Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi (Tic. Mah. Sıf.)

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, taraflar arasında imzalanan 27.03.2006 tarihli eser sözleşmesinin ifası sırasında iş sahibinin bilgisi ve direktifleri doğrultusunda yapıldığı ileri sürülen sözleşme dışı, yapımı zorunlu ilave iş ve imalât bedellerinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davanının ıslahla arttırılan miktar da dikkate alınarak kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarının incelenmesi artık mümkün olmamasına göre davacı yüklenicinin tüm, davalı işsahibinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davacı davasında servis yolu ve ilave terfi hattı kazısı, salma suların kuyu bağlantı hattındaki zararlar, servis yol ıslahı için stabilize malzeme çekimi ve işin erken bitirilmesi kesintisi nedeniyle her bir alacak kalemi için ne miktar istemde bulunduğunu belirterek toplam 69.593,00 TL alacağın tahisilini talep etmiştir. Bilâhâre 21.12.2011 tarihinde harçlandırdığı ıslah dilekçesinde talebini servis yolu ve ilave terfi hattı kazısı için 175.342,98 TL, salma suların verdiği zararlar için talebini 44.187,82 TL, servis yolu ıslahı için stabilize malzeme çekimi nedeniyle talebini 305.042,00 TL ve işin erken bitirilmesi kesintisi için talebini 30.981,00 TL"ye çıkarmıştır.
Yerel mahkeme 25.03.2014 tarihinde verdiği ilk kararda davanın 475.918,88 TL üzerinden kısmen kabulüne karar vermiş, tarafların temyizi üzerine Dairemizin 19.11.2015 gün 2015/3699 Esas 2015/5867 Karar sayılı ilâmıyla tarafların diğer temyiz itirazları reddedilerek sözleşmenin 9.2.3. maddesinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin sözleşmenin eki olduğu, 28. maddesinde de sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksikliği ve işin tasfiyesine ilişkin hususlarda da sözleşmenin 27. maddesinde aynı şartnamenin uygulanacağı kabul edildiği ve davada ilave işlerin bedeli istenildiğinden, ilave işler ve sözleşme dışı olup, ihale kapsamında
fiyatı verilmemiş, yeni iş kalemleriyle ilgili ilave iş bedelinin Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 22. ve 23. maddesi hükümlerine göre tespit edilmesi gerektiği belirtilerek ve yeni birim fiyatın nasıl belirleneceği açıklandıktan sonra, alınan raporlara yönelik taraf itirazları da değerlendirilip, sonucuna uygun bir karar verilmesi gerektiği, davacının 26.03.2009 tarihli ihtarında kabul ettiği itirazları ve fiyat yönünden talebi aşar şekilde hesap yapan bilirkişi raporunun hükme esas alması, 29.09.2011 tarihli yazının borçluyu temerrüde düşürücü nitelikte olmadığı gözetilmeden ve 26.03.2009 tarihli ihtarnamenin tebliğ tarihi araştırılıp, buna göre faiz başlangıcı saptanarak, sonucuna uygun karar verilmesi gerektiğinden bahisle yerel mahkeme kararı bozulmuştur. Karar düzeltme yoluna gidilmemesi üzerine mahkemece tarafların bozmaya karşı diyecekleri tespit edildikten sonra, Dairemiz bozma ilâmına uyulmuştur.
Yerel mahkemece bozmaya uyulduğuna göre bozmada belirtilen hususlar yararına olan taraf için, 09.05.1960 tarih 21-9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca kazanılmış hak oluşturucağından mahkemece bozma uyarınca araştırma yapılması zorunlu hale gelmiştir. Yerel mahkemece bozmaya uyulmasına rağmen bozma ilâmının 2. bendi gereğince araştırma ve inceleme yapılmadığı gibi, alınan bilirkişi ek paroru da bozma ilâmında belirtildiği şekilde tarafların ve özellikle davalı tarafın itirazlarını karşılayacak şekilde denetime elverişli ve gerekçeli değildir.
