Danıştay 7. Daire 2017/1954 Esas 2021/2653 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/1954
Karar No : 2021/2653

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Kimya Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi… Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı antrepo beyannamesinde beyan edilen eşya ile antrepodaki eşyanın, belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespit edildiğinden bahisle, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 236 maddesinin 5. fıkrası uyarınca karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesi … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı adına tescilli antrepo beyannamesi muhteviyatı eşyanın bulunduğu antrepoda muayene memurlarınca yapılan muayenesinde, eşyaların beyan edilenden farklı türde eşya olduğu teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın somut bir biçimde ortaya konulduğu gibi davacı tarafından da beyanname muhteviyatı eşyanın beyan ile uyumlu olduğuna dair herhangi bir veri veya iddianın hem itiraz aşamasında Başmüdürlüğe, hem de dava aşamasında dosyaya sunulmadığı görülmekte olup, söz konusu eşyanın beyan edilenden farklı eşya olması nedeniyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuk aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Uyuşmazlık konusu beyanname muhteviyatı eşyaların muayene memurlarınca yapılan fiziki muayenesi neticesinde "otomobil aksamı" olduğunun tespit edildiği, dolayısıyla belirgin şekilde farklı eşyadan söz edilemeyeceği, söz konusu antrepo beyannamesinin tescil edilerek "teslim alınmış" "statüde olduğu, eşyalara isabet eden vergilerin teminata bağlanmadığı, eşyaların antrepo stok kayıtlarına alınmadığı ve antrepo rejimine ilişkin gümrük işlemleri tamamlanmadığından, antrepo rejimine ilişkin hükümlerin somut olaya uygulanamayacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : 4458 sayılı Kanun'un 236. maddenin 5. fıkrası uyarınca para cezası kararının alınabilmesi, gümrük antrepolarına konulan eşyanın, antrepo beyannamesinde beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olması; bir eşyanın belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun kabul edilebilmesi için ise giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilmesi ve gümrük vergileri veya ticaret önlemleri açısından farklılık oluşturması şartlarının birlikte gerçekleşmesinin gerektiği, beyannamede yer almakla birlikte fazla, eksik veya kullanılmış eşyanın belirgin şekilde farklı eşya olarak değerlendirilemeyeceği, bu kapsamda yapılan inceleme neticesinde, beyannamenin 1. kaleminde eksiklik, 3. kaleminde ise fazlalık olduğunun anlaşıldığı, beyannamenin 2. kaleminde beyan edilen kısımlarına ilişkin olarak ise beyan edilen eşyanın belirgin bir şekilde farklı eşya niteliğinde olduğunun anlaşıldığı, Vergi Dava Dairesince 4458 sayılı Kanun'un 236. maddenin 5. fıkrasının 7190 sayılı Kanun'la değişik hali uyarınca para cezası kararı alınmasına ilişkin şartların oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi, şartların oluştuğunun tespit edilmesi halinde ise, anılan fıkranın yeni hali uyarınca cezanın gümrük vergilerinin iki katı tutarında hesaplanması gerektiğine dair hususun da ayrıca göz önüne bulundurulması suretiyle yeniden bir karar verilmek üzere temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı antrepo beyannamesinde beyan edilen eşya ile antrepodaki eşyanın, belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tespit edildiğinden bahisle, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 236 maddesinin 5. fıkrası uyarınca karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 236.maddesine 28/03/2013 tarihli ve 6455 sayılı Kanun ile eklenen 5. fıkrada; gümrük antrepolarındaki eşyanın, antrepo beyannamesinde beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı bir cinste eşya olduğunun tespiti halinde, bu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezasına ve eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verileceği ve eşyanın 177 ilâ 180. madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulacağı hüküm altına alınacağına ilişkin hüküm; 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun'un 12. maddesiyle, "Eşyanın gümrük antrepo rejimine tabi tutulmasına ilişkin beyanının kontrolü veya muayenesi neticesinde antrepo beyannamesinde beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın tespiti hâlinde; farklı çıkan eşyanın gümrük vergileri toplamının beyan edilen eşyanın gümrük vergileri toplamından fazla olması durumunda farklı çıkan eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin iki katı idari para cezası