Danıştay 12. Daire 2017/63 Esas 2021/3532 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/63
Karar No : 2021/3532


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Bakanlığı
VEKİLİ : …
İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nun Ek 1. maddesi uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilme talebiyle başvuruda bulunan davacı tarafından, başvurunun reddine ilişkin …tarih ve …sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…kararla; davacının, henüz reşit olmadan, hakkındaki koruma kararının kaldırıldığı; dolayısıyla, Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine İlişkin Tüzükte aranılan koşulları taşımadığı anlaşıldığından, 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinden yararlanarak işe yerleştirilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Koruma kararının kaldırılmasının hukuka aykırı olduğu, korumasız bırakılarak mağdur edildiği, fasılalı bile olsa korunma ve bakım altında 2 yıl yeterli olduğu halde yaklaşık 7 yıl koruma altında kaldığı, 06/02/2014 tarihindeki yasa değişikliği dikkate alınarak istihdam talebiyle başvuruda bulunduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, 21/04/2021 tarih ve 31461 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 73 sayılı Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Kurulması ile Kamu Personel İşlemlerinin Yürütülmesine İlişkin Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı hasım mevkiine alınmak suretiyle, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
10/03/1983 doğumlu olan davacının, …Sulh Hukuk Mahkemesinin …tarih ve …sayılı kararı ile korunma altına alındığı ve Yozgat Çocuk Yuvasına yerleştirildiği, Kurumda koruma ve bakım altında iken babaannesi olan …'ın torununu yanına almak istediğini belirtmesi üzerine …Sulh Hukuk Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla davacı hakkındaki korunma kararının kaldırıldığı, bu tarihten itibaren davacının babaannesi ile birlikte kaldığı, kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilmesi için yaptığı başvurunun reddi üzerine bakılan olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nun "Korunma kararı" başlıklı 22. maddesinin birinci fıkrasında; "Korunmaya ihtiyacı olan çocukların reşit oluncaya kadar bu Kanun hükümlerine göre Kurumca kurulan sosyal hizmet kuruluşlarında bakılıp yetiştirilmeleri ve bir meslek sahibi edilmeleri hususundaki gerekli tedbir kararı 03/07/2005 tarihli ve 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununa göre yetkili ve görevli mahkemece alınır. Bu karar için gerekli belgeler Kurumca düzenlenir ve ilgili mahkemeye gönderilir." hükmüne; "Korunma Kararının Süresi ve Kaldırılması" başlıklı 24. maddesinde de; "Korunma kararı genel olarak çocuk reşit olana kadar devam eder. Ancak bu karar, korunma kararına neden olan şartların ortadan kalkması halinde Kurum yetkililerinin önerisi üzerine mahkemece çocuk reşit olmadan önce kaldırılabileceği gibi reşit olduktan sonra da çocuğun rızası alınmak şartıyla devamı hususunda karar verilebilir." hükmüne yer verilmiş olup; maddenin son cümlesinde, reşit olduktan sonra korunma kararının hangi şartlara bağlı olarak uzatılması sonucu Kurumla ilişiklerinin devamının sağlanacağı kurala bağlanmıştır.
2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’na 3413 sayılı Kanun'un 1. maddesi ile eklenen ek 1. maddesinde, “Kamu kurum ve kuruluşları, reşit olana kadar Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından bakılan ve korunan çocuklar için, her yılbaşındaki, hangi statüde olursa olsun, serbest kadro mevcutlarının binde biri nispetindeki kısmını ayırarak bu çocuklar arasında yapılacak giriş sınavlarında başarılı olanlar arasından atama yaparlar. Bu maddeden yararlanmak isteyenler, 18 yaşını tamamladıkları tarihten itibaren, kamu kurum ve kuruluşlarına; Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü vasıtasıyla başvurmak zorundadırlar.” hükmü yer almaktadır.
02/03/1995 tarih ve 22218 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine İlişkin Tüzüğün 1. maddesinde, bu Tüzüğün korunmaya muhtaç çocukların, korunmaları sona erdikten sonra işe yerleştirilmelerine ilişkin esas ve usullerini, kamu kurum ve kuruluşlarının bu konudaki yükümlülükleri ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuyla diğer kurumlar arasındaki eşgüdümün sağlanmasına ilişkin hükümleri düzenleyeceği belirtilmiş, 3. maddesinde ise; Tüzük hükümlerinden, korunma kararı alınmış olup da;
a) Reşit oluncaya kadar sosyal hizmetler kuruluşlarında kalmış,
b) Bir koruyucu aile yanına yerleştirilmiş,
c) Ayni-nakdi yardım yapılarak ailesininin yanına gönderilmiş korunmaya muhtaç çocukların yararlanacağı düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Korunmaya Muhtaç Çocuklar hakkında Yargıtay ve Danıştay tarafından verilen Korunma kararları incelendiğinde;
Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 07/02/2019 tarih ve E:2018/7921, K:2019/711 sayılı kararında; ''...Koruma karanın kaldırılması davasında dava ve karar tarihi itibariyle ergin olmayan küçüklerin yasal temsilcileri (veli ya da vasi) davaya dahil edilmeden eksik hasım ve eksik inceleme ile yargılamaya devam edilerek yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi de doğru değildir...'' kararı,
Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 07/02/2019 tarih ve E:2018/8262, K:2019/712 sayılı kararında; ''...Koruma kararının kaldırılmasına yönelik istek koruma altında bulunan çocuğun hak ve menfaatleriyle ilgilidir. Bu sebeple, davanın hakkında koruma kararı alınmış olan kişi küçük ise veli veya vasisine, ergin ise koruma altına alınan kişiye yöneltilmesi gerekir. Bu husus nazara alınmadan evrak üzerinde eksik hasım ve eksik incelemeyle hüküm kurulması da doğru görülmemiştir....'' kararı,
Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 31/03/2010 tarih ve E:2009/16837, K:2010/6214 sayılı kararında; ''...Koruma kararının kaldırılmasına ilişkin istek, koruma altında bulunan çocuğun hak ve menfaatleriyle de ilgilidir. Bu nedenle davanın, hakkında koruma kararı alınmış olan çocuğa, çocuk ergin olmamış ise yasal temsilcisine (veli veya vasisine) yöneltilmesi, onların da göstereceği deliller varsa toplanıp, yasal çerçevede değerlendirilerek ulaşılacak sonuç uyarınca karar verilmesi gerekir. Olayda, koruma kararı, davacı kurumun başvurusu üzerine evrak üzerinde yapılan inceleme ile kaldırılmış, çocuğun yasal temsilcisine husumet yöneltilmediği gibi, karar da bunlara tebliğ edilmemiştir. Hakkında koruma kararı verilmiş olan çocuk daha sonra ergin olduğuna göre, husumet ona yöneltilmeden gösterdiği takdirde delilleri toplanmadan karar verilmesi de doğru bulunmamıştır...'' kararı verildiği görülmektedir.
Danıştay Onikinci Dairesinin 07/12/2016 tarih ve E:2016/3006, K:2016/6138 sayılı kararında; ''...korunma kararının kaldırılmasına ilişkin mahkeme kararının Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 17.03.2016 tarih ve E:2016/3413 ve K:2016/5246 sayılı ilamıyla bozulması ve 2828 sayılı Kanunun 24. maddesi gereğince korunma kararının genel olarak çocuk reşit olana kadar devam edeceği, aksine karar alınmadığı takdirde çocuğun reşit olmasıyla kendiliğinden kalkacağı hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, yapılan yargılama sırasında davacının reşit olduğu, reşit olmadan önce hakkındaki koruma kararının kaldırıldığından bahsedilemeyeceğinden davacının aranılan şartları taşımadığı gerekçesiyle tesis edilen işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolunda verilen idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır...'' gerekçesiyle mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Dava konusu olayda, dosyada mevcut olan bilgi ve belgeler ile Yargıtay ve Danıştay kararlarının birlikte değerlendirilmesinden, davacı hakkındaki korunma kararının kaldırılmasına dair …Sulh Hukuk Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının verildiği tarihte davacının henüz ergin olmadığı anlaşılmaktadır.
Davacı hakkında verilen korunma kararının kaldırılmasına ilişkin mahkeme kararının uygulanabilir hale gelmesi için bu davanın, davacının yasal temsilcisine yöneltilmesi ve kararın yasal temsilciye tebliğ edilmesi suretiyle kanun yollarına başvurulmaksızın veya kanun yollarına başvurulmuş ise, kanun yollu incelemesinden geçerek kesinleşmesi gerekmektedir. Ancak, anılan kararın kesinleşip kesinleşmediği dosya kapsamından anlaşılamadığı gibi, Dairemizin 11/12/2019 ve 15/10/2020 tarihli ara kararları ile …Sulh Hukuk Mahkemesinden "Davacı hakkındaki korunma kararının kaldırılmasına ilişkin …Sulh Hukuk Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının tebliğ edilip edilmediği ve kesinleşip kesinleşmediği hakkında bilgi ve belgelerin gönderilmesi" istenilmiş, ara kararlara verilen 26/05/2021 tarihli cevaplarda, kesin nitelikli kararın bir suretinin gönderildiği; ancak, kararındavacıya veya babaannesine tebliğ edilip edilmediğine ilişkin olarak, dosyanın arşiv arama çalışmalarının devam ettiği belirtilmiştir.
Bu duruma göre, her ne kadar …Sulh Hukuk Mahkemesince davacı hakkında korunma kararının kaldırılmasına kesin olarak karar verilmiş ise de, İdare Mahkemesince söz konusu kararın davacı reşit oluncaya kadar davacıya veya babaannesine tebliğ edilip edilmediği ve dolayısıyla kesinleşip kesinleşmediği hususu araştırılarak, bu araştırma sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu hususa ilişkin bir değerlendirilme yapılmadan eksik inceleme ile verilen davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 07/06/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.




(X) KARŞI OY :

Davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararı, usul ve hukuka uygun olduğundan onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyoruz.