Danıştay 6. Daire 2020/2297 Esas 2021/7625 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/2297
Karar No : 2021/7625

DAVACI : … Odaları Birliği
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : …, Hukuk Müşaviri

DAVANIN KONUSU :
26/12/2019 tarih ve 30990 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 18. ve 22. maddelerinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davacı tarafından, dava konusu Yönetmelik değişikliğinin 18. maddesinin; dip tarama faaliyetleri sonucu elde edilen malzemelerin test edilmeksizin II. sınıf depolama tesislerinde depolanabileceği, 22. maddesinin de; atık sahalarının tabi olduğu izin koşullarının yumuşatılması, belirli şartlarda çevre izin ve lisans alım sürecinin esnetilmesine yönelik düzenlemeler içerdiği,
Dava konusu Yönetmelik değişikliğinin 18. maddesi yönünden; dip taraması sonucu elde edilen malzemenin test edilerek tehlikeli olup olmadıkları belirlenmeden doğrudan II. sınıf depolama tesislerinde depolanmasının, anılan malzemenin tehlikeli ve tehlikesiz olarak belirtildiği Atık Yönetimi Yönetmeliği'ne aykırı olduğu, yine, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik'te, dip tarama faaliyeti sonucunda oluşan atıkların, test yapılması gerekmeyen atıklar arasında sayılmadığı gibi aynı Yönetmeliğin, II. sınıf depolama tesisine teste tabi tutulmaksızın kabul edilecek atıklar arasında, dip tarama faaliyeti sonucu elde edilen atıkların gösterilmediği,
Dava konusu Yönetmelik değişikliğinin 22. maddesi yönünden; dava konusu Yönetmeliğin değişiklikten önceki halinde, çevre izin ve lisans belgesi alınabilmesi için öncelikle geçici faaliyet belgesinin alınması gerektiği, geçici faaliyet belgesi için de, il müdürlüğü uygunluk yazısı ve düzenli depolama tesisi onay belgesi alınması gerekmekte iken, dava konusu Yönetmelik değişikliğiyle, üniversiteler tarafından hazırlanacak akademik raporun çevre izin ve lisans belgesi başvurusu için yeterli olacağının düzenlendiği, ancak, üniversiteler tarafından düzenlenecek akademik raporun, kimler tarafından ve hangi kriterler esas alınarak düzenleneceğinin belirlenmediği,
Bu durumda, dava konusu Yönetmelik değişikliğiyle getirilen esnekliklerin uygulanması halinde, elektrik üretim santrallerinin atıklarının, uygunluk raporları alınmadan kontrolsüz bir şekilde boşaltılması ve çevreye geri dönülemez zararların verilmesine sebep olunacağı ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
Usule ilişkin olarak, davacının, dava konusu işlemlerin iptalini istemekte kişisel, güncel ve meşru bir menfaatinin bulunmadığı, davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmüştür.
Esasa ilişkin olarak; dava konusu Yönetmelik değişikliğinin 18. maddesi yönünden; ülkemizdeki liman faaliyetlerinin arttığı, bu faaliyetler kapsamında dip taraması sonucu elde edilen malzemenin, ya geri denize bırakıldığı, ya yol ve çimento-kireç yapımında ve rekreasyon alanlarında kullanıldığı, ya da bertaraf edilmek üzere depolama tesislerinde depolandığı, yapılan analizler sonucu bu atıkların tehlikeli atık olmadıklarının görüldüğü, bu nedenle anılan atıkların teste tabi tutulmaksızın II. sınıf depolama tesislerinde depolanmasında çevresel zararların oluşmayacağı savunulmuştur.
