Danıştay 6. Daire 2019/15515 Esas 2021/7670 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/15515
Karar No : 2021/7670

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Metal San. ve Tic. AŞ
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı-…

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli ili, İzmit ilçesi, …, … ada, … sayılı parseli de kapsayan alana ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planında değişiklik yapılmasına dair … tarih ve … sayılı İzmit Belediye Meclisi kararı ile bu karara karşı yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisi kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:…, sayılı kararda; imar planı kademesinde son aşama olması nedeniyle artık nazım imar planlarında belirtilen farklı kullanımların uygulama imar planında ayrıştırılarak plan notlarında ifadelendirilen kullanımların plan üzerinde hangi taşınmazın hangi kullanıma tahsis edileceğinin net bir şekilde belirlenmesi gerektiği halde gerek söz konusu taşınmazın bulunduğu bölgede yer alabilecek kullanımlara ilişkin plan raporunda ve notlarındaki kararlara plan paftası ve gösterimlerinde yer verilmemek suretiyle taşınmazlara hangi fonksiyon verildiğinin belirsiz olması ve aynı alanda kullanımı imkansız bir çok fonksiyonun plan notlarıyla kullanımının önü açılması, gerek üst ölçekli nazım imar planı notlarında taşınmazın bulunduğu B3 planlama bölgesi için yapılaşma koşullarının teknik çalışmalarla belirlenecek tasarım ilke ve kriterleri doğrultusunda hazırlanacak kitle tasarımları esas alınmak suretiyle alt ölçekli planlarda belirleneceği ifade edilmesine karşın, dava konusu uygulama imar planı açıklama raporunda kitle tasarımlarına ilişkin bir ifade bulunmaması ve plan üzerinde kitleleri ifade eden bir çizime de rastlanmaması, gerekse plan notlarının 4.3.2. maddesinde tanımlanan kullanımlara plan paftaları üzerinde yer verilmemek suretiyle pafta ve plan notlarının bir bütün olduğu ve birbiriyle uyumlu olması gerektiği hususunun dikkate alınmaması ve yine plan notlarının 3.3. maddesinde tüm parsellere avan proje zorunluluğu getirildiği ancak sadece kamu yapılarında avan projelerin zorunlu olduğu ve özel yapılara yönelik böyle bir hüküm getirilemeyeceği dikkate alındığında davacıya ait taşınmazı da kapsayan alanda yapılan dava konusu imar planında mevzuata ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılarak iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:…, sayılı kararına yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, kararın kaldırılmasına, dava konusu imar planının 15.08.2016-23.09.2016 tarihleri arasında askıya çıkarılarak ilan edildiği, davacı tarafından askı süresi içinde 01.09.2016 tarihinde yapılan itirazın … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla reddedilerek davacıya tebliğ edilmesi üzerine 13.03.2017 tarihinde davanın açıldığı, ancak itirazın zımnen reddedilmesi üzerine idare tarafından verilen cevabın dava açma süresini canlandırmayacağı ve yeni bir dava açma hakkı vermeyeceği, zımni ret cevabını takip eden 60 gün içerisinde dava açılması gerektiği, fakat davacı tarafından yasal dava açma süresi geçirildikten sonra 13.03.2017 tarihinde dava açılması nedeniyle davanın süre aşımı nedeniyle incelenemeyeceği gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

SAVUNMALARIN ÖZETİ : 1-… Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
2-… Belediye Başkanlığı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Kocaeli ili, İzmit ilçesi, …, … ada, … sayılı davacıya ait parseli de kapsayan alana ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planında değişiklik yapılmasına dair … tarih ve … sayılı İzmit Belediye Meclis kararı ile bu karara karşı yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisi kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7.maddesinde, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hüküm altına alınmakla, ilanı gereken düzenleyici işlemler yönünden ilgililere uygulama üzerine dava açma olanağı tanındığı tartışmasızdır.
3194 sayılı İmar Kanununun 5.maddesinde, uygulama imar planı; "tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanununun 8.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde, imar planlarının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geldiği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, planların, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, bu planların onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazların ve planların belediye meclisince on beş gün içinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de yukarıdaki usullere tabi olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
İmar mevzuatı ve 2577 sayılı Yasanın 7.maddesi ile üst makamlara başvurmayı düzenleyen 11.maddesi hükümleri karşısında, imar planlarına karşı, bir aylık askı süresi içinde 2577 sayılı Yasa'nın 11.maddesi kapsamında başvuruda bulunulması ve bu başvuruya idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilan tarihinden itibaren 60 gün içinde cevap verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde, bu tarihi takip eden 60 günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen 60 gün içinde cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde idari dava açılabileceği; imar planlarına askı süresi içinde bir itirazda bulunulmamış ise, davanın, 2577 sayılı Yasanın 7.maddesi uyarınca imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılması gerektiği, ancak bu süreler içerisinde dava açılmamış olması halinde imar planının uygulanmaya konulması ile birlikte uygulama işlemi üzerine işlem ile birlikte imar planına veya doğrudan işlemin dayanağı olan imar planına karşı yeniden dava açma hakkının bulunduğu ve bu aşamada dava açma süresinin uygulama işleminin süresine tabi olduğunda tartışma bulunmamaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıya alıntılanan mevzuat hükümlerine göre uygulama imar planının büyükşehir belediye meclisince onaylandıktan sonra yürürlüğe girip bir ay süreyle ilan edildikten sonra kesinleşeceği açık olup bu süre içinde yapılan itirazların tamamı ya da bir kısmının kabul edilmesi halinde uygulama imar planının yeniden bu süreci takip edip ilan edilerek kesinleştirilmesi, buna göre dava açma süresinin son ilan süresinin son gününden itibaren başlatılması gerekmektedir.
Bu hale göre, dava konusu uygulama imar planının 15.08.2016-23.09.2016 tarihleri arasında askıya çıkarılarak ilan edilmesi üzerine imar planına yönelik yapılan itirazların bir kısmının Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile kabul edildiğinden bu kararın tekrar ilan edilmesi gerekmekte olup bu hususa dair dosya içeriğinde herhangi bir bilgi ve belge bulunmamaktadır.
Bu itibarla, Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve ... sayılı kararının tekar ilan edilip edilmediği, edilmiş ise en son ilan tarihinden itibaren yasal dava açma süresi içinde dava açılıp açılmadığının belirlenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolunda temyize konu İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesinin 21/03/2019 tarih ve E:2019/1, K:2019/632 sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 07/06/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.