Danıştay 10. Daire 2016/384 Esas 2021/3032 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/384
Karar No : 2021/3032

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Afyonkarahisar ili, Sandıklı ilçesi, … Köyü, … parselde kayıtlı davacıya ait tarlada bulunan yer altı su kuyusunun, kullanma belgesinde beyan edilmeyen arazilerin sulanmasında kullanıldığı ve ticari amaçlı olarak başkalarının kullanımına verildiğinden bahisle (15) gün içinde kapatılması aksi takdirde 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun'un 18. maddesi gereğince kurum tarafından kapatılacağı hususunun ihtarına ilişkin, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 18. Bölge Müdürlüğü tarafından verilen … tarih ve …sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacıya ait tarlada bulunan yer altı su kuyusunun, kullanma belgesinde beyan edilmeyen arazilerin sulanmasında kullanıldığına ve ticari amaçlı olarak başkalarının kullanımına verildiğine ilişkin tespitlerin yapıldığı, yapılan tespitlerin 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun'un 18. maddesinde belirtilen şartlara uygun olmadığı, idarece su kuyusunun (15) gün içinde kapatılması aksi takdirde 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun'un 18. maddesi gereğince kurum tarafından kapatılacağına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, … tarih ve … sayılı İşlem ile sulama sezonunda kullanma belgesinde belirtilen arazilerden başka arazilerin sulandığının tespit edilmesi halinde kuyunun kapatılacağının ihtar edilmesine rağmen, yeni sulama sezonu gelmeden ve yeni bir tespit yapılmadan 28/04/2015 tarihinde kuyunun kapatılmasına dair karar alındığı, Kaymakamlık tarafından alınan idari yaptırım kararında kuyunun kapatılmasına ilişkin bir kararın bulunmadığı, kuyunun kapatılması nedeniyle tarlasında bulunan mahsulleri sulayamadığı belirtilerek İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI :Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Afyonkarahisar ili, Sandıklı ilçesi, … Köyü, … sayılı parselde kayıtlı davacıya ait tarlada bulunan yer altı su kuyusunun, kullanma belgesinde beyan edilmeyen arazilerin sulanmasında kullanıldığı ve ticari amaçlı olarak başkalarının kullanımına verildiğinden bahisle 15 gün içinde kapatılması aksi takdirde 167 sayılı Kanun'un 18. maddesi gereğince kurum tarafından kapatılacağına ilişkin, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 18. Bölge Müdürlüğü tarafından tesis edilen 28/04/2015 tarih ve 267380 sayılı işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bakılan davada; … sayılı parselde davaya konu su kuyusunun zirai sulama suyu amacıyla kullanılması için davacıya DSİ Genel Müdürlüğü 18. Bölge Müdürlüğü'nce 10/05/2007 belge tarihli Yeraltı Suyu Kullanma Belgesinin verildiği, Ballık Sulama Kooperatifi Başkanlığı'nın 17/06/2011 tarihli şikayet başvurusu üzerine, davalı idarece yerinde yapılan incelemelerde davacının, aldığı kullanma belgesinde beyan ettiği parseller dışındaki parsellere su verdiğinin tespit edildiği ve … tarih ve …sayılı yazı ile uyarıldığı, aynı kooperatif tarafından 16/07/2014 tarihli tutanağa göre davacının kullanma belgesinde belirtmediği arazileri suladığı ve ticari amaçla başkalarına su verdiğinin fotoğraflarla tespit edilip idari yaptırım uygulanması amacıyla Sandıklı Kaymakamlığı'na gönderildiği, 05/08/2014 tarihinde davacının tekrar uyarıldığı, eylemin devamında belgesinin iptal edileceği, kuyunun kapatılacağı ve kapatma masraflarının kendisinden tahsil edileceğinin bildirildiği, akabinde Sandıklı Kaymakamlığı tarafından davacıya … tarih ve … sayılı işlem ile 1.520,00 TL idari para cezası verildiği, davacının bu cezaya karşı yaptığı itirazın … Sulh Ceza Mahkemesi'nin … D. iş sayılı dosyasında reddedildiği, kuyunun kullanımının devam etmesi üzerine Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nün idari para cezasının ödenmesi gerektiği ve sulama sezonunda da aynı aykırılıkların tespit edilmesi halinde 167 sayılı Kanunun 18. maddesi gereğince kullanma belgesinin iptal edileceği ve kuyunun kapatılacağı ihtarını içeren … tarih ve … sayılı işlemin düzenlendiği, … tarih ve … sayılı dava konusu işlem ile de kuyunun (15) gün içinde kapatılması gerektiğinin bildirilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun'un Ceza hükümleri başlıklı 18.maddesinde,
"Bu Kanundaki vecibeleri yerine getirmeyenler bu hareketlerinden dolayı, diğer kanunlara göre suç oluşturmadığı takdirde, bu madde hükmüne göre cezalandırılırlar.
a) Belge almadan 8 inci maddedeki işleri yapanlar ile kasten yanlış bilgi verenler bin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Ceza alınmakla beraber, kuyunun açılıp işletilmesinde Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce bir mahzur görülmezse, sahibine gerekli belge verilir. Aksi hâlde, kuyu kapatılır ve masrafı kuyuyu açtırandan alınır.
b) 10 ve 11 inci madde hükümlerine aykırı hareket edenlerle arama, kullanma, ıslah ve tadil faaliyetleri sırasında konulan şartlara riayet etmeyenler, müracaat formlarında istenen bilgileri vermeyenler, 8 inci maddenin son fıkrasındaki mecburiyete riayet etmeyenler beşyüz Türk Lirasından ikibin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, kuyu kapatılarak masrafı açtırandan alınır. Bu Kanunda yazılı olan idarî para cezaları mahallî mülkî amir tarafından verilir'' düzenlemeleri yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa Mahkemesi'nin yerleşik içtihadı haline gelmiş hukuk devleti tanımına göre hukuk devleti, eylem ve işlemleri hukuka uygun, insan haklarına saygılı, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa’ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, Anayasa ve hukukun üstün kurallarıyla kendini bağlı sayan, yargı denetimine açık olan devlettir.
Hukuk devletinin unsurları, doktrin ve yargı kararlarıyla belirlenmiş olup, bunlardan konuyla ilgili iki tanesi “hukuki güvenlik” ve “belirlilik” ilkeleridir. Bireyin devlete güven duyması, ancak hukuki güveliğin sağlandığı bir hukuk devleti düzeninde mümkün olabilecektir. Anayasada öngörülen temel hak ve hürriyetlerin kullanılması ve insan haklarının insan hayatına egemen kılması için Devlet, bireylerin hukuka olan inançlarını ve güvenlerini korumakla yükümlüdür.
Belirlilik ilkesi, hukuki güvenlikle bağlantılı olup bireyin hangi somut eylem ve olguya hangi hukuki müeyyidenin veya neticenin bağlandığını, bunların idareye hangi müdahale yetkisini doğurduğunu bilmesi anlamına gelir.
… tarih ve … sayılı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından davacıya, kullanma belgesinde yer alan arazi dışında bir arazinin tekrar sulandığının tespiti halinde belgenin iptal edileceği ve kuyunun kapatılacağına dair ihtar niteliğindeki yazının gönderildiği, davacı hakkında 167 sayılı Kanun'un 18. maddesi uyarınca 28/08/2014 tarihinde idari para cezası tesis edildiği, idari para cezası için Sulh Ceza Mahkemesi'ne yapılan itirazın reddi üzerine, … tarih ve … sayılı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nün idari para cezalarının ödenmesi ve sulama sezonunda kullanma belgesinde belirtilen arazilerden başka arazilerin sulandığının tespiti halinde kullanma belgesinin iptal edileceği ve kuyunun kapatılacağı ihtarını içeren işleminden yaklaşık (3) hafta sonra herhangi bir tespit yapılmaksızın 28/04/2015 tarihinde kuyunun kapatılması istemini ihtar eden davaya konu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
İdare tarafından muhtelif tarihlerde kuyunun aynı usulsüzlüklerin tekrarlanması halinde kapatılacağı ihtarını içeren yazıların gönderilmesinden sonra ve henüz kuyunun kapatılmasına ilişkin dava konusu işlem tesis edilmeden önce davacının 31/08/2014 tarihinden itibaren haşhaş, patates, soğan ve arpa ekimi yapmaya başladığı Çiftçi Kayıt Sistemi'nden anlaşılmakta olup idarece gönderilen yazılara güvenerek ekim yaptıktan sonra yeni bir tespit yapılmaksızın önceki tespitlere dayanılarak kuyunun kapatılmasına dair işlem tesis edilmesi Anayasa'nın 2. maddesinde yer alan hukuk devleti ilkesine aykırılık teşkil etmektedir.
