Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/16652 Esas 2019/3123 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 11.11.2013 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 15.10.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacı, 739/2400 payı üzerinde iştiraken malik olduğu 1399 ada 10 parsel sayılı taşınmazın dava dışı önceki paydaşlarından ... 319/1200 payını 18.06.2013 tarihinde 8.600,00TL bedelle; ... 639/2400 payını 28.10.2013 tarihinde 10.400,00TL bedelle davalıya sattıklarını, ancak satışlarla ilgili noter bildirimi yapılmadığını ileri sürerek önalım hakkı nedeniyle davalı adına kayıtlı payların iptali ile adına tescilini talep etmiş; dayanağı olan 739/2400 payın murisi ... adına kayıtlı olup iştirak halinde mülkiyete tabi olması nedeniyle mahkemece, diğer mirasçıların davaya muvafakatinin alınması için davacıya süre verilmesi üzerine, diğer mirasçıların tamamı davaya muvafakat ettiklerini bildirir dilekçelerini sunmuşlardır.
Davalı, davaya konu 319/1200 payı önceki paydaş ... değil, bu payı ... 17.06.2013 tarihinde satın alan ... 40.000TL bedelle satın aldığını, davacının payı satan kişiyi yanlış bildirmesi nedeniyle bu pay yönünden kendisine husumet yöneltilemeyeceği gibi artık taşınmazda paydaş hale geldiğinden önceki paydaş ... satın aldığı pay yönünden de kendisine karşı önalım hakkının ileri sürülemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile 1399 ada 10 parsel sayılı taşınmazda davalı adına kayıtlı 1277/2400 payın iptali ile muris ... terekesi adına (tüm mirasçılarının mirasçılık belgelerindeki payları oranında) tesciline; depo edilen 20.008,00TL önalım bedelinin karar kesinleştiğinde davalıya ödenmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili, önalım bedeli yönünden temyiz etmiştir.
Önalım hakkı, paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda, payın üçüncü kişiye satılması halinde diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın üçüncü kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılmasıyla, bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
Önalım davasında, dava konusu payın satış bedeli ile ödenmesi zorunlu harç ve masrafların toplamından ibaret olan önalım bedelinin, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 734/2. maddesi gereğince hükümden önce mahkemece belirlenecek uygun bir zaman içinde depo edilmesi için davacıya süre verilmesi gerekir. Davacıya verilen bu sürenin kesin olduğuna da mahkemece karar verilebilir. Kesin süre içerisinde öngörülen işlem yerine getirilmez ise 6100 sayılı HMK’nin 94. maddesi gereğince işlemi süresinde yapmayan tarafın o işlemi yapma hakkı ortadan kalkar. Ancak anılan bu madde hükmünün uygulanabilmesi için davacının davayı sürüncemede bırakacak davranışta bulunması gerekir.
Somut olaya gelince; her ne kadar davanın kabulüne karar verilmesi yerinde ise de, dava konusu taşınmazda 319/1200 payın 18.06.2013 tarihinde davalıya satış işleminde resmi satış bedeli 40.000TL olup mahkemece, davaya konu bu pay için anılan bedel üzerinden karar verilmesi gerekirken, taşınmazın dava dışı önceki paydaşları ... ve ... arasında yapılan 17.06.2013 tarihli ilk satış işlemindeki satış bedeli olan 8.600TL üzerinden karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 04.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.