Danıştay 6. Daire 2019/13344 Esas 2021/7844 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/13344
Karar No : 2021/7844

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : S.S. … Konut Yapı Kooperatifi
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Büyükçekmece ilçesi, … mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda 17.06.2016 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli Kemerburgaz TEM Bağlantı Yolu Doğusu ve Kartaltepe Revizyon Nazım İmar Planı Güzelce Etabının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dosyada bulunan bilgi ve belgelerin birlikte incelenmesi ve mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporda yer alan; dava konusu parselin yapılaşmasını tamamlamış olduğu, parselin yapılaşmasını tamamladığı haliyle plan fonksiyonunda değişiklik yapılmadığı ve mevcut kullanım fonksiyonundan farklı bir plan fonksiyonu verilmediği, kamuya yapılan terkler doğrultusunda fonksiyon istikamet hatlarının korunduğu anlaşıldığından dava konusu nazım imar planının uyuşmazlık konusu parsel yönünden şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına uygun olduğu yolundaki görüş ve kanaatlerin hükme esas alınabilecek nitelikte bulunması sonucunda, dava konusu revizyon nazım imar planında uyuşmazlık konusu parsel bakımından şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Sitenin içerisinde bulunan ve site sakinlerinin günübirlik ihtiyaçlarının karşılanması için hizmete sunulan içerisinde sosyal alanların bulunduğu konut + ticaret 2 alanı (K+T2) olarak planlanan parseldeki emsalin 1,00’den 0,80’e düşürüldüğü, söz konusu taşınmazın site sakinlerinin ortak mülkiyetinde olduğu ve tapuda ‘’müşterek mahal’’ olarak kayıtlı olduğu, dava konusu plan değişikliğinin hiçbir yasal dayanağının bulunmadığı, mevcut yapının korunabilmesi için dava konusu plan değişikliğinin iptali gerektiği, taşınmazın bulunduğu alanda birçok imar planı değişikliği yapılarak plan ana kararlarının bozulduğu, planlamada süreklilik ilkesinin zedelendiği, bölge idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı kooperatif üyelerinin müşterek mülkiyetinde bulunan uyuşmazlık konusu taşınmaz, 01.11.1988 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli S.S. … Konut Yapı Kooperatifi Mevzi İmar Planında ''ticaret alanı'', 28.03.1996 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli Kumburgaz Güzelce Mahallesi E-5 Altı Revizyon Uygulama İmar Planında ''konut alanı'' (KAKS:0,20 Emsal:0,40 ayrık nizam 2 kat), 24.02.2004 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli Güzelce E-5 Altı Jandarma-Mimarsinan Revizyon Nazım İmar Planında ''ticaret alanı'', 10.12.2012 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli Büyükçekmece İlçesi, Kumburgaz TEM Bağlantı Yolu Doğusu Ve Kartaltepe Nazım İmar Planında ise ''konut +ticaret 2 alanı'' (320 kişi/ha yoğunluklu E:0,80, 3 kat) olarak planlanmıştır. Bu plana askı süresi içerisinde yapılan itirazların İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisince incelenmesi neticesinde ise; bölgedeki fiili yapılaşmalar ve meri plan kararları dikkate alınarak 1/5000 ölçekli nazım imar planının yeniden incelenmesi ve gerekli revizyonların yapılması, ayrıca 1/5000 ölçekli nazım imar planı revize edilinceye kadar meri 1/1000 ölçekli planlar doğrultusunda uygulama yapılmasının uygun görüldüğüne ilişkin arih ve yılı karar alınmıştır. Bunun üzerine bölgede 3 etap (Kumburgaz, Güzelce ve Bahçelievler) halinde planlama çalışmaları yürütülmüş, dava konusu 17.06.2016 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli Kemerburgaz TEM Bağlantı Yolu Doğusu ve Kartaltepe Revizyon Nazım İmar Planı Güzelce Etabında uyuşmazlık konusu taşınmaz ''konut +ticaret 2 alanı'' (320 kişi/ha yoğunluklu E:0,80, 3 kat) olarak planlanmıştır. Davacı tarafından söz konusu plan ile uyuşmazlık konusu parselin emsalinin 1,00’den 0,80’e düşürülmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun “Tanımlar” başlıklı 5. maddesinde; nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla bütün olan plan olarak; uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgilerini ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
14.06.2014 tarih ve 29030 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin “İmar planı revizyonu ve ilaveleri” başlıklı 25. maddesinde, imar planlarının ihtiyaca cevap vermediği veya uygulanmasının mümkün olmadığı durumlar ile üst kademe plan kararlarına uygunluğunun sağlanması amacıyla planın tamamının veya plan ana kararlarını etkileyecek bir kısmının yenilenmesi için bu Yönetmelikte belirtilen ilke, esas ve standartlara uygun olarak imar planlarında revizyon yapılacağı, imar planlarının ihtiyaca cevap vermediği durumlarda, mevcut plana bitişik ve mevcut planın genel arazi kullanım kararları ile süreklilik, bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde, bu Yönetmelikte belirtilen ilke, esas ve standartlara uygun olarak ilave imar planı yapılabileceği belirtilmiştir,
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı kooperatif üyeleri tarafından oluşturulan site içerisinde yer alan ve kooperatif üyelerinin müşterek mülkiyetlerinde bulunan parsellere dava konusu 17.06.2016 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ile getirilen ''sosyal altyapı alanı'', ''teknik altyapı alanı'' ve ''sosyal tesis alanı'' niteliğindeki kullanım kararlarının iptali istemiyle her parsel yönünden ayrı ayrı açılan davalarda; dava konusu işlemlerin iptali yolunda İdare Mahkemelerince verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurularının kabulü, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemeleri kararlarının kaldırılarak davanın reddi yolunda Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince ayrı ayrı verilen kararların Danıştay Altıncı Dairesi kararları ile; ''erişimi kontrollü olan site içerisinde yer alan taşınmazlar için getirilen bu fonksiyonların belde halkı tarafından kullanılma olanağı bulunmadığından, planlanan yörede taşınmazların imar planında tahsis edildikleri amaç, yer seçimi ve konum yönünden planlama amacının gerçekleşmesinin mümkün olmadığı, bu yönüyle dava konusu planın, imar mevzuatına, planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığı'' gerekçesiyle bozulduğu görülmüştür. (Danıştay Altıncı Dairesi'nin 08.06.2021 tarih ve E:2019/1815-K:2021/7843, E:2019/14499-K:2021/7846, E:2019/15150-K:2021/7849, E:2019/15136-K:2021/7848, E:2019/1818-K:2021/7850 sayılı bozma kararları)
Bu durumda, Dairemizin anılan bozma kararlarında belirtilen hususlar doğrultusunda yapılacak inceleme neticesinde dava konusu imar planında davacı kooperatif üyelerinin müşterek mülkiyetinde bulunan uyuşmazlık konusu parsel için belirlenen yapılaşmaya ilişkin emsal değerinin değerlendirilmesi suretiyle bu dava dosyasında da yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... İdare Mahkemesi ... Dava Dairesinin ... ve E:...K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 08/06/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.