Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2012/11844 Esas 2012/13451 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı ... tarafından, davalılar ..., ..., ... vd. Aleyhine 21.10.2010 gününde verilen dilekçe ile geçit irtifakı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 22.03.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_K A R A R_
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalılar ..., ..., ..., ..., ... ..., ... ve ... belirli şartlarla davayı kabul etmiş, davalı ... ... davanın husumetten reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilerek 41 sayılı parsel lehine 19 ve 15 sayılı parsel aleyhine geçit irtifakı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.

Yararına geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı niteliği ve kullanım amacı nazara alınarak özellikle tarım alanlarında, nihayet bir tarım aracının geçeceği genişlikte (emsaline göre 2,5-3 m.) geçit hakkı tesisine karar vermek gerekir. Bu genişliği aşan bir yol verilecekse, gerekçesi kararda dayanakları ile birlikte gösterilmelidir.
Somut olaya gelince, mahkemece 15 sayılı parselden geçit verilmesi yerindedir. Ancak 17 ve 18 parsel sayılı taşınmazların arasında bulunan kadastro paftasında ve zeminde görülen yolun özellikle yıkık binanın bulunduğu 1 metreye kadar daralan noktasında 2,5-3 metre genişliğinde geçit kurulup kurulamayacağının mahkemece araştırılması, uygun görüldüğü takdirde burada mevcut bir yol bulunduğundan geçit irtifakının öncelikle buradan kurulması bu mümkün değilse diğer alternatiflerin değerlendirilmesi gerektiği halde mahkemece, yazılı gerekçe ile 19 sayılı parselden geçit kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 22.11.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.