MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İŞKOLU TESPİTİNE İTİRAZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Asıl davada davacı vekili, ... tarafından, müvekkilinin ihale ile aldığı işlerle ilgili 16.05.2014 tarihli Resmi Gazete"de işkolu tespit kararı yayımlandığını, ihale konusu işlerin tamamının yardımcı iş niteliğinde olduğunu, tespitte Akdeniz Üniversitesi Hastanesinin temizlik, yemek yapım ve dağıtımı ile bulaşık işlerinin genel işler işkolunda bulunduğunun tespitine karar verildiğini, ancak kararın 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş sözleşmesi Kanunu"nun ile işkolları yönetmeliğine aykırı olduğunu ileri sürerek anılan işlerin sağlık ve sosyal hizmetler işkolunda bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen davada davacı sendika vekili, 16.05.2014 gün ve 29002 sayılı Resmi Gazete"de yayınlanan 2014/27 sayılı işkolu tespit kararının konusu olan davalı şirket tarafından hizmet ihalesi ile alınan Akdeniz Üniversitesi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü Hastanesi"nde görülen işlerin de 20 numaralı “Genel İşler” işkoluna girdiğine ilişkin tespitlerin iptalini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Cevap veren davalılar, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 4 üncü ve 5 inci maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraza ilişkindir.
Türk toplu iş hukukundaki normatif düzenlemelerde işkolu kavramı önemli bir yer tutmaktadır. 6356 sayılı Kanun"un 3 üncü maddesine göre, sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunurlar.
6356 sayılı Kanun"un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre, işkolları, Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir. Maddenin ikinci fıkrasına göre ise, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır. Yine aynı maddede, bir işkoluna giren işlerin neler olacağının, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak, yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiştir.
İşkolu kavramı sendikaların faaliyet alanlarını belirleyen temel bir öğedir. Birbirine benzer işler bir hukuki kalıp altında toplu iş hukukuna sunulmaktadır.
İşkolu tespitinde birim olarak işyerinin esas alınacağı normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucudur. 4857 sayılı İş Kanunu"nun 2 nci maddesinin gerekçesinde, işyeri, teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olarak belirtilmiştir. İşyerinin sınırlarının saptanmasında “işyerine bağlı yerler” ile “eklentiler” ve “araçların” bir birim kapsamında oldukları belirtildikten sonra özellikle bir işyerinin mal ve hizmet üretimi için ayrı bir alanı da kullanması halinde bunların tek işyeri mi yoksa birbirinden bağımsız işyerleri mi sayılacağı konusunda “amaçta birlik”, aynı teknik amaca bağlı olarak üretimde bulunma, nitelik yönünden bağlılık ile “yönetimde birlik”, aynı yönetim altında örgütlenmiş olma koşullarının aranacağı düzenlenmiştir.
İşkolunun belirlenmesi konusunu düzenleyen 6356 sayılı Kanun"un 5 inci maddesine göre, işkolu tespiti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca yapılacaktır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca yapılan tespit ile ilgili kararın Resmi Gazete"de yayımlanmasını müteakip, bu tespite karşı ilgililer, onbeş gün içinde dava açabilir. Belirtilen süre hak düşürücüdür.
Madde metninde ifade edilen “ilgililer” sözcüğü kanunda tanımlanmadığı gibi davanın kimin aleyhine açılacağı da belirlenmemiştir.
İşkolu tespitine itiraz davalarının niteliği ve dava sonucunda verilecek kararın mahiyeti dikkate alındığında, “ilgililer” ifadesinden öncelikle anlaşılması gerekenin, işveren ile işkolu tespit kararı kapsamı dışında kalan, ancak tespit konusu işyerinin, kendi kurulu bulunduğu işkolunda yer aldığını iddia eden sendikalar olduğu kabul edilmelidir. Nitekim, bu dava sonucunda verilecek karar ile bir işyerinin, hangi sendikaların faaliyet alanı kapsamında yer alacağı tespit edilecektir. Bu bağlamda ifade etmek gerekir ki, işkolu tespitine itiraz davasının, Bakanlık yanında işveren ile dava sonucunda verilecek karardan etkilenecek olan sendikalara da yöneltilmesi gerekmektedir. Bu noktada Bakanlık tarafından tespit edilen işkolunda kurulu sendikaların da, davada taraf olarak yer alması gerektiği ifade edilmelidir.
İnceleme konusu davada, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından 06/05/2014 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan karara göre “Tamer Endüstriyel Proje ve Uygulama Ticaret Limited Şirketi"nde Bakanlığımızca yapılan incelemede; ... hizmet alım sözleşmesi ile ... ... İli Akdeniz Üniversitesi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü işyerinde; hastanenin temizlik hizmetleri ile yemek yapımı, dağıtımı ve bulaşık işlerinin ... yapıldığı, bu nedenle yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliği"nin 20 sıra numaralı "Genel işler" işkolunda” yer aldığı tespit edilmiştir.
Somut olayda asıl ve birleşen dosyadaki davacılar tarafından “Genel işler” işkolunda yer alan sendikalara dava yöneltilmemiş, mahkemece de tespit kararından etkilenecek sendikalara davanın yöneltilmesi sağlanmamıştır.
Yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere, işkolu tespitine itiraz davasının, dava sonucunda verilecek karardan etkilenecek olan sendikalara da yöneltilmesi gerekmektedir. Bu itibarla, mahkemece, asıl ve birleşen dosya davacılarının, Bakanlık tarafından dava konusu işyerinin girdiği işkolu olarak tespit edilen “Genel işler” işkolunda kurulu sendikalara davayı yöneltmesinin sağlanması ve bundan sonra işin esasının incelenmesi gerekmektedir.
Anılan hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair hususların bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 24/12/2020 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.