17. Hukuk Dairesi 2012/7849 E. , 2013/162 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin yetkisizliğine dair verilen hükmün süresi içinde davacı ve davalı karşı davacı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; Müvekkilinin sevk ve idaresindeki araçla kavşakta yeşil ışıkta geçiş yaptığı sırada davalı ... Bakanlığı"na ait ambulansın sürücüsünün kırmızı ışıkta geçmesi nedeniyle müvekkilinin aracına çarparak hasarlanmasına neden olduğunu, davalıların olayda kusurlu olduklarını belirterek, fazlaya ilişkin talep hakları saklı kalmak kaydıyla, ....000,00 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... ....01.2012 tarihli karşı dava dilekçesinde, asıl davanın reddi ile ....000,00 TL manevi tazminatın davacı- karşı davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın haksız fiilden kaynaklandığı ve HMK."nun .... maddesi gereğince haksız fiilin işlendiği yer olan .... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin tüm davalılar yönünden ortak yetkili mahkeme olduğu ve HMK."nin .... maddesine göre
yetkisinin kesin olduğu gerekçesiyle, mahkemenin yetkisizliğine ve dosyanın .... Asliye Hukuk Mahkemesi"ne gönderilmesine karar verilmiş, hüküm, davacı ve davalı karşı davacı vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
...-Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
6100 sayılı HMK."nin genel yetkiyi düzenleyen .... maddesininin .... fıkrasına göre; "Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. ".... maddesinde de," davalı birden fazla ise dava, bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. Ancak, dava sebebine göre kanunda, davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkeme belirtilmişse, davaya o yer mahkemesinde bakılır. Birden fazla davalının bulunduğu hâllerde, davanın, davalılardan birini sırf kendi yerleşim yeri mahkemesinden başka bir mahkemeye getirmek amacıyla açıldığı, deliller veya belirtilerle anlaşılırsa, mahkeme, ilgili davalının itirazı üzerine, onun hakkındaki davayı ayırarak yetkisizlik kararı verir." denilmektedir. Yine aynı Yasa"nın .... maddesinde ise, "Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 110. Maddesinde ise "Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentanın bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir." ifadesine yer verilmiştir.
Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
Somut olayda, davalılar zarar veren aracın işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısıdır. Davalı ... Anonim Türk Sigorta Şirketi"nin merkezinin ..., .... Bölge Müdürlüğü"nün .....; ..."nün ..., İl Sağlık Müdürlüğü"nün ........, ..."ın yerleşim yerinin ... olduğu, davaya konu trafik kazasının ise ...."da meydana geldiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, haksız fiilden kaynaklanan davada, HMK."nin .... maddesi gereğince tüm davalılar yönünden ortak yetkili mahkeme olan .... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin yetkisinin HMK."nin .... maddesine göre kesin olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
HMK .... madde hükmü, HUMK.’daki düzenlemeye oranla daha genişletilmiş ve ayrıntılandırılmıştır. Ancak, HMK."nda kesin yetki halleri açıkça sayılmış olup, haksız fiile ilişkin davalardaki yetki, kesin yetki olmayıp, bir seçimlik yetkidir. Ortak yetkili mahkemede dava açılmasının zorunlu olması durumu, ancak zorunlu dava arkadaşlığına ilişkin hükümlerin varlığı halinde uygulanır.
Yetki itirazının ileri sürülmesi ile ilgili kurallar Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ....maddesinde düzenlenmiştir. Maddenin .... bendine göre; “Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
Bu durumda, davacı seçimlik hakkını kullanarak davayı davalı ..."nün bulunduğu ........"de açtığına göre, Mahkemece, HMK."nin .... maddesi hatalı yorumlanmak suretiyle davalılar tarafından yapılmış usulüne uygun bir itiraz olmadığı halde, kesin yetki kuralından bahisle, yetkisizlik kararı verilmesi doğru görülmemiştir.
...-Kabule göre de, karşı dava yönünden yetki hususunda olumlu veya olumsuz bir karar verilmemesi de isabetli görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda ... ve ... nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacı ve davalı karşı davacı vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ve davalı karşı davacıya geri verilmesine, karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....01.2013 günü üye ..."ın karşı oyu ve oyçokluğuyla karar verildi.
Maddi hasarlı trafik kazasından kaynaklanan eldeki tazminat davası davalılardan İl Sağlık Müdürlüğünün bulunduğu ........ Mahkemesinde açılmış,
Mahkemece yargılama sonucunda 6100 sayılı HMK .../... maddesinde yetkili kılınan mahkemenin ortak ve kesin yetkili mahkeme olduğu gerekçesiyle re"sen yetkisizlik kararı verilmiş,
Davacı ve karşı davacı vekillerinin temyizi üzerine sayın çoğunluğun " HMK .../... maddesinde getirilen yetki kuralınının kesin yetki olmadığı, süresinde usulüne uygun yapılmış bir yetki itirazı bulunmadığı" görüşü doğrultusunda yerel mahkeme kararı bozulmuştur.
Sayın çoğunluğun HMK .../... maddesinde öngörülen yetki kuralının kesin yetki olmadığına ilişkin görüşüne katılamıyorum.
Dava 6100 sayılı HMK yürürlüğünden sonra ........2011 tarihinde açılmıştır. 6100 sayılı HMK .../... maddesinde "davalı birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde davanın açılabileceği; Ancak, dava sebebine göre kanunda, davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkemenin belirtilmiş olması durumunda davaya o yer mahkemesinde bakılacağı" öngörülmüştür.
Yasalarda kesin yetki olduğu anlaşılan hallerde başka yer mahkemesinde dava açılması mümkün değildir.
Yetkinin kesin olduğu bazen açıkca, bazende maddenin düzenleme şeklinden anlaşılabilmektedir.
HMK .../... maddesindeki "... Davaya ancak o yer mahkemesinde bakılır" ifadesinden yetkisinin kesin olduğu sonucu çıkmaktadır.
HMK .../... maddesinin hükümet gerekçesinde de (madde ...) öngörülen yetki kuralının kesin yetki kuralı olduğu vurgulanmıştır.
Ortak yetkili mahkemenin yetkisi, hükmün gerekçesinde de ifade edildiği üzere kesin yetkidir. (Ejder Yılmaz HMK sayfa 120)
Somut uyuşmazlıkta davalılardan...... Türk Sigorta Şirketinin merkezi ..., Karayolları Genel Müdürlüğünün ..., İl Sağlık Müdürlüğünün ........, ..."ın yerleşim yeri de ... İlçesi olup davaya konu trafik kazası ...."da gerçekleşmiştir.
.... Mahkemeleri haksız fiilin vuku bulduğu yer mahkemesi olarak tüm taraflar yönünden ortak yetkiyi taşıyan mahkeme olup, yerel mahkemenin HMK .../... maddesinde öngörülen yetki kuralanının kesin olması nedeniyle re"sen yetkisizlik kararı vermesinde hukuka aykırı bir yön bulunmadığından yerel mahkeme kararının onanması gerekirken bozulmasına ilişkin sayın çoğunluk görüşüne karşıyım.