Dava konusu Yönetmelik değişikliğinin 22. maddesi yönünden ise; 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun Geçici 8. maddesine ilişkin Uygulama Yönetmeliğine istinaden mezkur Yönetmelikte kuruluşu, görevleri ve işleyişine ilişkin hükümlerin yer aldığı "Çevre Mevzuatına Uyuma Yönelik Takip ve İzleme Komisyonu"nun teşkil edildiği, bu komisyon tarafından, söz konusu akademik raporları hazırlamaya haiz akademisyen grubunun nitelikleri ile raporun içeriğinin belirlenmiş olduğu, dolayısıyla kurumsal akademik raporun belirsiz olduğu, kimlerin hangi yetkinlikle hazırlayacağının tanımlanmadığı iddialarının gerçeği yansıtmadığı, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun Geçici 8.maddesi kapsamında yer alan elektrik dağıtım şirketlerine ait kül depolama sahalarının bakanlığın izleme ve denetim sürecine dahil edilmek üzere lisanslandırılmasında yeni kurulan depolama sahaları için izlenen prosedürün izlenemeyeceği, yeni kurulan düzenli depolama sahalarının projesinin bakanlıkça uygun bulunmasını müteakip inşaat işlerinin, denetim firması kontrollüğünde yapıldığı, inşaat süresince tesis inşaatının projesine uygun şekilde yapıldığına ilişkin denetim raporlarının bakanlığa sunulduğu, inşaat süreci tamamlanan düzenli depolama tesisi için denetim firmasınca sunulan nihai inşaat denetim raporuna istinaden Düzenli Depolama Onay Belgesi ve İl Müdürlüğünce de fiziki şartların yerine getirildiğini gösteren Uygunluk Yazısının düzenlendiği, bu bakımdan yeni inşa edilmemiş mevcut bir saha için Düzenli Depolama Onay Belgesi aramanın hukuksal ve teknik anlamda uygun olmadığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ :
26/12/2019 tarih ve 30990 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin iptali istenilen 18. ve 22. maddeleriyle Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin 30. maddesinin 3. fıkrası ve geçici 3. maddesinde yapılan düzenlemelerin, 19/03/2021 tarih ve 31428 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. ve 3. maddeleriyle yürürlükten kaldırıldığı görüldüğünden konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI …'IN DÜŞÜNCESİ :
Dava, 26/12/2019 tarih ve 30990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 18 ve 22. maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması" başlıklı 56. maddesinin 1 ve 2. fıkralarında; "Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir." hükmü yer almaktadır.
2872 sayılı Çevre Kanunu'nun "Amaç" başlıklı 1. maddesinde; "Bu Kanunun amacı, bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamaktır." hükmü, "Kirletme yasağı" başlıklı 8. maddesinde; "Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır. Kirlenme ihtimalinin bulunduğu durumlarda ilgililer kirlenmeyi önlemekle; kirlenmenin meydana geldiği hallerde kirleten, kirlenmeyi durdurmak, kirlenmenin etkilerini gidermek veya azaltmak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler.
" hükmü, "İzin alma, arıtma ve bertaraf etme yükümlülüğü" başlıklı 11. maddesinde; "Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri sonucunda oluşan atıklarını alıcı ortamlara doğrudan veya dolaylı vermeleri uygun görülmeyen tesis ve işletmeler ile yerleşim birimleri atıklarını yönetmeliklerde belirlenen standart ve yöntemlere uygun olarak arıtmak ve bertaraf etmekle veya ettirmekle ve öngörülen izinleri almakla yükümlüdürler. .... Atık üreticileri uygun metot ve teknolojiler ile atıklarını en az düzeye düşürecek tedbirleri almak zorundadırlar. Atıkların üretiminin ve zararlarının önlenmesi veya azaltılması ile atıkların geri kazanılması ve geri kazanılabilen atıkların kaynağında ayrı toplanması esastır. Atık yönetim plânlarının hazırlanmasına ilişkin esaslar, Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Geri kazanım imkânı olmayan atıklar, yönetmeliklerle belirlenen uygun yöntemlerle bertaraf edilir. .... Üretici, ithalatçı ve piyasaya sürenlerin sorumluluğu kapsamında yükümlülük getirilen üreticiler, ithalatçılar ve piyasaya sürenler, ürünlerinin faydalı kullanım ömrü sonucunda oluşan atıklarının toplanması, taşınması, geri kazanımı, geri dönüşümü ve bertaraf edilmelerine dair yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve bunlara yönelik gerekli harcamalarının karşılanması, eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla Bakanlığın koordinasyonunda bir araya gelerek tüzel kişiliği haiz birlikler oluştururlar. Bu kapsamda yükümlülük getirilen kurum ve kuruluşların sorumluluklarının bu birliklere devrine ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir. .... Tehlikeli atık üreticileri, yönetmelikle belirlenecek esaslara göre atıklarını bertaraf etmek veya ettirmekle yükümlüdürler. ..... " hükmü yer almaktadır.