Davacıya 10/05/2007 tarihinde verilen … numaralı yer altı suyu kullanım belgesinin … koordinatlarına ilişkin olduğu görülmekte ise de dava konusu işleme esas alınan Ballık Sulama Kooperatifi Başkanlığı'nca tutulan 16/07/2014 tarihli tutanakta yer alan tespitlerin davacı adına fakat kullanım belgesinde yer alan koordinatlardan farklı olan … koordinatlarına istinaden yapıldığı, aynı tutanaktaki tespitlerin esas alındığı … tarih ve …sayılı Sandıklı Kaymakamlığı'nın davacıya idari para cezası verilmesine dair işleminde ise davacının kullanım belgesinin numarası …, koordinatların ise …olduğu görülmektedir.
Ayrıca İdare Mahkemesi kararında dava konusu işlemin maddi sebep unsuru olarak idare tarafından yerinde yapılan tespitler olduğu belirtilmiş ise de dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerden idare tarafından yapılmış herhangi bir inceleme ve tespitin bulunmadığı, Ballık Sulama Kooperatifi Başkanlığı tarafından 16/07/2014 tarihinde bir inceleme ve tespit yapıldığı, 16/07/2014 tarihli tutanak incelendiğinde, tutanağın Ballık Sulama Kooperatifi Başkanlığı tarafından tutulduğu, tutanakta kooperatif başkanı ve bir jeoloji mühendisinin imzasının bulunduğu, idarenin herhangi bir personelinin imzasının yer almadığı anlaşılmaktadır.
Davacının kullanım belgesinde yer alan arazisinden başka arazilerin sulandığına ilişkin davalı idare tarafından yerinde tespit ve inceleme yapılmak suretiyle 167 sayılı Kanun'un 18. maddesi çerçevesinde işlem tesis edilmesi gerekirken sulama kooperatifi tarafından yapılan ve net olmayan tespitler esas alınarak dava konusu işlemin tesis edildiği, davacı adına tesis edilen işlemlerin davacı adına olmasına rağmen yer altı suyu kullanma izin belge numarası ve arazi koordinatlarının farklı olduğu, davacıya 05/08/2014 ve 06/04/2015 tarihlerinde kullanma belgesinde belirtilen arazilerden başka arazilerin sulandığının tespiti halinde kullanma belgesinin iptal edileceği ve kuyunun kapatılacağına dair ihtar niteliğinde yazıların gönderilmesine rağmen hukuk devletinin unsurları olan hukuki güvenlik ve hukuki öngörülebilirlik ilkelerine aykırı olarak ve ihtar yazılarının aksine herhangi bir tespit yapılmaksızın son ihtar yazısından yaklaşık (3) hafta sonra kuyunun kapatılmasına dair işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Yukarıda da belirtildiği üzere, idarece dava konusu işlemin sebep unsurunu oluşturacak şekilde mahallinde yapılmış bir inceleme ve tespit bulunmadığından, önceki tespitlere dayanılarak verilen idari para cezalarına karşı yapılan itirazın Sulh Ceza Mahkemelerince reddedilmiş olmasının, dava konusu işlemin hukuki denetiminde dikkate alınamayacağı açıktır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.