Danıştay 12. Daire 2021/2348 Esas 2021/3421 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2348
Karar No : 2021/3421

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Deniz Kuvvetleri Komutanlığında deniz piyade uzman çavuş olarak görev yapan davacının, disiplinsizlik nedeniyle sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin … tarih ve …sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada; Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı "davanın reddi" kararına karşı yargılamanın yenilenmesine ve yeniden yapılacak yargılama sonucu dava konusu işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük haklarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenilmiştir.
İdare Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih E:…, K…. sayılı kararıyla, davacı tarafından işlendiği iddia edilen "''suç işlemek amacıyla kurulmuş suç örgütüne üye olma, kişisel verilerin kaydedilmesi, kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme ve ele geçirme, fuhuş, yasaklanan bilgileri temin'' suçlarından dolayı hakkında yapılan yargılama sonucunda … Ağır Ceza Mahkemesi'nin … tarih E:…, K…. sayılı kararı ile ''sanığın üzerine atılan suçları işlemediği ve her bir suçla ilgili olarak ayrı ayrı beraatine karar verildiği, bu kararın 10/03/2016 tarihinde kesinleştiği anlaşıldığından, davacıya isnat edilen fiillerin sübuta erdiğinden bahsedilemeyeceğinden, davacı hakkında sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davacının yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulüne, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesince verilen … tarih ve Gensek No:…, E:…, K:… sayılı kararın kaldırılmasına, davacının sözleşmesini feshedilmesine ilişkin dava konusu işlemin iptaline, dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük haklarının dava açma tarihi olan 23/02/2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; Danıştay Onikinci Dairesinin 19/02/2020 tarih ve E:2019/7226, K:2020/1438 sayılı bozma kararına uyularak; davacının sözleşmesinin feshine ilişkin işleme karşı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Birinci Dairesi'nin … esasında açtığı ve yargılamanın yenilenmesi istemine konu ettiği davada verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı "ret" kararında, her ne kadar davacı hakkında adli makamlarca yürütülen soruşturma kapsamında … Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianameye konu suçlamaların niteliğinden bahsedilmiş ise de, karar tarihinde davacı hakkındaki ceza yargılamasının devam ettiği ve anılan kararın ceza mahkemesi ilamına dayanmadığının anlaşılması karşısında, davacının hakkındaki ceza yargılaması sonucunda beraat ettiği ve hükmün kesinleştiğinden bahisle yaptığı yargılamanın yenilenmesi isteminin İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 53. maddesinin 1/(c) fıkrasında aranan koşula uygun olmadığı, dolayısıyla yargılamanın yenilenmesi isteminin koşulları oluşmadığından reddi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulü ile davanın yeniden görülerek işlemin iptali ile tazmin talebinin kabulü yönündeki … İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının kaldırılmasına, yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı usul ve yasaya uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir neden bulunmadığı, hakkında beraat kararı verilmesinin 2577 sayılı Kanun'un 53/a maddesi uyarınca yargılamanın yenilenmesi sebebi teşkil ettiği, … Ağır Ceza Mahkemesince davacının açtığı tazminat davasında manevi tazminata hükmedildiği ileri sürülerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının … Ağır Ceza Mahkemesi'nin … tarihinde kesinleşen, … tarih E:…, K…. sayılı kararı ile işbu idari davaya konu suç isnatlarından Ceza Muhakemesi Kanunu 223/b "yüklenen suçun sanık tarafından işlenmediğinin sabit olması" uyarınca beraat ettiği; bu durumun 2577 İdari Yargılama Usulü Kanunu 53. maddesi kapsamında yargılamanın yenilenmesi sebeplerinden olduğundan, mahkemece yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulüne, işlemin iptaline karar verilmesi gerektiğinden kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Gölcük Deniz Ana Üs Komutanlığı Güvenlik Tabur Komutanlığın'da uzman erbaş olarak görev yapmakta iken davacı hakkında 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'nun 12. maddesi 2. fıkrası ''Görevde başarısız olanlarla, atandıkları kadro görev yerleri ile ilgili olarak üç ay ve daha uzun süreli bir kurs veya eğitime gönderilenlerden kurs veya eğitimde başarısız olan veya kendilerinden istifade edilemeyeceği anlaşılan uzman erbaşların, barışta sözleşme sürelerine bakılmaksızın Türk Silâhlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Bunlar, yedekte er kaynağına alınırlar.'', Uzman Erbaş Yönetmeliği'nin 13. maddesinin 2. fıkrası "Görevde başarısız olanlar ile kendisinden istifade edilemeyeceği (atış, spor, eğitim, operasyon ve istihdam edildikleri kadro görev yerlerinde ve davranışlarında askerlik mesleği değerlerini sergilemede, ikazlara rağmen istenen düzeye ulaşamayan ve aşırı derecede borçlananlardan bu durumu rapor, tutanak ve her türlü belge ile kanıtlananlar, mazeretsiz olarak bir sözleşme yılı içerisinde yedi gün ve daha uzun süre ile göreve gelmeyenler) anlaşılan, atandıkları kadro görev yerleri ile ilgili olarak üç ay ve daha uzun süreli bir kurs veya eğitime gönderilenlerden kurs veya eğitimde başarısız olan uzman erbaşların, barışta sözleşme sürelerine bakılmaksızın Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Bunlar yedekte er kaynağına alınır''. hükmü gereğince sözleşmesi