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun "Üretim tesislerinin çevre mevzuatıyla uyumlu hâle getirilmesi" başlıklı Geçici 8. maddesi ise; "EÜAŞ veya bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarına ve 4046 sayılı Kanun kapsamında oluşturulacak kamu üretim şirketlerine ve kamu üretim şirketlerine ait üretim tesislerine, bunlardan bu maddede yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce özelleştirilmiş olanlarla, yürürlük tarihinden sonra özelleştirilecek olanlar için de geçerli olmak üzere, çevre mevzuatına uyumuna yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanması amacıyla 31/12/2019 tarihine kadar süre tanınır. Bu süre zarfında ve önceki dönemlere ilişkin olarak bu gerekçeyle, EÜAŞ veya bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarında ve 4046 sayılı Kanun kapsamında oluşturulacak kamu üretim şirketlerinde ve kamu üretim şirketlerine ait üretim tesislerinde, bunlardan bu maddede yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce özelleştirilmiş olanlarla, yürürlük tarihinden sonra özelleştirilecek olanlar için de geçerli olmak üzere, elektrik üretim faaliyeti durdurulamaz ve idari para cezası uygulanmaz. Çevre mevzuatına uyuma yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanmasına ilişkin usul ve esaslar bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde Bakanlık tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir.” şeklinde düzenlenmiştir.
02/04/2015 tarih ve 29314 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi Yönetmeliği'nin 1. maddesinde; bu Yönetmeliğin amacının; atıkların oluşumundan bertarafına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetiminin sağlanması, atık oluşumunun azaltılması, atıkların yeniden kullanımı, geri dönüşümü, geri kazanımı gibi yollar ile doğal kaynak kullanımının azaltılması ve atık yönetiminin sağlanması, çevre ve insan sağlığı açısından belirli ölçütlere, temel şart ve özelliklere sahip, bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin üretimi ile piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin genel usul ve esasların belirlenmesi olduğu belirtilmiş, aynı Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (jj) bendi; Tehlikeli atıkları; Yönetmeliğin EK-3/A’da yer alan tehlikeli özelliklerden birini ya da birden fazlasını taşıyan, EK-4’te altı haneli atık kodunun yanında yıldız (*) işareti bulunan atıklar olarak, (kk) bendi ise; Tehlikesiz atıkları; EK-4 atık listesinde yıldız (*) işareti bulunmayan atıklar olarak tanımlamış, anılan Yönetmeliğin EK-4 atık listesinde; 17.05 Toprak (Kirlenmiş Yerlerde Yapılan Hafriyat Dahil), Taşlar ve Dip Tarama Çamurları kodu altında, 17.05.05*: Tehlikeli maddeler içeren dip tarama çamuru, 17.05.06: 17.05.05 dışındaki dip tarama çamuru, kodlarına yer verilmiştir.
10/09/2014 tarih ve 29115 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği'nin 4. maddesinde; Çevre İzni: Çevre Kanunu uyarınca alınması gereken; hava emisyonu, çevresel gürültü, atıksu deşarjı ve derin deniz deşarjı konularından en az birini içeren izin, Geçici Faaliyet Belgesi (GFB): İşletmelerin faaliyette bulunabilmeleri için çevre izni ve lisansı öncesi verilen belge, İl Müdürlüğü Uygunluk Yazısı: İşletmelerin, tabi olduğu mevzuata göre fiziksel şartları sağladığına ilişkin belge şeklinde tanımlanmış, aynı Yönetmeliğin 5. maddesinde; bu Yönetmelik kapsamında çevre iznine veya çevre izin ve lisansına tabi işletmelerin, çevresel etkilerine göre EK-1 ve EK-2 listelerinde sınıflandırıldığı, bu işletmelerin faaliyette bulunabilmeleri için öncelikle geçici faaliyet belgesi almak ve geçici faaliyet belgesi alan işletmelerin belge tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde çevre izin veya çevre izin ve lisans belgesi almak zorunda oldukları düzenlenmiş, anılan Yönetmeliğin 8. maddesinde de; geçici faaliyet belgesi başvurusunun, EK-3A ve EK-3B’de belirtilen bilgi, belge ve raporlar ile birlikte yapılacağı kuralı getirilmiş, Yönetmelik EK-3B’de ise, geçici faaliyet belgesi başvurusu için istenen bilgi ve belgeler: İl Müdürlüğü Uygunluk Yazısı, Düzenli Depolama Tesisi Onay Belgesi, Mali Sorumluluk Sigortası Poliçesi ve İşletme Planı şeklinde sıralanmıştır.
