15. Hukuk Dairesi 2016/3294 E. , 2017/2543 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedelinden borçlu olunmadığının tespiti ile ödenen iş bedelinin tahsili amacına yönelik olup, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı iş sahibi vekili; 05.12.2013 tarihinde davalı şirketin mağazasında teşhir edilen salon mobilyası ve koltuk takımının siparişi konusunda davalı ile 24.000,00 TL bedel üzerinden anlaşmaya varıldığını, 10.000,00 TL iş bedelinin sipariş günü ile ödendiğini, mobilyaların 07.01.2014 tarihinde teslim edileceğinin kararlaştırıldığı, ancak bu tarihte mobilyaların teslim edilmediğini, 24.01.2014 tarihinde teslim edildiğini, bu tarihte davacı tarafından 7.000,00 TL iş bedelinin daha ödendiğini, ancak davacının teslim edilen mobilyaları incelediğinde, teşhirde görüp beğendiği mobilyalar olmadığını, daha düşük kalitede olduklarını, ürünlerde çizikler ve açılmalar olduğunu, boyalarda ton farklılıkları olduğunu tespit ettiğini, davalı şirketi arayarak ayıplı mobilyaları geri almasını ve siparişe uygun mobilyaların kendisine teslimini talep ettiğini, davalının bu talebi yerine getirmediği gibi bakiye iş bedeli olan 7.000,00 TL"nin de ödenmesi için ilâmsız icra takibi başlattığını bu nedenle dava konusu mobilyaların davalıya iadesine, davalıya ödenen 17.000,00 TL iş bedelinin davalıdan tahsiline ve ödenmeyen bakiye iş bedeli olan 7.000,00 TL"den borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, davalı yüklenici vekili; teslim edilen mobilyaların davacıdan kaynaklanan nedenlerle geç teslim edildiğini teslimin eksiksiz ve ayıpsız olarak yapıldığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Tüketici mahkemesine açılan dava görevsizlik kararı verilerek asliye hukuk mahkemesine gönderilmiş olup, davanın gönderildiği bu mahkeme tarafından harç tamamlatılmaksızın esas hakkında karar verilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede
yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispî esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Değer tâyini mümkün olan hallerde dava
dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz (16/3. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). Harçlar Kanunu 28. maddeye göre (1) sayılı tarifede yazılı nispî karar ve ilam harcının 1/4"ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK"nın 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.
Davacı taraf, tüketici mahkemesine dava açtığı için tüketici sayılarak harç yatırmamış ise de tüketici olmadığı kabul edilerek dosyanın gönderildiği asliye hukuk mahkemesinde harç muafiyeti söz konusu olmadığından harç yatırılması zorunludur. Yatırılması gerekli peşin harçlar yatırılmaksızın davanın görülmesi mümkün değildir. Harç kamu düzenine ilişkin olup mahkemece gözetilmesi gerektiği gibi temyiz nedeni olarak ileri sürülmese bile Yargıtay tarafından gözetilmesi gerekir. Bu durumda mahkemece harcın tamamlanması için davacı tarafa süre verilmeli, süresi içinde harç yatırılmaz ise dosya işlemden kaldırılmalı, harç eksikliği tamamlanır ise yargılamaya devam edilerek esastan inceleme yapılmalıdır. Bu kurallara aykırı olarak harç alınmaksızın esastan inceleme yapılarak karar verilmesi doğru olmadığından, hükmün diğer yönleri incelenmeksizin bozma kararı vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, harç yönünden bozma kararı verildiğinden diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 13.06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
