Mahkemesi : Yalova İş Mahkemesi
Tarihi : 09.09.2013
No : 2013/152-2013/251

Asıl dava, Kurumun ölüm aylığının iptaline yönelik işlemin iptali, birleşen dava ise, yersiz ödenen ölüm aylıkların tahsiline yönelik icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak, hükümde belirtilen gerekçelerle asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davalı-karşı davacı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Hakkında verilen boşanma kararı kesinleşen davacıya, hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla bağlanan ölüm (yetim) aylığının, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığının belirlendiği gerekçesiyle davacı Kurumca kesilerek, 01.11.2008 tarihinden itibaren yersiz ödendiği ileri sürülen aylıklar yönünden borç tahakkuk ettirilmesi işleminin davacı tarafça iptalinin istenildiği,birleşen dosya açısından da, itirazın iptalinin istenildiği; mahkemece hak sahibince açılan dava reddedilip, Kurum tarafından açılan davada istem aynen hüküm altına alındığı, hükmün Dairemizce “boşanılan eşle eylemli olarak birlikte yaşama olgusunun somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediğinin yöntemince araştırılması gerektiği”nden bahisle bozulduğu anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığın çözümü açısından, özellikle, belirtilmelidir ki, 5510 sayılı Kanunun 59 ve 100.maddeleri uyarınca Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurları tarafından tutulan tutanaklar aksi kanıtlanıncaya kadar geçerlidir, diğer bir anlatımla; yetkili kişilerce düzenlenen ve tarafların ihtirazi kayıt koymaksızın imzaladığı tutanaklar aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli olup, aksi, ancak yazılı delille kanıtlanabilir.
Ne var ki, aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli olan tutanaklar ile ifade edilen tutanaklar: Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurları tarafından belgelere dayalı olarak düzenlenmiş olanlar ile belgeye dayalı olmamakla birlikte düzenlenmesinde hazır bulunan işveren, işçi veya üçüncü kişi beyanları uyarınca düzenlenerek doğruluğu ilgili kişilerin imzaları ile tasdik edilen ve imza inkârına konu olmayan tutanaklardır.
Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurları tarafından yapılan incelemelere dayalı tutanakların değerlendirildiği ve varılan sonucun yazıya geçirildiği raporların, sadece memur veya müfettiş tarafından düzenlenmiş olmaları, anılan raporların 4857 sayılı İş Kanunu’nun 92/son maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 59 ve 100.maddeleri kapsamında aksinin yazılı delille kanıtlanması gereken belgeler olarak kabulleri için yeterli değildir.
Buna göre, özellikle, rapor veya ekli tutanaklarda imzası bulunmayanlar yönünden, söz konusu tutanakların aksinin yazılı delille kanıtlanması yükümünden söz etmek mümkün değildir.
Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurları ve iş müfettişi raporlarının, rapora dayanak alınan tutanaklar ile birlikte değerlendirilmesi ve ancak belirtilen nitelikteki ekli tutanakların anılan Kanun kapsamında aksi sabit oluncaya kadar geçerli belge olduğunun kabulü, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 92/son maddesinin açık hükmü karşısında zorunludur. (HGK 26.06.2013 tarih, 2013/10-27-878)
Anlatılanlar ışığında; bozma sonrası yapılan araştırma ve dosya kapsamı incelendiğinde; dinlenen tanık beyanları, abonelik kayıtları, adres değişiklikleri göz önüne alındığında Kurum denetmenlerince tutulan tutanağın aksinin kanıtlanamadığı bu nedenle davacının fiili olarak eski eşi ile birlikte yaşadığı anlaşılmaktadır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, yanılgılı değerlendirme sonucu davanın kabulune, karşı davanın reddine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı-karşı davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 13.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.