26/03/2010 tarih ve 27533 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin "Atık kabul işlemlerinde uyulması gereken genel kurallar" başlıklı 18. maddesinin 2. fıkrasında; "Atığın depolama tesisine kabulünden önce; tesise gönderilmesi planlanan atığın üretildiği kaynakta yapısını ve tüm özelliklerini gösteren bilgiler toplanarak atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi zorunludur." kuralı getirilmiş, aynı Yönetmeliğin EK-2 Atık Kabul Kriterleri altında düzenlenen; "II. sınıf depolama tesisine teste tabi tutulmaksızın kabul edilecek atıklar" kısmında; "Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik EK-IV’te 20 başlığı altında tehlikesiz atık olarak sınıflandırılan belediye atıkları ile evlerden veya ticari yerlerden ayrıştırılarak toplanmış belediye atıkları, bu Yönetmeliğin dokuzuncu maddesine uyulması kaydı ile test edilmeksizin II. sınıf depolama tesislerine kabul edilir." düzenlemesi yer almıştır.
Uyuşmazlık dava konusu Yönetmeliğin 18. maddesi yönünden değerlendirildiğinde;
Dava konusu Yönetmelik değişikliğinin 18. maddesiyle, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin 30. maddesine; "Dip taraması faaliyeti sonucunda oluşan dip tarama malzemesi, karada bertarafının sağlanması durumunda II. sınıf depolama tesislerinde test edilmeksizin depolanabilir. Bu atıklar, belediye atıklarının depolandığı depolarda depolanamaz." şeklindeki üçüncü fıkra eklenmiştir.
Atık Yönetimi Yönetmeliği, tehlikeli ve tehlikesiz atıkları ayrı ayrı tanımlamış, ve tehlikeli atıkların Yönetmelik EK-3/A’da yer alan tehlikeli özelliklerden birini ya da birden fazlasını taşıyan ve EK-4’te altı haneli atık kodunun yanında yıldız (*) işareti bulunan atıklar olarak belirtmiş, anılan Yönetmeliğin EK-4 atık listesinde; 17.05 Toprak (Kirlenmiş Yerlerde Yapılan Hafriyat Dahil), Taşlar ve Dip Tarama Çamurları kodu altında, 17.05.05*: Tehlikeli maddeler içeren dip tarama çamuru 17.05.06: 17.05.05 dışındaki dip tarama çamuru, kodlarına yer verilmiştir.
Dip taraması sonucu elde edilen malzeme tehlikesiz atık olabileceği gibi tehlikeli atık da olabilecektir.
Tehlikeli olabilecek atıkların teste tabi tutulmaksızın tehlikesiz atıkların depolandığı ve tehlikeli atıklar için gerekli çevresel koruma tedbirlerinin yeterince alınmadığı II. sınıf depolama tesislerinde depolanmasında, insan ve çevre sağlığı açısından hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dip taraması faaliyeti sonucu elde edilen malzemenin herhangi bir teste tabi tutulmaksızın II. sınıf depolama tesislerinde depolanabileceğini öngören bu düzenlemenin 2872 sayılı Çevre Kanunu ile teminat altına alınan sağlıklı bir çevrede yaşama hakkına aykırı bir düzenleme olduğu sonucuna varılmıştır
Uyuşmazlık dava konusu Yönetmeliğin 22. maddesi yönünden değerlendirildiğinde;
Dava konusu Yönetmeliğin 22. maddesiyle, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin Geçici 3. maddesi değiştirilmiştir.
Ülkemizde 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu çerçevesine faaliyet gösteren termik santrallerin, faaliyetleri kapsamında oluşacak atıklardan kaynaklı olumsuz çevresel etkilerinin azaltılabilmesi için ilgili mevzuatta birtakım düzenlemelere yer verilmiştir.
