MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek; ziraat mühendisi, kadastro fen elemanı, jeolog ve fotoğrametri mühendisinden oluşacak uzman bilirkişi kurulu marifetiyle dava tarihine göre 20-25 yıl öncesine ait ve iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının getirtilip stereoskop aletiyle incelenmesi suretiyle, taşınmazların niteliklerinin, kullanım sürelerinin ve kullanıma ne zaman başladığının belirlenmesine çalışılması; sınırlarındaki derelerle ilgilerinin, derelerin etki alanında bulunup bulunmadıklarının tespit edilmesi; komşu 213 parsele ait kadastro tutanağının ve varsa dayanak belgelerin getirtilerek keşifte uygulanması; yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmazların babasından davacıya intikal biçiminin, davacıdan başka mirasçı bulunup bulunmadığının, başka mirasçılar var ise paylaşım olup olmadığı hususlarının sorulup belirlenmesi; tanık ve bilirkişi sözlerinin ilmî esaslara göre hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi; taşınmazlar üzerindeki imar-ihya işlemlerine başlandığı ve tamamlandığı tarih ile tarımsal amaçlı zilyetliğin başlangıç tarihinin ayrı ayrı belirlenmesi; davacının babasına ait mirasçılık belgesine göre bağımsız 20 yıllık zilyetlik süresinin bulunmadığının anlaşılması halinde, miras bırakan için de 3402 sayılı Kadastro Kanun"unun 14. maddesi gereğince miktar araştırması yapılması” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacı lehine zilyetlikle edinme koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ne var ki, yukarıda özetlenen bozma ilamından sonra, ancak hüküm tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa gereğince ... İli Büyükşehir statüsüne kavuşmuş olup, aynı isimle Büyükşehir Belediyesi kurulmuş olduğuna ve davalı ... Köyü"nün tüzel kişiliği kalkmış olduğuna göre TMK"nın 713/3 maddesi gereğince ilgili tüzel kişilik olarak adı geçen köyün mahalle olarak bağlı olduğu ... Belediye Başkanlığı ile Büyükşehir Belediyesinin de taraf olmasının zorunlu hale geldiği, taraf teşkilinin re"sen gözetilmesi gerekli dava şartı olduğu göz ardı edilerek esasa ilişkin hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi; bozma ilamına uyulmakla lehine bozma yapılan taraf yararına, ilamın gereklerinin yerine getirilmesi hususunda usuli kazanılmış hak oluşacağından bozma ilamı ile istenilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunlu olduğu ve Mahkemece de bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Dava konusu taşınmaz bölümlerinin davacıya babasından ne şekilde intikal ettiği araştırılmamış, keşifte dinlenen yerel bilirkişi ve tanığın dava konusu taşınmazların evveliyatı ve zilyetliğin hangi tarihte ve ne şekilde başladığı hususunda olaylara dayalı, somut ve yeterli beyanları alınmamış; fıstık ağaçları dikilmeden önce ekin ekilmek suretiyle kullanıldığına ilişkin beyanların değerlendirmesi yönünden gerekli olan hava fotoğrafı incelemesi uzman jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi yerine ziraat bilirkişi tarafından yorumlanmış olup, incelenen 1985 yılına ait hava fotoğrafında, dava konusu taşınmazların ve çevresinin ne şekilde göründüğü açıklanmadan, taşınmazlar üzerindeki fıstık ağaçlarının yaşı esas alınarak 20 yılı aşkın süredir bahçe tarımı yapılmadığı belirtilmiş, yerel bilirkişi ve tanıkların fıstık dikilmeden evvel taşınmazın ekin ekilerek kullanıldığı yönündeki beyanları üzerinde durulmamış ve jeoloji mühendisi bilirkişisi tarafından sebebi açıklanmadan soyut şekilde taşınmazların sınırında yer alan derenin etkisinde bulunmadığı belirtilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece, öncelikle davacıya, davasını, yasal hasım haline gelen ... Belediye Başkanlığı ve ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na da yöneltmesi için süre ve imkan tanınmalı; bu şekilde taraf teşkilinin sağlanması halinde, adı geçen Belediyelerin de savunma ve delilleri sorulmalı; bildirdikleri takdirde delilleri toplanmalı; Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilmek suretiyle taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi/mevkiyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafları olduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre dava tarihi olan 2006 yılından 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı taktirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Müdürlüğü"nden tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosyaya konulmalı; ayrıca dava konusu taşınmazlara komşu taşınmazların dayanağı vergi kayıtları da getirtilerek dosyaya konulmalı bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 ziraat mühendisi ve jeodezi ve fotogrametri mühendisi ile jeoloji mühendisinden oluşacak bilirkişi heyeti eşliğinde yeniden keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, (önceki keşiflerde dinlenen bilirkişi ve tanıklar taşınmazın davacıya babasından kaldığını belirttiklerinden) dava konusu taşınmaz bölümlerinin davacıya babasından hangi hukuki sebeple intikal ettiği, taşınmazların halen murisin terekesine dahil olup olmadığı, geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl zilyet edilmeye başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği ve zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalı; terekeye dahil taşınmazların mirasçıların taşınmazı zilyetlik yolu ile iktisabının mümkün olmayacağı göz önüne alınmalı; jeodezi/fotoğrometri uzmanı bilirkişiye stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı; temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları da değerlendirilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazların önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; taşınmazın kadastro paftasındaki konumu bilgisayar programı aracılığıyla ölçekleri eşitlenmek suretiyle uydu ve hava fotoğraflarına aktarılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümlerinin zirai faaliyete konu olup olmadığı, zilyetliğin hangi tarihte başladığı ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı ve komşu parseller ile dava konusu taşınmazlar arasında nitelik farkı bulunup bulunmadığı; jeoloji mühendisi bilirkişiden ise, dava konusu taşınmazların dere etkisinde bulunup bulunmadığı hususunda, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverir şekilde rapor istenmeli ve bundan sonra toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, belirtilen hususlar göz ardı edilerek ve bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmeden eksik araştırma ile hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.