Danıştay 13. Daire 2020/3020 Esas 2021/2124 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/3020
Karar No:2021/2124


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Zirai Petrol Ürünleri Nakliyat ve İnşaat Malzemeleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait LPG otogaz istasyonunda 31/03/2017 tarihinde yapılan denetimde, ilan panosunda satışa sunulan ürünlere ait fiyatların yazılmadığının tespit edildiğinden bahisle 459.547,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; her ne kadar davacı şirkete isnat edilen fiil sabit ise de, ceza hukukunun genel bir ilkesi olan ve idarî para cezalarına ilişkin olarak idare hukuku açısından da uygulama yeri bulunan "lehe kanunun uygulanması" ilkesi göz önünde bulundurulduğunda, niteliği itibarıyla düzeltme imkânı bulunan bir fiil gerçekleştirdiği tespit edilen davacı şirket hakkında 5307 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesinde belirtilen usul yerine getirildikten sonra işlem tesis edilmesi gerekirken, doğrudan idarî para cezası verilmesine yönelik işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; idarî para cezalarında, ceza verilmesinin dayanağı kuralın yürürlükten kaldırılması veya lehe düzenleme yapılması yoluyla ortaya çıkan yeni hukukî durumun dikkate alınması gerektiği, 7164 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesinde, Kurul'ca idarî para cezası verilmemiş olan ve niteliği itibarıyla düzeltme imkânı bulunan mevzuat ihlâlleri için, soruşturma açma veya idarî para cezası uygulamadan önce ihtar müessesesi getirildiği, maddenin yürürlüğe girdiği 28/02/2019 tarihi itibarıyla Kurul kararına bağlanmış, ancak tahsilatı tamamlanmamış olan idarî para cezaları için bu Kanun ile birlikte daha düşük bir idarî para cezası uygulanmasının öngörülmesi hâlinde ilgili vergi dairesince asgari maktu hadden tahsil edileceğinin öngördüğü, maddedeki "ve" bağlacının; iki koşul olan maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla idarî para cezası verilmemiş olması ve Kurul tarafından niteliği itibarıyla düzeltme imkânı bulunan fiiller olması şartlarının gerçekleşmesi hâlinde Kanun'da öngörülen düzenlemenin uygulamasını kayıt altına aldığı, bir başka ifadeyle daha önce verilmiş idarî para cezalarının yeni usulden yararlanamayacağı, idarî yaptırıma konu ve davacıya atfedilen "ilan panosunda otogaz satış fiyatının ilan edilmemesi" şeklindeki yükümlülüğün yürürlükten kaldırılmadığı ve söz konusu fiil için öngörülen idarî para cezası miktarında azalma da olmadığı, dolayısıyla 7164 sayılı Kanun ile getirilen düzenlemenin davacının fiili yönünden lehe bir durum yaratmadığı;
Öte yandan, denetim tarihinden önce … Elektrik Aydınlatma Mühendislik Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. tarafından davacı şirkete yönelik olarak düzenlenmiş 22/03/2017 tarih ve 000257 no.lu servis raporunda "İstasyonunuzdaki fiyat panosunda yapılan arıza tespitinde aşırı yağışlardan dolayı Led panelleri su almıştır. Tamiri mümkün değildir. Yenilenmesi gerekmektedir. İmalatçı firmayla görüşülmüş olup Led panellerin siparişi verilmiştir. İmalat safhası kargo ve montaj süresi yaklaşık 10 gün olarak belirlenmiştir." tespit ve değerlendirmesinin yapıldığı, fiyat ilan panosundaki arızanın tespitine yönelik teknik açıklama yanında bu arızanın giderilmesine yönelik olarak davacı şirket tarafından gerekli yerlere başvuruda bulunularak yükümlülüklerin yerine getirildiği; bu durumda, dava konusu işleme dayanak alınan fiilin davacı şirketin ihmali, kusuru ve/veya kastından kaynaklandığına dair hiçbir bilgi, belge ve tespit mevcut değilken, bu konuda hiçbir tespit ve araştırma yapılmaksızın, doğrudan tutanakta yer alan tespitlerden hareketle dava konusu işlem tesis edilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın usul ve hukuka uygun olduğundan ve istinaf başvurusunun kabulünü gerektiren bir neden bulunmadığından, istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçeyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, denetim tarihi itibarıyla davacı şirketin beyanlarının aksine LPG otogaz fiyatının ilan edilmediği, Kurul kararının Kanun değişikliğinden önce tesis edildiği, dolayısıyla Kanun'da yapılan değişikliğin davacı şirkete uygulanamayacağı, dava konusu işlemin hukuka uygun olarak tesis edildiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.


DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı şirkete ait LPG otogaz istasyonunda 31/03/2017 tarihinde yapılan denetimde, ilan panosunda otogaz satış fiyatının ilan edilmediğinin tespit edildiğinden bahisle 459.547,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kurul kararı tesis edilmiştir.
