MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacılar, 79 üst kurul delegesinin olağanüstü genel kurul talebinin reddine dair genel yönetim kurulu kararının iptaline, yönetim kuruluna işten el çektirilmesine ve kayyım tayinine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davacılar ve davalı avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davalı sendika yönetiminin tüzüğe ve sendikacılık ilkelerine aykırı olarak sendikayı yönettiğini, genel merkez mali sekreteri ..."ın ve denetleme kurulu üyesi ..."in üst kurul delegesi olarak seçildiği ... nolu şubenin 02.10.2010 tarihli olağan genel kurulunun mahkeme kararıyla iptal edildiğini ve kararın kesinleştiğini, dolayısıyla anılan kişilerin genel merkez genel kurulundaki adaylıklarının ve yöneticiliklerinin düştüğünü ancak söz konusu kişilerin bütün uyarılara rağmen göreve devam ettiklerini ve bu nedenle olağanüstü genel kurul isteme zorunluluğu doğduğunu, genel merkez denetleme kurulu üyelerinden ..."in Balıkesir şube başkanlığına, Ünal Atabay"ın Kayseri şube eğitim ve teşkilatlanma sekreterliğine, ..."in ise ... nolu şube ... başkanlığına seçildiğini, genel merkez denetleme kurulu üyeliği ile anılan görevlerin aynı anda icrasının kanuna ve tüzüğe aykırı olduğunu, belirtilen ve denetleme kurulu üyesi olamayacak üyelerin denetleme ve kararları ile ... ve ... şubelerinin olağanüstü genel kurula götürüldüğünü, sendika genel merkezince şubeler arasında farklılıklar oluşturulduğu, genel merkez yönlendirmesi ile muhalif ... şubesinin olağanüstü genel kurula götürüldüğü ve genel merkezin desteklediği liste seçimi kaybedince genel merkez tarafından ... İl Temsilciliği kurularak, ... şubeye bağlı işyerlerinin buraya bağlandığını, aynı şekilde ... nolu şubeye bağlı işyerlerinin genel merkezi destekleyen ... şubeye bağlandığını, genel merkez yönlendirmeleri ile ... şubede gereksiz yere olağanüstü genel kurul yapılarak masraf ve zaman kaybı yapıldığını, davalı sendikanın bununla da kalmayıp ... şubede profesyonel yönetici sayısını üçten ikiye indirerek kanun ve tüzüğe aykırı davrandığını, bütçe ve mali uygulamalar yönetmeliğine aykırı davranılarak sendikanın zarara uğratıldığını, şube yönetimlerine haber verilmeksizin işveren vekilleri ile görüşmeler yapıldığını, üyelerin genel merkez tarafından yalnız bırakıldığını, toplu iş sözleşmeleri görüşmelerinin şube başkanları olmaksızın yapıldığını,... işyerinde imzalanan toplu iş sözleşmesi ile üyelerin maddi kayıplarına sebebiyet verildiğini, başkanlar kurulu toplantısında yöneticilerin birbirlerinin üzerine yürümeye kalkıştıklarını, sendikanın Ankara"da misafirhanesi olduğu halde şehir dışında ikamet eden genel merkez yöneticilerinin kalması için genel merkez binasında dayalı döşeli oda yapılarak sendikanın zarara uğratıldığını, bu nedenlerden ötürü 79 delegenin olağanüstü genel kurul yapılması için başvuru yaptığını ancak kanuna ve tüzüğe aykırı olarak talebin reddedildiğini ileri sürerek delegelerin olağanüstü genel kurul talebinin reddine dair genel yönetim kurulunun 31.12.2013 tarihli kararının iptaline, genel merkez yönetim kuruluna işten el çektirilmesine ve sendikaya kayyım tayinine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, genel merkez olağan genel kurulunun hukuka aykırı delegeler ile toplandığı iddiasıyla iptali için dava açıldığı, aynı delegeler ile olağanüstü genel kurulun toplanmasını talep etmenin kötü niyetli olduğunu, olağan üstü genel kurul gerekçelerinin yerinde olmadığını, iddiaların asılsız olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, bir durum haricinde, davacı tarafından ileri sürülen gerekçelerin olağanüstü genel kurul yapılması için yeterli sebep teşkil etmediği ancak ... şubesi ile ... şubesine bağlı işyerlerinin genel merkez tarafından kurulan ... ve ... il temsilciliklerine bağlanması işlemi yönünden değerlendirme yapıldığında, sendika yönetim kurulunun yaptığı bu işlemlerin üye sayısına göre belirlenecek genel kurul delege sayısını etkileyeceğinin açık olduğu, sendika yönetiminin bu suretle muhalif şubeleri zayıflatma amacı güttüğü, bu işlemler mahkemelerce iptal edilmiş ise de, bu işlemlerin sendikayı kaosa sürüklediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilerek olağanüstü genel kurul taleplerinin reddine dair yönetim kurulu kararının iptaline, olağanüstü genel kurul icrasına ve kayyım tayini talebinin reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı taraflar temyiz etmiştir.
