amirliği personelince tutulan 18/05/2015 tarihli tutanakta geneleve alınması yasak olan bir şahsın alındığı tespit edilmiştir.
Bunun üzerine Diyarbakır Valiliği Sağlık Müdürlüğü Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonunun … tarih ve … sayılı kararı ile Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü'nün 77-100/d. maddeleri uyarınca genelevin 1 ay süreyle kapatılmasına karar verilmiştir.
Daha sonra yapılan kontrolde, genelevin başka bir şahsa kiraya verildiğinin tespit edildiğinden bahisle Tüzüğün 76. maddesinin ihlal edildiği gerekçesiyle 100/c maddesi uyarınca 15 günlük kapatılması ve genelevin; 19/03/2015 günlü kararla daha önce de bir ay süreyle kapatıldığı gerekçesiyle Tüzüğün 93. maddesinin uygulanması suretiyle davacı hakkında yeniden fuhuş yeri açmak üzere izin verilemeyeceği yolundaki karar alınmış, davacı tarafından bu kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun 5. maddesinde, "İllerde, valilerin tayin ve tesbit ettiği işlerde yardımcılığını ve valinin bulunmadığı zamanlarda vekilliğini yapmak üzere vali muavinleri bulunur. Valiliğin yazı işlerinin düzenlenmesinden de vali muavini sorumludur." hükmü yer almaktadır.
Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü'nün "Komisyon toplantıları" başlıklı 9. maddesinde, "Komisyon en az haftada bir defa başkanın davetiyle toplanır. Kararlar çoğunlukla verilir. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın oyuna itibar olunur. Kararlar, vilayetlerde valinin, kazalarda kaymakamın onayı ile tamam olur.
Kaymakam tarafından onaylanmayan kararlar üzerinde komisyonca ısrar edildiği takdirde, mesele valiliğe bildirilir ve valiliğin kararına uyulur.
Valiler tarafından onaylanmayan kararlar üzerinde komisyonca ısrar edildiği takdirde, vali tarafından sebeplerinin beyanı ile keyfiyet Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına bildirilir. Bakanlığın kararı yerine getirilir." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Genel olarak yetki devri, "bir konuda karar almak, eylemde bulunmak veya emir vermek hakkını başkalarına devretmek ve elde edeceği sonuçlardan onu sorumlu tutmak" biçiminde tanımlanmaktadır.
Yetki devrinin, ancak Kanunun açıkça izin vermesi halinde ve yine açıkça izin verdiği konular hakkında yapılabileceği ilgili kanunlarda ve yargı içtihatlarında kabul edilmektedir. İmza yetkisinin devrinde ise, yetkili makam yetkili olduğu işlemlerden bir kısmının imzalanması yetkisini astlarına devretmekte, imza yetkisini devralan kişi de, vekaleten görevlendirmeden farklı olarak, imza yetkisini devreden amirin görevi başında olduğu zamanlarda da bu yetkiyi kullanmaktadır. Ancak imza yetkisinin devrinde, yetki devrinden farklı olarak karar alma yetkisi imza yetkisini devreden makamda kalmaktadır.
Anılan düzenlemelere göre; valinin il yönetimiyle ilgili bazı konularda imza yetkisini vali yardımcılarına devredebileceği açık olup, Genel Kadınlar ve Genelevlerin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü hükümlerine göre, Valinin Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu kararlarını onaylayacağı belirtilmiş ise de, bu düzenlemenin, valinin Kanunda belirtilen yetkisini kullanmak suretiyle bazı konulara ilişkin imza yetkisini yardımcılarına devretmesine engel oluşturmayacağı açıktır.
Diyarbakır İli Zührevi Hastalıklar ve Fuhuşla Mücadele Komisyonu'nun dava dışı … tarih ve …sayılı yine vali yardımcısının onayıyla tesis edilen işlemine karşı açılan davada, işlemin yetki unsuru yönünden hukuka aykırı olduğundan bahisle ilk derece Mahkemesince iptal kararı verildiği, temyiz incelemesi üzerine Dairemizin 11/02/2021 tarih ve E.2016/11573, K:2021/433 sayılı bozma kararında; davalı idarenin 03/12/2015 tarihli dilekçesinde ve temyiz dilekçesinde, Diyarbakır Valiliği İmza Yetkileri Yönergesinin ilgili hükümleri ile vali adına başkanlık ettiği komisyonlara ve kurullara ilişkin karar ve yazıların imzalanması yetkisinin vali yardımcılarına verildiğinin ve dava konusu işlemde imzası bulunan vali yardımcısının görev bölümü esaslarına göre sağlıkla ilgili konularda görevli olduğunun ileri sürüldüğü belirtilerek işlemin devredilen imza yetkisi kapsamında tesis edilip edilmediğinin ortaya konulması gerektiği gerekçesine yer verildiği görülmektedir.
Bu durumda; İdare Mahkemesince, dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan Diyarbakır Valiliği İmza Yetkileri Yönergesi de incelenmek suretiyle Diyarbakır Valisi tarafından vali yardımcılarına imza devri yapılıp yapılmadığının ve dava konusu işlemin devredilen imza yetkisi kapsamında tesis edilip edilmediğinin ortaya konulması ve dava konusu işlemin devredilen imza yetkisi kapsamında tesis edildiğinin anlaşılması halinde diğer unsurları yönünden hukuki denetiminin yapılması gerekmekte olup, imza devri hususu incelenmeden dava konusu işlemin yetki unsuru bakımından hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptali yolunda verilen temyize konu kararda hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.