Bu durumda mahkemece sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 23/2. fıkrasında belirtilien sözleşme ve eklerinde yapılacağı ve fiyatı bulunmayan yeni birim fiyat tespiti gereken işlerle ilgili maddedeki sınırlamaya ve yönteme uygun biçimde araştırma yapılıp, analizler getirtildikten ve yeni birim fiyat tespiti gereken işlerle ilgili, varsa yüklenicinin idareye verdiği teklif rayiçleri, benzer işi yapan ve uygulanması mümkün olan dava dışı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, ....Genel Müdürlüğü ve İller Bankası Genel Müdürlüğü"nden yeni fiyat tespiti gereken fazla işlerin, yapıldığı tarihteki mevcut rayiçleri ve yine aynı tarih itibariyle ticaret ve sanayi odalarınca onaylanmış, mahalli rayiçler araştırılıp getirtildikten sonra yeniden oluşturularak konusunda uzman bilirkişi kurulundan sözleşme kapsamında fazla imalât yapılan işlerle ilgili Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 22. maddesi, sözleşme ve eklerinde yer almayan ve birim fiyatı da bulunmayan aynı şartnamenin 23. maddesinin II. fıkrasındaki yönteme göre, yeni birim fiyat tespiti konusunda, davacının 21.12.2011 tarihinde harçlandırdığı ıslah dilekçesinde, servis yolu ve ilave terfi hattın kazısı için talebini 175.342,98 TL"ye, servis yolu ıslahı için stabilize malzeme çekimi talebini 305.042,00 TL"ye çıkarttığı, bozmadan sonra verilen kararın 6. sahifesinde, 25.791,76 TL Ore Madencilikten alınan dolgu malzemesi giderinin dava dilekçesinde bu dolgu malzemesiyle ilgili davacının herhangi bir talebi bulunmadığı, ıslah dilekçesinde de bu alacak kalemiyle ilgili bir istemin bulunmadığı gözönünde tutularak, davalının bilirkişi raporuna karşı itirazlarını da irdeleyip karşılayacak biçimde gerekçeli ve mahkeme ile Yargıtay denetimine elverişli rapor alınıp değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, bozmaya uyulmasına rağmen, bozma gereğince incelemeleri yapılmaksızın alınan bilirkişi raporuna itibar edilerek ve karar gerekçesinde taleple bağlı kalındığı belirtilmesine rağmen 565.433,43 TL alacağın 562.394,22 TL"sinin 31.03.2009 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine şeklinde talep aşılarak hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Yine, davacı 21.12.2011 tarihinde dilekçesinde servis yolu ve ilave terfi hattın kazısı için alacak talebini 175.342,98 TL"ye servis yolu ıslahı için stabilize malzeme çekimi nedeniyle alacağını 305.042,00 TL"ye çıkardığı halde, bozmadan sonra verilen kararın gerekçe kısmının son paragrafında, yola çekilen stabilize kübaj için 338.039,43 TL, servis yolu kazı kübajı için 201.602,24 TL bedele hak kazandığı kabul edilip, toplam isteyebileceği alacak hesaplanmak suretiyle, belirtilen alacak kalemleri için ıslahla arttırılan miktarın dahi aşılması, usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Öte yandan, davacı ... 2. Noterliği"nden keşide ettiği 26.03.2009 tarih 1807 Yevmiye nolu ihtarnamesinde servis yolu ve ilave terfi hattı kazımı için 171.276,00 TL servis yol ıslahı stabilize malzeme çekimi için 65.593,00 TL talep etmiş olup, bu ihtarnamenin 30.03.2009 tarihine 7 günlük ödeme süresi de eklendiğinde temerrüt 06.04.2009 tarihinde gerçekleştiği halde temerrüde düşülen miktar gözetilmeksizin ve ödeme süresi tebliğ tarihine eklemeksizin kabul edilen alacağın tamamına 31.03.2009 tarihinden itibaren faiz yürütülmesi de hatalı olmuştur.
Kararın belirtilen sebeplerle bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacının tüm, davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulüyle, hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 20.06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.