9. Hukuk Dairesi 2020/3792 E. , 2020/19943 K.
"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : .... Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı Üniversitenin ... yerleşkesinde Rektör danışmanı sekreteri olarak çalıştığını, davalı Kurumun özel firmalar ile hizmet alımına ait sözleşmeler bağıtlayarak işçi istihdam ettiğini, halen fiilen davalı Üniversitenin işçisi olarak görevini sürdürdüğünü, buna karşın hizmet alım sözleşmesi imzalanan firma nezdinde ise temizlik görevlisi olarak gösterildiğini, davalı Kurumun alt işveren işçisi olarak gösterilen çalışanların görevli oldukları bölümlerde kendisine bağlı kadrolu işçiler ve memurlar da çalıştırdığını, her iki tür işçinin de aynı bölümlerde aynı zamanda çalışma yaptığını, hizmat alım sözleşmesi yenilendiği halde işçilerin aralıksız çalışmaya devam ettiğini, işin yönetim ve planlarının işveren davalı Üniversite tarafından yapıldığını, yazılı ve sözlü talimatların davalı Üniversite yetkilileri tarafından verildiğini, işyeri sevk ve idaresinin davalı Üniversiteye ait olduğunu, davacının işin başından beri asıl işveren işçisi olduğunu, Rektörlük emrinde çalıştığını, müvekkil ile aynı statüde çalışan diğer işçilerin görev yerlerinin davalı işveren tarafından değiştirilebildiğini, işyerinde yüklenici firma temsilcisi dahi bulunmadığını, kadrolu işçilerine ödenen Toplu İş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenecek ücretin ödenmesi gerekirken bunun yapılmadığını, kayıtlara ulaşılamadığı ve kesin miktarları öğrenmelerinin mümkün olmamasına karşın emsal kadrolu işçilerni müvekkilinin 3 katı fazla ücret aldığının bilindiğini, muvazaalı işlem ile baştan beri üniversite işcisi olduğunun tespiti ve ilave tediye alacağı, Toplu iş sözleşmesinden doğan ek ödeme ve sosyal yardım alacaklarının hüküm altına alınmasını istemiştir.
Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili, dava konusu alacakların belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceğini, yüklenici firma ile müvekkili idare arasında hizmet alımı yapıldığını, davacının işvereni olmadığı gibi davacı ile iş sözleşmesi yapılmadığını, ihale makamı konumunda olduğunu husumet yöneltilemeceğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davacının yaptığı sekreterlik işinin üniversitenin asıl işi olduğunu, genel temizlik ve çevre temizligi hizmet alımı işine yönelik dava dışı firma ile yapılan sözleşmenin muvazaalı olduğu davacının baştan beri üniversitenin asıl işçisi sayılmasına, ilave tediye alacağının kabulü ile davalı Üniversitede çalışan kadrolu personelin tamamının sendikalı işçi olduğu, bu sebeple çalıştığı yerde kendisine emsal nitelik taşiyacak kadrolu işçinin tespit edilememiş olması sebebi ile fark ücret alacağına yönelik talebin reddine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, taraflar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönden hukuka uygun olduğu gerekçesi ile tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı, taraf vekillerince temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının tüm, davalının aşağıdaki bent kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-İlave tediye alacağına esas alınan ücret uyuşmazlık sebebidir.
Somut olayda, İlk Derece Mahkemesi"nce davalı ile dava dışı alt işveren arasındaki hukuki ilişkinin muvazaalı olduğu ve davalı işyerinde sendikasız emsal işçi bulunmadığından davacının fark ücret alacağına hak kazanmadığı, 6772 sayılı Kanundan kaynaklanan ilave tediye alacağı talebinin ise sübuta erdiğine dair karar verilmiştir. Davacının Toplu İş Sözleşmesinin tarafı olan sendikaya üyeliği veya dayanışma aidatı ödeyerek faydalanma talebi bulunmadığından Toplu İş Sözleşmesinden yararlanması mümkün değildir. Bilirkişi raporunda ilave tediye alacağı davalı üniversitenin kadrolu ve sendikalı emsal çalışanının çıplak günlük ücreti üzerinden hesaplanarak hüküm altına alınmıştır.
100 nolu İlo Sözleşmesi ile eşit işe eşit ücret verilmesi gerekmekte ise de dayanışma aidatı ödemeyen ve sendikaya üye olmayan işçinin aynı haklardan yararlanması sendika hakkının amacına aykırıdır.
Bölge Adliye Mahkemesinin seri şekilde incelediği 2020/ 3781 ve 2020/ 3796 Esas sayılı dosyalarında trafik görevlisi olarak çalışan işçilerin temizlik hizmet alım sözleşmesi ile çalıştırılmasının işçi teminine yönelik olduğu kabul edilerek İlk Derece Mahkemesinin muvazaa bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine ilişkin kararını ortadan kaldırarak sendika üyesi olmayan işçilerin bordro ücreti üzerinden re"sen yaptığı hesaplama ile ilave tediye alacaklarının kabulüne karar verdiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda davacının ilave tediye alacağının emsal işçi çıplak ücreti yerine fiilen aldığı bordrodaki ücret esas alınarak hesaplanması ve sonucuna göre değerlendirilmesi gerektiğinden kararın bozulması gerekmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde davacı tarafa iadesine, 24/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.