Danıştay 10. Daire 2016/1195 Esas 2021/3145 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/1195
Karar No : 2021/3145


DAVACI : … (Müteveffa)
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı / …
(Mülga …. Müsteşarlığı)
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN_ÖZETİ :Sigorta Tahkim Komisyonu bünyesinde sigorta itiraz hakemi olarak görev yapan davacı tarafından, tahkim sisteminde sigorta hakemi ve sigorta itiraz hakemi ücretlerinin her dosya için hakem başına 350,00 TL (brüt) olarak belirlenmesine ilişkin Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının vefat etmiş olması nedeniyle yalnız kendisini ilgilendiren dava dilekçesinin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir

DANIŞTAY SAVCISI : ..
DÜŞÜNCESİ : Dava; Sigorta Tahkim Komisyonu bünyesinde sigorta hakemi olarak görev yapan davacı tarafından sigorta hakemi ve sigorta itiraz hakemi ücretlerinin her dosya için hakem başına 350.-TL olarak belirlenmesi suretiyle nisbi ücret sisteminden maktu ücret sistemine geçilmesine ilişkin Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdarece ileri sürülen süre defi yerinde görülmeyerek, işin esasının incelenmesine geçilmiştir.
Ülkemiz sigortacılığının geliştirilmesini sağlamak, sigorta sözleşmesinde yer alan kişilerin hak ve menfaatlerini korumak ve sigortacılık sektörünün güvenli ve istikrarlı bir ortamda etkin bir şekilde çalışmasını temin etmek üzere bu Kanuna tâbi kişi ve kuruluşların, faaliyete başlama, teşkilât, yönetim, çalışma esas ve usûlleri ile faaliyetlerinin sona ermesi ve denetlenmesine ilişkin hususlar ve sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümlenmesine yönelik olarak sigorta tahkim sistemi ile ilgili usûl ve esasları düzenlemek amacıyla yürürlüğe giren 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 2'nci maddesinin o bendinde, sigorta hakeminin, sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkları çözen kişiyi, ifade ettiği belirtilmiş; 30'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında, sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden veya hesaptan faydalanacak kişiler ile hesap arasında doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla Birlik nezdinde Sigorta Tahkim Komisyonu oluşturulacağı; aynı maddenin 18'inci fıkrasında da, hakemlik ücretinin, komisyona başvuru ücreti ve üyeliğe katılma payının, komisyonun görüşü alınarak Müsteşarlıkça belirleneceği; hakem ücretinin Komisyon tarafından ödeneceği, hükümlerine yer verilmiş olup; söz konusu hükme dayanılarak yayımlanan Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin "Komisyon gelir ve giderleri" başlıklı 11'inci maddesinin 3'üncü fıkrasında, Komisyon Başkanlığının görüşü alınarak Müsteşarlıkça belirlenecek başvuru ücretinin, katılım payı ile sigorta hakemlerinin ücretlerinin Ocak ve Temmuz ayları itibariyle gözden geçirilerek gerektiğinde revize edileceği, kurala bağlanmıştır.
Görüldüğü üzere; sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla, alternatif sistem olarak kurulan Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından görevlendirilecek hakemlerde aranacak deneyim ve bu deneyime esas teşkil eden bilginin tespitine ilişkin ölçütlerin ve başvuru ile hakem ücretlerinin belirlenmesi konusunda Kanun hükmüyle, Müsteşarlığa yetki tanındığı açıktır.
Sigorta hakemi olarak görev yapan davacı tarafından; her yıl artan sayılarda sigorta uyuşmazlıklarının çözüme kavuşturulduğu, kararların oluşturulması sırasında çok fazla emek ve mesai harcandığı hususu göz önüne alındığında, sigorta ve sigorta itiraz hakemi ücretlerinin, her dosya için hakem başına nisbi ücret yerine, maktu ücret olarak belirlenmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmekte ise de; dosyanın incelenmesinden, ücret türü değişikliği ile sigorta tahkim komisyonuna, genellikle düşük meblağlar için başvuran sigortalıların taleplerinin reddedilmesi halinde yüksek ücretler ile karşı karşıya kalınmasının önüne geçilmesinin amaçlandığı, uyuşmazlık konusu miktarın yüksek olması durumunda nispi ücret uygulamasının talebi reddedilen taraf açısından aşırı oranda mali yüke neden olacağı; oysaki, hakemler tarafından dosyaya verilen emeğin uyuşmazlık miktarına bağlı olarak değişiklik göstermediği, kaldı ki, idarenin, bu ücretleri belirleme konusunda yasayla verilmiş bir yetkisi bulunduğu gibi, ayrıca, hakemlik ücretinin asgari tutarının enflasyon karşısında korunmasının da sağlanıldığı, anlaşılmaktadır.
Sonuç itibarıyla; 5684 sayılı Kanun ve Yönetmelik hükümleri ile verilen yetki çerçevesinde, yıllar itibarıyla sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlık değerleri ve sayıları gözönüne alınarak, sigorta ve itiraz hakemlerinin hak kazandıkları ücretin belirlenmesinde, kamu yararına ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacının 5 yıl boyunca uygulanan nispi ücret sisteminden maktu ücret sistemine geçilmesi ile meslek grubunun kazanılmış hakkının ihlal edildiği iddiasında ise; Ocak ve Temmuz ayları itibarıyla katılım payı ile sigorta hakem ücretlerinin nisbi veya maktu olarak idarenin takdiriyle, yeniden belirlenebilmesinin mümkün olması karşısında, yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava; Sigorta Tahkim Komisyonu bünyesinde sigorta itiraz hakemi olarak görev yapan davacı tarafından, sigorta hakemi ve sigorta itiraz hakemi ücretlerinin her dosya için hakem başına 350,00 TL olarak belirlenmesi suretiyle nisbi ücret sisteminden maktu ücret sistemine geçilmesine ilişkin Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava devam ederken davacının 08/05/2020 tarihinde vefat ettiği anlaşılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik" başlığını taşıyan 26. maddesinde; "1- Dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik ve niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verilir. Dört ay içinde yenileme dilekçesi verilmemiş ise, varsa yürütmenin durdurulması karar kendiliğinden hükümsüz kalır.
2- Yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçeler iptal edilir. ..." hükümleri yer almaktadır.
Davanın, sigorta hakemi ve sigorta itiraz hakemi ücretlerinin her dosya için hakem başına 350,00 TL olarak belirlenmesi suretiyle nisbi ücret sisteminden maktu ücret sistemine geçilmesine ilişkin Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğünün …. tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açıldığı, davanın konusu itibariyle yalnızca ölen davacıyı ilgilendirdiği dikkate alındığında, 2577 sayılı Kanun'un yukarıda metnine yer verilen 26. maddesi uyarınca dava dilekçesinin iptaline karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, dava dilekçesinin iptaline, yargılama giderlerinin davayı açan üzerinde bırakılmasına, kararın bir örneğinin ..'nun (Müteveffa) mirasçılarına ve davalı idareye tebliğine, bu kararın tebliğini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 08/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.