Danıştay 12. Daire 2021/42 Esas 2021/3446 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/42
Karar No : 2021/3446


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alay Komutanlığı bünyesinde uzman erbaş olarak görev yapmaktayken sözleşmesi feshedilen davacı tarafından, 08/02/2017 tarihli sözleşmesinin feshi işlemi ile 23/05/2018 tarihli görevine iade talebinin reddine dair işlemin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; dosyada mevcut bilgi ve belgeler ile UYAP kayıtlarının incelenmesinden, uzman erbaş olan davacının, 15 Temmuz 2016 tarihli darbe girişimi sonrasında, ... Sulh Ceza Hakimliği'nin K:... numarasıyla 17/08/2016 tarihinde tutuklandığı, ... Ağır Ceza Mahkemesi'nin E:... sayılı dava dosyasında, "Anayasal düzeni değiştirmeye teşebbüs etmek" ve "Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etmek" suçlarından dolayı sanık sıfatıyla yargılandığının görüldüğü, anılan suçlardan dolayı yargılanmasına devam edildiğinden, davalı idarece kendisinden istifadesinin mümkün olmadığı, tüm bu hususlar birarada değerlendirildiğinde, askeri hizmetin niteliği ve özellikleri gözönünde bulundurularak, 3269 sayılı Kanunun amacından yola çıkarak hazırlanan Uzman Erbaş Yönetmeliği'nin 13/2. maddesinde de ifade edildiği üzere, Türk Silahlı Kuvvetlerinin erbaş kadrolarında devamlılık arz eden teknik ve kritik görevlerde, yetişmiş personel ihtiyacını karşılamak maksadıyla sözleşme yapılarak istihdam sağlanan bir görevde bulunan davacıdan istifade edilemeyeceği sabit olup, sözleşmesinin feshedilmesine ve görevine iade talebinin reddine dair işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : FETÖ/PDY terör örgütü ile herhangi bir bağlantısının bulunmadığı, yargılandığı davada tahliye edildiği, dava konusu işlemlerin mevzuata ve hukuka aykırı şekilde tesis edildiği belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; davacının 03/09/2001 tarihinde sözleşme imzalayarak 15. P.Er Eğt. Tug. K.lığı (Amasya) emrinde Uzman Erbaş Temel Kursuna başladığı, 31/07/2015 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alay Komutanlığı (Ankara) emrine katıldığı ve 15/02/2017 tarihine kadar söz konusu birlikte görev yaptığı, 15 Temmuz darbe girişimi ile ilgili olarak tutuklandığı, kendisinden istifade edilememesi sebebiyle ... tarih ve ... sayılı işlemle Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiğinin kesildiği, akabinde 16/05/2018 tarihli dilekçeyle görevine iadesini talep ettiği, ... tarih ve .../Tyn.D.Uzm.Erb.Ş.(4) sayılı işlemle talebinin reddi üzerine, sözleşmesinin feshi işlemi ile görevine iade talebinin reddine dair işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Aynı dilekçe ile dava açılabilecek haller" başlıklı değişik 5. maddesinin 1. fıkrasında, "Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir." hükmü yer almaktadır.
2577 sayılı Kanun'un "Dilekçeler üzerine ilk inceleme" başlıklı 14. maddesinin 3. fıkrasının (g) bendinde, dilekçelerin 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönüyle de inceleneceği, 6. fıkrasında, söz konusu hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı kurala bağlanmış; "İlk inceleme üzerine verilecek karar" başlıklı 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde ise; 14. maddenin 3/g bendinde yazılı halde otuz gün içinde 3. ve 5. maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak üzere dilekçenin reddedileceği düzenlenmiştir.
Öte yandan, 2577 sayılı Kanun'un 6545 sayılı Kanun'un 20. maddesiyle değiştirilen "Temyiz" başlıklı 46. maddesinde, Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararların başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde Danıştayda temyiz edilebileceği belirtilmiş ve temyiz edilebilecek uyuşmazlıklar (a)'dan (m)'ye kadar on dört bent halinde sayma yoluyla belirlenmiştir.
2577 sayılı Kanun'un 45. maddesinin altıncı fıkrasında ise, "Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdari yargılama usulündeki, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılması gerektiğine ilişkin asıl kuraldan ayrık olarak getirilmiş olan 2577 sayılı Kanun'un 5. maddesinin birinci fıkrasına göre, birden fazla idari işleme karşı tek dilekçe ile dava açılabilmesi için, anılan maddede yer verilen "maddi veya hukuki yönden bağlılık" ya da "sebep-sonuç ilişkisi" koşullarının yanında, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun öngördüğü diğer koşulların varlığı da aranmaktadır.
Bu bağlamda, aralarında maddede aranan biçimde bağlılık ya da ilişki bulunsa bile, birden fazla idari işlemin aynı dilekçeyle idari davaya konu edilebilmesi için; işlemlere karşı başvurulabilecek kanun yollarının aynı olması, daha açık bir ifadeyle, bir işleme karşı temyiz kanun yoluna başvurulabilirken, diğer işlemin istinaf kanun yoluna başvurulmasının ardından kesinleşecek nitelikte olmaması gerekmektedir.
Aksi takdirde, biri 2577 sayılı Kanun'un 46. maddesi hükmü uyarınca Danıştay'ın temyiz incelemesine tabi, diğeri aynı madde hükmü gereğince Bölge İdare Mahkemesi'nin istinaf incelemesi sonrasında kesinleşecek olan iki ayrı işlemin aynı dilekçe ile idari davaya konu edilmeleri söz konusu olacaktır ki bu durum anılan mevzuat hükümlerine aykırılık oluşturacaktır.
Temyizen incelenen davada; Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alay Komutanlığı bünyesinde uzman erbaş olarak görev yapmaktayken sözleşmesi feshedilen davacı tarafından, 08/02/2017 tarihli sözleşmesinin feshi işleminin ve 23/05/2018 tarihli görevine iade talebinin reddine dair işlemin iptali talebiyle dava açıldığı anlaşılmıştır. Davacının, sözleşmesinin feshi işlemi ile görevine iade talebinin reddine dair işlem arasında, 2577 sayılı Kanun'un 5. maddesinde aranan biçimde bağlılık ya da ilişki bulunduğu kabul edilse bile, sözleşmenin feshi işleminden kaynaklanan uyuşmazlık temyiz incelemesine tabi iken, davacının görevine iade talebinin reddine dair işlemin temyiz kanun yolu incelemesine tabi olmayıp, istinaf aşamasında kesinleşecek işlemlerden olduğu açıktır.
Bu durumda; uyuşmazlık konusu her iki işleme karşı tek dilekçe ile dava açılması hukuken mümkün olmadığından, söz konusu işlemler için ayrı ayrı dava açılmak üzere 2577 sayılı Kanun'un 15/1-d. maddesi uyarınca dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek verilen davanın reddi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararında usul hükümlerine uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin ... İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ... TL yürütmenin durdurulması harcının davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 03/06/2021 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.