Gerekçe:
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 2/1-ğ maddesinde sendikalar “İşçilerin veya işverenlerin çalışma ilişkilerinde, ortak ekonomik ve sosyal hak ve çıkarlarını korumak ve geliştirmek için en az yedi işçi veya işverenin bir araya gelerek bir işkolunda faaliyette bulunmak üzere oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar” olarak tanımlanmıştır. Anayasanın 51. maddesi de aynı doğrultudadır. Aynı maddenin son fıkrasında sendikaların yönetim ve işleyişlerinin demokrasi esaslarına aykırı olamayacağı vurgulanmıştır.
Genel kurul sendikaların iradesini yansıtan nihai karar organıdır. Genel kurullar bakımından asıl olan ise olağan genel kuruldur. Olağan genel kurul, kanunda ve daha kısa bir süre belirlenmesi koşuluyla tüzükte öngörülen sürelerde düzenli olarak yapılmak zorunda olunan ve yapılması için herhangi bir sebebin ortaya çıkması gerekli olmayan genel kuruldur.
Olağanüstü genel kurul ise ancak genel kurulun olağanüstü toplanmasını gerektirir nitelikte objektif ve ciddi sebeplerin bulunması halinde söz konusu olan istisnai nitelikteki genel kuruldur. Bu husus 6356 sayılı Kanun"un 12. maddesinin gerekçesinde “Uygulamada seçimi kaybeden grubun beşte bir delege imzasını toplayıp hiçbir gerekçe göstermeden olağanüstü genel kurul talebinde bulunması her zaman karşılaşılan bir durumdur. Bu nedenle üye ve delegeler tarafından yapılacak olağanüstü genel kurul isteklerinin “iyi niyet kuralına” uygun haklı veya geçerli bir sebebe dayandırılması veya olağanüstü genel kurul isteminin olağan genel kurul ile çözülemeyecek bir sorunu çözmeye yönelik olması aranmıştır” şeklinde ifade edilmiştir.
Bu genel açıklamalar ışığında tarafların temyiz itirazları değerlendirildiğinde;
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Somut olayda, delegeler tarafından, yukarıda özetlenen ve dava dilekçesinde yer alan gerekçelerle olağanüstü genel kurulun toplanması talep edilmiş, ancak sendika merkez yönetim kurulunun 31.12.2013 tarihli kararı ile talepler reddedilmiştir.
Mahkeme kararı, olağanüstü genel kurul için yeterli ağırlıkta bulunmayan sebepler yönünden yerindedir. Ancak olağanüstü genel kurul gerekçesi olarak kabul edilen sebep yönünden karar, dosya içeriğine uygun düşmemektedir.
Öncelikle şu hususu belirtmek gerekir ki, her ne kadar mahkeme kararının gerekçesinde, ... şubesine ait işyerlerinin, ... temsilciliğine bağlanması yönünden de değerlendirme yapılarak, bu husus da olağanüstü genel kurul gerekçesi olarak kabul edilmiş ise de, dava konusu yapılmayan bu durumun mahkemece nazara alınması olanaklı değildir.
Mahkemece, olağanüstü genel kurul gerekçesi olarak kabul edilen sebep, ... şubesine bağlı işyerlerinin genel merkez tarafından kurulan Mersin il temsilciliğine bağlanması hususudur. Dosya içeriğinden, merkez yönetim kurulunun 03.06.2013 tarihli kararı ile ... il temsilciliğinin kurulduğu ve ... şubesine bağlı bir kısım işyerinin, anılan temsilciliğe bağlandığı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, söz konusu kararın iptali için dava açıldığı ve İş Mahkemesinin 2013/1748 esas, 2015/106 karar sayılı ilamı ile kararın iptal edildiği ve kararın kesinleştiği anlaşılmıştır. Bu itibarla, iddia edilen hukuka aykırı durum ortadan kaldırılmakla, bu durumun olağanüstü genel kurula gerekçe teşkil edemeyeceği tartışmasızdır. Nitekim yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, olağanüstü genel kurul için gerekçe olabilecek hususların objektif ve ciddi sebepler olması, ayrıca ileri sürülecek sorunların genel kurul haricinde bir usulle çözülemeyecek nitelikte bulunması gerekmektedir. Bu cümleden olarak, davacı tarafından ileri sürülen diğer gerekçelerin de, belirtilen nitelikte olmadığı açıktır.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular karşısında, mahkemece, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15.06.2015 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.