BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : .... Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirkette gemi adamı olarak 09.02.2010-30.03.2014 tarihleri arasında çalıştığını, haklı bir neden olmaksızın iş sözleşmesinin 30.03.2014 tarihinde işveren tarafından feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin, fazla çalışma ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı Cevabının özeti:
Davalı vekili, davacının, ... Holding A.Ş.’nin çalışanı olmadığını, davalı şirketin grup şirketlerinden ....’nin bünyesinde çalıştığını, Mayıs ayı başında işe haklı bir sebep göstermeden gelmediğini, bunun üzerine iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, davacının tüm ücretlerinin banka hesabına yatırılarak ödendiğini, davacının çalıştığı süre içinde izinlerinin kullandırıldığını, sadece yaz aylarında belirli dönemlerde kullanılan, onun dışında limana bağlı olarak kalan motor yatta çalışan temizlik ve bakım yardımcısı pozisyonunda çalışan davacının haftanın yedi günü ve genel tatil günlerinde çalıştığı iddiasının kabulünün mümkün olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesi istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince; toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, davalının istinaf başvurusunun reddine, davacının istinaf başvurusunun ise, fazla çalışma alacağında hakkaniyet indiriminin %30 olduğu gerekçesiyle kabulüne karar verilerek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne dair yeniden hüküm tesis edilmesine oy çokluğu ile karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 4. maddesinin 1. fıkrasının a bendi uyarınca, “deniz ve hava taşıma işlerinde çalışanlar” hakkında bu kanun hükümleri uygulanmaz. Deniz taşıma işlerinde çalışanlar hakkında 854 sayılı Deniz İş Kanunu uygulanmaktadır.
854 sayılı Deniz İş Kanunu"nun 1. maddesine göre “Bu kanun denizlerde, göllerde ve akarsularda Türk Bayrağını taşıyan ve yüz ve daha yukarı grostonalitonluk gemilerde bir hizmet akti ile çalışan gemi adamları ve bunların işverenleri hakkında uygulanır” denilerek, Deniz İş Kanununun kapsamı belirlenmiştir. Gemiler aracılığı ile yapılan deniz taşıma işleri ayrı bir yasaya tabi olduğundan 4857 sayılı İş Kanununun kapsamı dışında bırakılmıştır. Gemi yabancı ülke bayrağı taşıyor veya gemi Türk bayraklı olsa bile yüz grostonalitonluk değil ise, bu gemide çalışanlar hakkında Deniz İş Kanunu uygulanmayacaktır. Keza taşıma işinde çalışan bu gemideki işçiler yine 4857 sayılı İş Kanunu kapsamına girmeyecek, haklarında Borçlar Kanunu genel hükümleri uygulanacaktır.
Deniz İş Kanunu’nun 46. maddesi uyarınca, “Bu kanun kapsamına giren gemi adamlarıyla bunların işveren veya işveren vekilleri arasında bu kanundan veya hizmet aktinden doğan davalar hakkında, 5521 sayılı kanun hükümleri uygulanır. Hizmet aktinde ayrıca bir hüküm yoksa dava, geminin bağlama limanında iş davalarını bakmaya yetkili mahkemede görülür”.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 4. maddesinde deniz ve taşıma işlerinin yapıldığı işyerlerinde çalışanların kanun kapsamına girmeyeceği açıklandıktan sonra, aynı madde de ayrık durumlara yer verilmiştir.
Buna göre;
1. Kıyılarda veya liman ve iskelelerde gemilerden karaya ve karadan gemilere yapılan yükleme ve boşaltma işlerinde,
2. Havacılığın bütün yer tesislerinde yürütülen işlerinde,
3. Deniz İş Kanunu kapsamına girmeyen ve tarım işlerinden sayılmayan, denizlerde çalışan su ürünleri üreticileri ile ilgili işlerde,
Çalışanların 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında oldukları açıkça belirtilmiştir.
Belirtilen yasal düzenlemeler kapsamında somut uyuşmazlığa bakıldığında; 4857 sayılı İş Kanunu’nun 4.maddesinin 1.fıkrası anlamında deniz taşıma işi yapılmadığı, davacının çalıştığı işyerinin, davalı şirket yöneticilerinin yurtiçinden ve yurtdışından gelen müşteri ve misafirlerinin ağırlanması ve gezdirilmesi maksatıyla kullanılan özel yat niteliğinde olduğu ve yabancı bayrak taşıdığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı anlaşıldığından, davacı 854 sayılı Deniz İş Kanunu kapsamında değerlendirilemez. Buna göre, davacının iş sözleşmesi ilişkisi ile 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında kaldığı kabul edilerek, uyuşmazlığın İş Kanunu kapsamında değerlendirilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, sair yönler incelenmeksizin, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23.12.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.