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun Geçici 8. maddesinin, Anayasa'nın 2, 5 ve 56. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinin 22/05/2014 tarih ve E:2013/65,K:2014/93 sayılı kararıyla iptal edilmesi üzerine anılan madde 04/05/2016 tarih ve 6719 sayılı Kanun'un 25 maddesiyle yeniden düzenlenmiştir.
EÜAŞ veya bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarına ve 4046 sayılı Kanun kapsamında oluşturulacak kamu üretim şirketlerine ve bu şirketlere ait üretim tesislerine, çevre mevzuatına uyumuna yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanması amacıyla 31/12/2019 tarihine kadar süre tanınmıştır.
EÜAŞ veya bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarına ve 4046 sayılı Kanun kapsamında oluşturulacak kamu üretim şirketlerine ve bu şirketlere ait üretim tesislerine, çevre mevzuatına uyumuna yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanması amacıyla süre tanınması, kamu yararını gerçekleştirme amacına yönelik olup, verilen sürenin bu amacı gerçekleştirmeye elverişli, yeterli ve gerekli olduğu sonucuna varılmıştır.
Dava konusu değişiklikle, 31/12/2019 tarihine kadar henüz gerekli standartları sağlamamış olan elektrik üretim santrallerinin, Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği gereğince, atıkların depolanabilmesi için alınması gereken 'çevre izin' ve 'çevre izin ve lisans belgesi' için gerekli olan 'geçici faaliyet belgesi' ve geçici faaliyet belgesi için gerekli olan 'düzenli depolama onay belgesi' ve 'il müdürlüğü uygunluk yazısı' yerine, üniversitelerin çevre ve inşaat mühendisliği bölümü öğretim üyelerince hazırlanacak akademik raporun yeterli görüleceği anlaşılmaktadır.
Elektrik üretim santrallerinin faaliyetleri sonucu oluşan atıkların toksik nitelikte atıklar olduğu, yer altı ve yüzey suları ile tarım alanlarını kirlettikleri, çevre ve insan sağlığı açısından olumsuz etkilerinin olduğu göz önünde bulundurulduğunda, atıkların depolanabilmesine devam edilebilmesi için alınması gereken 'çevre izin' ve 'çevre izin ve lisans belgesi' için aranan akademik raporun, içeriğinin ne olacağı, hangi yetkinliğe sahip kişilerce verileceği, raporun kimler tarafından hangi kıstaslar göz önünde bulundurularak onaylanacağı konusunda gerekli ve yeterli açıklık bulunmamaktadır.
Bu itibarla dava konusu Yönetmeliğin 22. maddesi yönünden yapılan düzenlemenin de 2872 sayılı Çevre Kanunu ile teminat altına alınan sağlıklı bir çevrede yaşama hakkına aykırı bir düzenleme olduğu sonucuna varılmıştır.
Öte yandan ,dava konusu Yönetmelik maddeleri hakkında verilen yargı kararı uyarınca 19/03/2021 günlü,31428 sayılı resmi gazetede yayımlanan değişiklikle dava konusu maddeler yürürlükten kaldırılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 26/12/2019 tarih ve 30990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 18 ve 22. maddelerinin iptali gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davalı idarenin usule ilişkin itirazı yerinde görülmemiştir.
26/12/2019 tarih ve 30990 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 18. ve 22. maddelerinin iptali istenilmektedir.
Dava konusu Yönetmelik değişikliğinin 18. maddesiyle, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin 30. maddesine; "Dip taraması faaliyeti sonucunda oluşan dip tarama malzemesi, karada bertarafının sağlanması durumunda II. sınıf depolama tesislerinde test edilmeksizin depolanabilir. Bu atıklar, belediye atıklarının depolandığı depolarda depolanamaz." şeklindeki üçüncü fıkra eklenmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin 22. maddesiyle, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin Geçici 3. maddesi;" (1)6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun geçici 8 inci maddesi kapsamında yer alan özelleştirilmiş veya özelleştirilecek olan elektrik üretim santrallerinden kaynaklanan atıkların depolanmış olduğu sahalarda, atık depolanmasına devam edilmesinin üniversitelerin çevre ve inşaat mühendisliği bölümlerince çevresel tedbirleri içerecek şekilde hazırlanan kurumsal akademik rapor ile uygun görülmesi halinde, sahanın kurumsal akademik raporda belirtilen nihai dolgu kotu ve koordinatları aşılmaksızın depolama işlemine devam edilebilir. (2)Depolama işlemine devam edilmesinin kurumsal akademik raporla uygun görülmesi durumunda, kurumsal akademik raporu onaylanan mevcut sahalar için; düzenli depolama tesisi onay belgesi ve il müdürlüğü uygunluk yazısı aranmaksızın tesis işletmecisi tarafından “Düzenli Depolama” konulu çevre izin lisans başvurusu yapılır. (3)Depolama işlemine devam edilmesi kurumsal akademik raporla uygun görülmeyen mevcut sahalar, bu Yönetmeliğin Ek-6’sında belirtildiği şekilde en kısa süre içerisinde kapatılır ve yeni düzenli depolama tesisleri teşkil edilir. Sahanın kapatma sonrasında kontrol ve izlemesi, bu Yönetmeliğin altıncı bölümüne göre yapılır." şeklinde değiştirilmiştir.
Dairemizce verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin 30/06/2020 tarih ve E:2020/2297 sayılı karara karşı davacı tarafça yapılan itiraz, dava konusu Yönetmeliğin 18.maddesi yönünden; Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-4 atık listesinden dip taraması sonucu elde edilen malzemenin tehlikesiz atık olabileceği gibi tehlikeli atık da olabileceği anlaşıldığından, tehlikeli olabilecek atıkların teste tabi tutulmaksızın tehlikesiz atıkların depolandığı ve tehlikeli atıklar için gerekli çevresel koruma tedbirlerinin yeterince alınmadığı II. sınıf depolama tesislerinde depolanmasında, insan ve çevre sağlığı açısından hukuka uygunluk bulunmadığı, öte yandan Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin, EK-2 Atık Kabul Kriterleri başlığı altında düzenlenen; "II. sınıf depolama tesisine teste tabi tutulmaksızın kabul edilecek atıklar" kısmında, dip taraması sonucu elde edilen malzemeye yer verilmediği hususu göz önünde bulundurulduğunda, dava konusu düzenlemenin, hem Anayasa ve 2872 sayılı Çevre Kanunu ile teminat altına alınan sağlıklı bir çevrede yaşama hakkına aykırı bir düzenleme olduğu, hem de dava konusu Yönetmeliğin kendi içerisinde çelişkiye düşüldüğü gerekçesiyle, dava konusu Yönetmeliğin 22.maddesi yönünden ise; Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği gereğince alınması gereken 'çevre izin' ve 'çevre izin ve lisans belgesi' için aranan akademik raporun, içeriğinin ne olacağı, hangi yetkinliğe sahip kişilerce verileceği, raporun kimler tarafından hangi kıstaslar göz önünde bulundurularak onaylanacağı konusunda gerekli ve yeterli açıklık bulunmadığı, ayrıca, dava konusu kuralın, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin Geçici 3. maddesinde düzenlendiği, geçici maddelerin, özü itibarıyla, belli bir geçiş dönemine özgü, bu geçiş dönemine ilişkin süre sona erdikten veya şartlar değiştikten sonra yürürlükten kalkarak hukuk aleminde hüküm ifade etmeyecek olan maddeler olduğu, dava konusu Geçici 3. maddenin ise geçici madde unsurlarını barındırmadığı, kullanımına ilişkin belli bir süre veya şart öngörülmediği, geçici madde olmasına rağmen, düzenleniş şekli ve getirdiği hukuk normu açısından adeta genel bir düzenleme niteliğinde olduğu, bunun da mevzuat yapım tekniğine uygun olmadığı gerekçesiyle, kabul edilerek dava konusu Yönetmelik maddelerinin yürütülmesinin durdurulmasına Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 11/11/2020 tarih ve YD İtiraz No: 2020/340 sayılı kararıyla karar verilmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin iptali istenilen 18. ve 22. maddeleriyle Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin 30. maddesinin 3. fıkrası ve geçici 3. maddesinde yapılan düzenlemeler, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun dava konusu Yönetmelik maddelerinin yürütülmesinin durdurulması yolundaki yukarıda belirtilen kararı uyarınca 19/03/2021 tarih ve 31428 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. ve 3. maddeleriyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu durumda; dava konusu düzenlemelerin yürürlükten kaldırılmış olması karşısında, konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 26/12/2019 tarih ve 30990 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin iptali istenilen maddeleri hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. Karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 02/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.