Anılan Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
7164 sayılı Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 36. maddesi ile, 5307 sayılı Kanun'un 17. maddesi, "İdarî yaptırımlar; tedbirler, lisans iptalleri ve idarî para cezalarından oluşur. (...)
Bu Kanuna göre idarî yaptırımlar aşağıdaki usulde yürütülür:
a) Lisans sahibi kişiler hakkında bu Kanuna, ikincil mevzuata veya lisans hükümlerine, Kurul kararlarına aykırı davranılması hâlinde; Kurul tarafından belirlenen niteliği itibarıyla düzeltme imkânı olan fiiller için ilgilisine Kurum veya Kurumca yetkilendirilen kuruluşlar tarafından, otuz gün içerisinde aykırılığın giderilmesi, aksi hâlde hakkında geçici durdurma yapılabileceği ihtar edilir. (...)" şeklinde değiştirilmiştir.
7164 sayılı Kanun'un 37. maddesi ile 5307 sayılı Kanun'a eklenen Geçici 8. maddenin birinci fıkrasında, "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Kurul'ca idarî para cezası verilmemiş olan ve Kurul tarafından belirlenen niteliği itibarıyla düzeltme imkânı bulunan fiiller için, 17. maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ihtar yapıldıktan sonra sonucuna göre gerekirse idarî soruşturma başlatılarak yaptırımlar uygulanır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce lisansı sonlandırılan veya iptal edilenler hakkında düzeltme imkânı bulunan fiiller için herhangi bir idarî işlem tesis edilmez." kuralına yer verilmiştir.
5307 sayılı Kanun'un 17. maddesinde yer verilen kural kapsamında 14/03/2019 tarih ve 8487-6 sayılı Kurul kararı ile, "İlan panosunda otogaz satış fiyatının ilan edilmemesi" niteliği itibarıyla düzeltme imkânı bulunan fiiller arasında sayılmıştır.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, isnat edilen fiilin gerçekleşmesinde davacı şirketin kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu idarî para cezasının iptaline ilişkin gerekçesinde hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, 5307 sayılı Kanun'da yapılan değişikliğin davacı şirket yönünden lehe durum yaratmadığına yönelik değerlendirmesine ilişkin kısmı incelendiğinde;
5307 sayılı Kanun'un 17. maddesinde yapılan yeni düzenleme ile, idarî yaptırımlar sayılmış ve idarî para cezalarının da 17. maddedeki hükme tâbi olacağı belirtilmiştir.
Bu itibarla, 16. maddede yer verilen idarî para cezalarına ilişkin fiillerden Kurul tarafından belirlenen "niteliği itibarıyla düzeltme imkânı olanlar" için otuz günlük süre içerisinde aykırılığın giderilmesi, aksi hâlde hakkında geçici durdurma yapılabileceğinin ihtar edileceğine ilişkin düzenlemenin, idarî para cezaları yönünden cezalandırılmadan önce mevzuata aykırı davranışta bulunan kişi veya kişilere söz konusu aykırılığın ortadan kaldırılması için tanınmış bir imkân olduğu, bu yönüyle ihtarın kişinin cezalandırılabilmesine ilişkin bir ön şart teşkil ettiği ve anılan Kanun değişikliğinin failin lehine olduğu anlaşılmaktadır.
5307 sayılı Kanun'a eklenen Geçici maddede, niteliği itibarıyla düzeltme imkânı bulunan fiilleri kanun değişikliğinden önce işleyen ve haklarında idarî para cezası uygulanan kişiler yönünden ne gibi bir işlem yapılacağı açıklanmamış olmakla birlikte, yeni düzenlemede yer alan ihtar müessesesi lehe kanun niteliğinde olduğundan, yargı aşamasındaki idarî para cezaları ile ilgili olarak yargı yerleri tarafından lehe kanun hükümlerinin belirtilen kişiler hakkında da uygulanması gerektiği açıktır.
Tüm bu hususlar bir arada değerlendirildiğinde, 5307 sayılı Kanun'da yapılan değişiklik uyarınca alınan düzenleyici Kurul kararıyla niteliği itibarıyla düzeltme imkânı olan fiiller arasında sayılan ilan panosunda otogaz satış fiyatının ilan edilmemesi fiili nedeniyle ihtarda bulunma şartının yerine getirilmesi gerektiğinden, anılan değişikliğin lehe kanun kapsamında olduğu açıktır.
Bu itibarla, 7164 sayılı Kanun hükümleriyle 5307 sayılı Kanun'da yapılan değişikliklerin lehe kanun niteliği taşımadığı yönündeki gerekçesinde hukukî isabet bulunmamakla birlikte, dava konusu işlemin iptali yolundaki Mahkeme kararına yönelik istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Davalı idare harçtan muaf olduğundan temyiz aşamasında yatırılan toplam …-TL harcın istemi hâlinde davalıya iadesine,
4. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 08/06/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.