feshedilerek Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma işleminin tesis edildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada Askeri Yüksek İdare Mahkemesi …Dairesi'nin … tarih ve Gensek No:…, E:…, K:2012/245 sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, söz konusu karara karşı yapılan karar düzeltme isteminin de aynı Dairenin … tarih ve Gensek No:.., E:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği, kararın olağan kanun yollarından geçerek kesinleştiği ve kesin hüküm haline gelmesi üzerine, davacı tarafından sözleşmenin feshi işleminin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolunda verilen Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesi'nin … tarih ve Gensek No:…, E:…, K:… sayılı kararına karşı yargılamanın yenilenmesi ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinin istenildiği anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
11/02/2017 tarih ve 29976 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6771 sayılı T.C. Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Anayasa'ya eklenen Geçici 21. maddenin (E) bendinde, askeri yargının kaldırıldığı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülmekte olan dosyalardan kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştaya, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde gönderileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 203. maddesinde, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nun yürürlükten kaldırıldığı, 36. maddesiyle 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'na eklenen geçici 45. maddesinde ise, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olan dosyaların Danıştaya, diğerlerinin Ankara İdare Mahkemelerine herhangi bir karara gerek kalmaksızın gönderileceği düzenlenmiştir.
Bu Anayasal ve yasal düzenlemelerle, askeri yargının kaldırılması ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olan dava dosyalarının Danıştaya, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine gönderilecek olması karşısında, dava dosyalarının devrini müteakip "usul kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi" gereğince idari yargıya devredilen uyuşmazlıkların çözümünde 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 19. maddesiyle değişik 45. maddesinin 1. fıkrasında, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabileceği; 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesiyle eklenen geçici 8. maddesinde ise, bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümlerin, 2576 sayılı Kanun'un, bu Kanunla değişik 3. maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Kanun'un geçici 8. maddesinde belirtilen bölge idare mahkemeleri, Adalet Bakanlığı tarafından 07/11/2015 tarih ve 29525 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemeleri'nin Tüm Yurtta Göreve Başlayacakları Tarihe İlişkin Kararı" uyarınca 20/07/2016 tarihinde göreve başlamışlardır.
Öte yandan; yargılamanın yenilenmesi istemine konu olan Askeri Yüksek İdare Mahkemesi …Dairesince .. tarih ve Gensek No:… E:…, K:… sayılı kararının verildiği tarihte yürürlükte bulunan, 2577 sayılı Kanun'un 6352 sayılı Kanun ile değişik “İtiraz” başlıklı 45. maddesinde, bu maddede sayılan uyuşmazlıklarla ilgili olarak, idare ve vergi mahkemelerince verilen nihai kararlar ile tek hakimle verilen nihai kararlara, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemelerin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine itiraz edilebileceği; 3622 sayılı Kanun ile değişik 46. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştay'da temyiz edilebileceği; 4577 sayılı Kanun ile değişik 47. maddesinde ise, idare ve vergi mahkemelerinin itiraz yolu açık olan kararlarının temyiz edilemeyeceği hüküm altına alınarak, itiraz yolu öngörülmeyen idare mahkemelerinin nihai kararlarının Danıştayda temyiz edileceği belirtilmiştir.
2577 sayılı Kanun'un "Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Kararlar" başlıklı 49. maddesinde ise, "görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması" bozma sebepleri arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri bir arada değerlendirildiğinde; yargılamanın yenilenmesi istemine konu olan ve kaldırılması istenen Askeri Yüksek İdare Mahkemesi …Dairesince verilen kararın, istinaf kanun yolunun uygulanmasına başlandığı 20/07/2016 tarihi öncesinde verilmiş olması ve verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan 2577 sayılı Kanun hükümlerine göre temyize tabi bir karar olması nedeniyle, bu karara karşı yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine verilen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı sayılı kararının da, ilk kararın verildiği tarihte yürürlükte olan kanun yollarına ilişkin hükümlere, dolayısıyla temyiz kanun yolu incelemesine tabi olması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine ilişkin …İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının Danıştay nezdinde temyiz incelenmesine tabi olduğu hususu göz önüne alındığında, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince görevsizlik kararı verilerek, dosyanın Danıştaya gönderilmesi gerekirken, davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.
Nitekim; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 20/01/2021 tarih ve E:2020/916, K:2021/67 sayılı kararı da bu yöndedir.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle yargılamanın yenilenmesi talebinin kabülüne ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü, yargılamanın yenilenmesi talebinin reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 03/06/2021 tarihinde, oybirliğiyle karar verildi.