Danıştay 13. Daire 2021/1597 Esas 2021/2020 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/1597
Karar No:2021/2020

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kaymakamlığı

KARŞI TARAF (DAVACI) : … A.Ş. Genel Müdürlüğü

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Birecik Kaymakamlığı'nca Şanlıurfa ili, Birecik ilçesinde bulunan ve mülkiyeti Hazine'ye ait fıstık bahçesinden hasat edilen 22.130 kg. Antep Fıstığının (Boz/Kavlak), 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca 30/10/2020 tarihli açık teklif usulü ile satışına ilişkin yapılacak ihalenin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; uyuşmazlığın çözümü için öncelikle ilgili taşınmazın "tasarruf yetkisinin" hangi kamu tüzel kişiliğine ait olduğunun belirlenmesi gerektiği, mevzuat çerçevesinde; piyasada kamu tüzel kişiliğini haiz önlisans veya lisans sahibi tüzel kişilerce yürütülen üretim, dağıtım veya iletim faaliyetleri için gerekli olan, Hazinenin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlarla ilgili olarak irtifak hakkı tesisinin veya kullanma izni verilmesinin talep edilmesi hâlinde, Maliye Bakanlığı tarafından ilgili kamu tüzel kişileri lehine lisans süresince bedelsiz irtifak hakkı tesis edileceği veya kullanma izni verileceği; Bakanlar Kurulu Kararı ile yayımlanan Yönetmelik gereği görev süresinin sonunda görevli şirketlere verilmiş olan görevin konusuna giren elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesisleri ile bütün taşınmaz malların, bunlar üzerindeki haklarla birlikte tam ve çalışır vaziyette ve her türlü borç ve yükümlülükten arındırılmış olarak ve hiçbir bedel ve hak talep etmeksizin belirli esaslar dâhilinde ilgili kuruluşa teslim edileceği düzenlenmiş olup, bu doğrultuda lehine intifa hakkı tesis edilen … Barajı Hes Tesis ve İşletme A.Ş. isimli şirket tarafından işletme süresi ve intifa hakkı süresi bittikten sonra ilgili kamu tüzel kişisi olan Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü'ne elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesisleri ile bütün taşınmaz malların, bunlar üzerindeki haklarla birlikte tam ve çalışır vaziyette devredildiği; devirden sonra taşınmazın aynı amaç doğrultusunda kullanılmaya devam edildiği ve Maliye Bakanlığı (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) tarafından ilgili kamu tüzel kişileri lehine lisans süresince bedelsiz irtifak hakkı tesis edilerek kullanma izni verileceği; Kanun gereği bedelsiz tesis edilen bu irtifak hakkının tapuda tescilinin "kurucu" nitelikte değil, "elektrik üretim kamu hizmetine" ilişkin olarak "açıklayıcı" mahiyette olduğu, külli halefiyet gereği görevin konusuna giren elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesisleri ile bütün taşınmaz malların; bunlar üzerindeki haklarla birlikte tam ve çalışır vaziyette ilgili kuruluşa teslim edildiği, asıl ve öncelikli amacı "elektrik üretimi" olan ve tapu kaydında "özel güvenlik bölgesi içerisinde kalan" baraj sahasının "mütemmim cüzü" olan bu alanda mevcut fıstık ağaçlarından üretilen fıstıkların ve bunlardan elde edilen gelirin ana faaliyet konusu olan elektrik üretimi yanında tâli (ikincil) bir faaliyet konusu oluşturduğu, bu durumun da mevzuata aykırı olmadığı dikkate alındığında, ihale konusu fıstık ağaçlarının bulunduğu taşınmazın tasarruf yetkisinin davacı kamu tüzel kişiliğinde bulunduğu sonucuna ulaşıldığından, dava konusu ihale işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın ilgili kuruluşu olan kamu tüzel kişiliğini haiz EÜAŞ'ın asıl ve belirgin amacının elektrik üretmek olduğu, taşınmazlarda bulunan fıstık ürünlerinin EÜAŞ tarafından toplanmasının hukuka aykırı olduğu, taşınmazların mülkiyetinin Hazine'ye ait olduğu, söz konusu taşınmazlarda 6.000-6.500 civarında fıstık ağacı bulunduğu, elde edilen gelirlerin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından ilçede bulunan ve maddi durumu kötü olan vatandaşlara dağıtılması amacıyla protokol imzalandığı, bu protokol çerçevesinde ağaçların verimli hâle getirildiği, tesis edilen işlemin mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, taşınmazın tasarrufunun Birecik-Nizip Hes İşletme Müdürlüğü'nde bulunduğu, 2019 yılı mahsulünün bütün bakım ve toplanma masraflarının kendilerince karşılandığı, Yap-İşlet-Devret modeliyle inşa edilen Birecik-Nizip Hes İşletme Müdürlüğü'nün mütemmiz cüzü durumundaki taşınmazlar için kendileri lehine bedelsiz irtifak hakkı tesisinin istenildiği, bölgede fıstık toplama amacıyla yapılan işlem nedeniyle güvenlik zaafiyeti oluştuğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davalının duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 02/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.