verileceği, farklı çıkan eşyanın beyan edilen eşyadan farklı şekilde, ithalinin lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olması durumunda ise farklı çıkan eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı" idari para cezası verileceği şeklinde değiştirilerek 07/11/2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen hüküm uyarınca para cezası kararı alınabilmesi için, gümrük antrepolarına konulan eşyanın, antrepo beyannamesinde beyan edilenden belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olmasının; bir eşyanın belirgin bir şekilde farklı cinste eşya olduğunun kabul edilebilmesi için ise, giriş gümrük idaresinde yapılan kontrolü neticesinde, beyan edilenden açıkça farklı olduğunun tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilmesi ve gümrük vergileri veya ticaret önlemleri açısından farklılık oluşturması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmekte olup, beyannamede yer almakla birlikte fazla, eksik veya kullanılmış eşyanın belirgin şekilde farklı eşya olarak değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı antrepo beyannamesi muhteviyatı eşyanın 02/04/2014 tarihinde yapılan fiziki muayenesi sonucu, beyannamenin 1. kaleminde 8706.00.19.00.13 gümrük tarife istatistik pozisyonunda 90 adet yeni motor olarak beyan edilen eşyanın; 74 adet eski, 4 adet yeni motor olduğu, beyannamenin 2. kaleminde 8483.10.95.90. 19 pozisyonunda 46 adet krank mili olarak beyan edilen eşyanın; 14 adet yeni turbo, 516 adet eski turbo, 4 adet çelik jant, 24 adet eski şanzıman, 30 adet eski şanzıman kafası, 285 adet gösterge, 93 adet yeni ateşleme bobini, 1327 adet eski ateşleme bobini, 6 adet eski marş motoru, 68 adet direksiyon kafası, 58 adet eski direksiyon kutusu, 38 adet direksiyon aksı, 77 adet yeni motor silindir pistonu, 1533 adet yeni motor kapağı olduğu, beyannamenin 3. kaleminde 8707.90.90.00.00 pozisyonunda 13 adet karoser aksamı olarak beyan edilen eşyanın 16 adet eski kaporta olduğunun tespit edildiğinden bahisle dava konusu işlemin tesis edildiği görülmektedir.
Olayda ise, uyuşmazlık konusu beyannamenin; 2. kaleminde 46 adet krank mili olarak beyan edilen eşyanın belirgin bir şekilde farklı eşya niteliğinde olmasına karşın, 1. kaleminde beyan edilen eşya belirgin bir şekilde farklı cinste beyan edilen eşya niteliğinde değil, beyanname muhteviyatında yer almayan fazladan tespiti yapılan eşya niteliğinde olduğundan, yukarıda yer verilen madde hükmünün olayda uygulanma imkanının bulunmadığı gibi yine beyannamenin 3. kaleminde yer alan adet karoser aksamı olarak beyan edilen eşyanın eski kaporta olduğunun davalı idarece tespit edildiği, bu bakımdan kaporta olduğu belirtilen eşyanın karoser aksamının farklı olarak nitelendirilmesinden kaynaklanıp kaynaklanmadığının ve anılan eşyanın belirgin bir şekilde farklı cinste olup olmadığı hususunda yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler kapsamında değerlendirme yapılmasının gerektiği anlaşılmaktadır.
Ayrıca, Mahkeme kaydına 19/09/2017 tarihinde alınan davalı idare vekilinin dilekçesi ve eki belgelerin incelenmesinden, … tarihli ve … sayılı inceleme raporuna istinaden gümrük müdürlüğünce, dava konusu ceza kararının hesaplanmasına ilişkin düzeltmelerin yapıldığı, buna göre, 78 adet motor ve 16 adet karoser aksamı eşyanın hariç tutulduğu; ancak beyan edilmeyen ve fakat tespiti yapılan "silindir kapağı", "piston" ve "kullanılmış şanzıman" ticari isimli eşyalara ilişkin hesaplamalarda yapılan düzeltmeler neticesinde dava konusu para cezası kararı ve anılan cezanın tahsili amacıyla düzenlenmiş olan ödeme emrinin miktarının arttırıldığı görülmüştür.
Öte yandan, gümrük mevzuatından kaynaklanan para cezaları bakımından da uygulanacağı kuşkusuz bulunan "lehe olan kanun hükümlerinin geçmişe yürüyeceği" yolundaki Ceza Hukukunun temel ilkesi çerçevesinde, olayda, 236. maddenin 5. fıkrasının 7190 sayılı Kanun'la değişik hali uyarınca para cezası kararı alınmasına ilişkin şartların oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi, şartların oluştuğunun tespit edilmesi halinde ise, anılan fıkranın yeni hali uyarınca cezanın gümrük vergilerinin iki katı tutarında hesaplanacağı yolundaki düzenlemenin ayrıca göz önünde bulundurulması gerektiği açıktır.
Bu durumda; Vergi Dava Dairesince yukarıda yer verilen açıklamalar dikkate alınarak yapılacak yargılama ile ulaşılacak sonuca göre yeniden karar verilmek üzere, temyize konu kararın bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2…. Bölge İdare Mahkemesi
… Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 03/06/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.