Danıştay 7. Daire 2017/2174 Esas 2021/2628 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/2174
Karar No : 2021/2628

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına
…(…) Gümrük Müdürlüğü …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: … İcra Müdürlüğünün E:… sayılı dosyasında, serbest dolaşıma girmeyen ve gümrük antreposunda bulunan menkul malların ihale yoluyla davacıya satışının yapılarak, ihtilaflı menkul mallar için takdir edilen değere %18 oranında katma değer vergisi dahil edilmek suretiyle belirlenen tutarın davacıdan tahsil edilmesi ve adı geçen icra müdürlüğü tarafından ''menkul teslim tutanağı'' düzenlenmesi akabinde, menkul malların fiilen teslimine gümrük müdürlüğünce izin verilmemesi üzerine antrepodaki eşyanın çekilebilmesi amacıyla davacı tarafından ihtirazi kayıtla verilen … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile tahakkuk ettirilerek ödenen 59.841,79 TL tutarlı katma değer vergisinin iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işleme vaki itirazın reddine dair işlemin iptali ve fazladan ödenen tutarın iadesi istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Bozma kararı üzerine, olayda, davalı gümrük müdürlüğünün deposunda bulunan eşyaların icra müdürlüğü tarafından yapılan müzayede sonucu davacıya ihale yoluyla satıldığı ve davacı tarafından katma değer vergisi dahil tutarın ödendiği, ödenen bu katma değer vergisinin icra müdürlüğü tarafından hazineye intikal ettirildiği, icra yoluyla satılan eşyayı ithal eden davacının yetki ve sorumluluğunun ihale bedeliyle sınırlı olduğu, cebri icra yoluyla yapılan satışlarda ödenen katma değer vergisinin, gümrük kıymetinden daha düşük tutarda tahakkuk ettirilmesi halinde ek tahakkuka ilişkin yasal düzenlemenin bulunmadığı, bu durumda davacı tarafından cebri icra yoluyla satın alınan eşyaya ilişkin olarak tahakkuk eden katma değer vergisinin bu sorumluluk kapsamında ödendiği anlaşıldığından, davalı idarece mükerrer olarak tahakkuk ettirilen ve fazladan tahsil edildiği anlaşılan katma değer vergisinin iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işleme vaki itirazın reddine dair işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Eşyanın icra yoluyla satışında alınan katma değer vergisi ile ithalatta alınan katma değer vergisi düzenlemelerinin bağımsız ve farklı rejimlere tabi olduğu, icra yoluyla satıştan sonra malın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması sırasında yapılan tahakkuk, ek tahakkuk niteliğinde değil, ilk ve doğrudan tahakkuk işlemi niteliğinde olduğundan mükerrerlikten bahsedilemeyeceği, vergi matrahının 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 23. ve devamı maddelerine göre belirlenen kıymetin esas alınmasının gerektiği, icra yoluyla yapılan satıştaki ihale bedeli ithalatta kıymeti etkilemeyeceğinden dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
… İcra Müdürlüğünün E:… sayılı dosyasında, serbest dolaşıma girmeyen ve gümrük antreposunda bulunan menkul malların ihale yoluyla davacıya satışının yapılarak, ihtilaflı menkul mallar için takdir edilen değere %18 oranında katma değer vergisi dahil edilmek suretiyle belirlenen tutarın davacıdan tahsil edilmesi ve adı geçen icra müdürlüğü tarafından ''menkul teslim tutanağı'' düzenlenmesi akabinde, menkul malların fiilen teslimine gümrük müdürlüğünce izin verilmemesi üzerine antrepodaki eşyanın çekilebilmesi amacıyla davacı tarafından ihtirazi kayıtla verilen … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile tahakkuk ettirilerek ödenen 59.841,79 TL tutarlı katma değer vergisinin iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işleme vaki itirazın reddine dair işlemin iptali ve fazladan ödenen tutarın iadesi istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 24. maddesinin 1. fıkrasında, ithal eşyasının gümrük kıymetinin, eşyanın satış bedeli olduğu açıklandıktan sonra; satış bedeli, Türkiye'ye ihraç amacıyla yapılan satışta 27 ve 28. maddelere göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olarak tanımlanmış; 27. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde ise, 24. madde hükümlerine göre gümrük kıymeti belirlenirken, ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına, ithal eşyası için Türkiye'deki giriş liman veya yerine kadar yapılan nakliye ve sigorta giderlerinin ilave edileceği belirtilmiş ve 28. maddesinin (a) bendinde, ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatından ayırt edilebilmeleri koşuluyla, eşyanın, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi ile Türkiye'nin anlaşmalarla dahil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerine giriş yerine varışından sonra yapılan nakliye ve sigorta giderlerinin gümrük kıymetine dahil edilmeyeceği, 181. maddesinin olay tarihinden yürürlükte bulunan şeklinin 1. fıkrasının (a) bendinde, ithalatta gümrük yükümlülüğünün, ithalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girmesiyle doğacağı; 2. fıkrasında, gümrük yükümlülüğünün, söz konusu gümrük beyannamesinin tescil tarihinde başlayacağı; 74. maddesinde, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişinin ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkün olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinin 2. fıkrasında; her türlü mal ve hizmet ithalatı verginin konusunu teşkil eden işlemler arasında sayılmış, 3. fıkrasının (d) bendinde ise, müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışların katma değer vergisinin konusunu teşkil eden işlemlerden olduğu, aynı Kanun'un 10. maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, vergiyi doğuran olayın malın teslimi veya hizmetin yapılması anında meydana geldiği, "İthalatta matrah" başlıklı 21. maddesinin (a) bendinde; ithal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf olması halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit edilecek değeri, aynı maddenin (b) bendinde; ithalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar, (c) bendinde; gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler, ithalde alınması gereken katma değer vergisinin matrahına dahil unsurlar arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri bir arada değerlendirildiğinde; ithalatta gümrük yükümlülüğü, ithalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girmesi halinde doğup, beyannamenin tescil tarihinde başlamakta, eşyanın serbest dolaşıma girmesi ise, ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkün bulunmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, gümrük antreposunda (… Antrepo) bulunan menkullerin … Moda Tekstil Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi ile …. Lojistik Taşımacılık Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi arasındaki borç alacak ilişkisi nedeniyle … İcra Müdürlüğünün E:… sayılı dosyasında haczedilerek ihale yoluyla satışa çıkarıldığı, yapılan açık artırmada davacıya satışının yapılarak, ihtilaflı menkul mallar için takdir edilen değere %18 oranında katma değer vergisi dahil edilmek suretiyle belirlenen 165.000,00 TL'lik tutarın davacıdan tahsil edildiği ve adı geçen icra müdürlüğü tarafından mükellef sıfatıyla vergi dairesi müdürlüğüne katma değer vergisine ilişkin ödemenin yapılması ve ''menkul teslim tutanağı''nın düzenlenmesi akabinde, menkul malların fiilen teslimine gümrük müdürlüğünce izin verilmemesi üzerine antrepodaki eşyanın çekilebilmesi amacıyla davacı tarafından ihtirazi kayıtla verilen … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile 748.022,39 TL tutarında belirlenen katma değer vergisi matrahı üzerinden tahakkuk ettirilerek ödenen 59.841,79 TL tutarlı katma değer vergisinin iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işleme vaki itirazın reddine dair işlemin iptali ve fazladan ödenen tutarın iadesi istemiyle davanın açıldığı görülmektedir.
Her ne kadar, Mahkemece, davacı tarafından cebri icra yoluyla satın alınan eşyaya ilişkin olarak tahakkuk eden katma değer vergisinin ihalede takdir edilen bedele ilave edilerek ödendiği, davalı gümrük müdürlüğünce eşyanın çekilmesine izin verilmemesi üzerine davacı tarafından ihtirazi kayıtla beyan edilmek suretiyle mükerrer olarak tahakkuk ettirilerek ve fazladan tahsil edilen katma değer vergisinin iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işleme vaki itirazın reddine dair işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de; daha önce antrepo rejimine tabi tutulup borç alacak ilişkisi nedeniyle haczedilerek satışı yapılan ancak henüz millileşmemiş eşyanın, sonrasında serbest dolaşıma giriş rejimi uyarınca ithalinde ödenecek katma değer vergisinde gümrük yükümlülüğü beyannamenin tescil edildiği tarihte doğmakta olup, gümrük antreposunda bulunan menkullerin henüz serbest dolaşıma girmeden yani millileşmeden önce anılan icra müdürlüğünce ihale usulüyle satışında 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinin 3. fıkrasının (d) bendi kapsamında olan bir verginin tahsil edilmesinde mükerrer ödeme yapıldığından söz edilmesine olanak bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacı adına tescilli beyannameye konu eşyanın serbest dolaşıma girmesi için kanunen ödenmesi gereken katma değer vergisinin tahsili gerekmekte olup, icraen satış sonucunda yeni sahibi olan davacı tarafından serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmak istenilen eşyanın gümrük kıymetinin yukarıda yer verilen düzenlemeler çerçevesinde hukuka uygunluğunun değerlendirilmesi suretiyle ulaşılacak sonuca göre yeniden bir karar verilmek üzere temyize konu kararın bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.