(Kapatılan) 7. Hukuk Dairesi 2016/21249 E. , 2016/21698 K.
"İçtihat Metni" Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : İşe İade
YARGITAY İLAMI
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
İş sözleşmesinin geçerli neden olmadan gerçekte sendikaya üye olması ve sendikal faaliyette bulunması nedeniyle davalı işveren tarafından feshedildiğini belirten davacı işçi feshin geçersizliğine ve işe iadesi ile 1 yıllık brüt ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminat ile boşta geçen süre ücretine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili müvekkili şirketin siparişlerin azalması, ciro kaybı ve finansal zarara uğraması nedeniyle daha fazla olumsuzluğa düşmesini engellemek ve maliyetleri azaltmak amacıyla işletmesel karar alarak bazı departmanlarda yeniden yapılanmaya gittiğini, feshin sendikal nedenlerle ilgili olmadığını, davacı dahil 9 işçinin iş akdinin feshedildiğini, fesihten sonra yapılan oturma eylemi nedeniyle davacı ve dört arkadaşının sendika üyesi olduğunun öğrenildiğini, Lastik İş sendikasının 04 kod nolu Petrol Kimya, Lastik, Plastik ve İlaç işkolunda örgütlü bulunmasına rağmen davalı şirket işyerlerinin 06 Ağaç ve kağıt işkolunda örgütlü bulunduğunu, müvekkili şirketin uluslararası bir şirket olup Anayasa ve yasalarda belirtilen işçi haklarına saygılı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece 18.12.2015 tarihinde yapılan keşif sonrası düzenlenen 14.03.2016 tarihli bilirkişi heyet raporuna göre davalı işverence 25 işçi işe alınırken 32 işçinin işten çıkartıldığı, davacının işi konusunda yeni işçilerin işe alınması yanında ayrıca üretim işçilerinin de işe alındığı bu uygulamanın işletmesel kararın uygulanmasında tutarlılık ve çelişkili davranmama ilkelerine aykırılık teşkil ettiği ayrıca feshin son çare olması ilkesine de uyulmadığı gerekçesiyle feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilip, sendikal tazminat yönünden işyerinde çok sayıda sendika üyesi işçinin bulunduğu ve davacının aktif bir sendikal faaliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle sendikal tazminat talebinin reddine dair hüküm kurulmuştur.
4857 sayılı İş Kanununun 21.maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakların ödenmesinin de hüküm altına alınması gerekir. Bu süre üst sınır olup, aynı maddenin son fıkrası uyarınca sözleşme ile değiştirilemez, aksi hükümler geçersizdir. Yasa koyucu yargılama süresini dikkate alarak bu düzenlemeyi yapmıştır. Yargılama süreci 4 aylık sürenin altında kaldığında, kısaca fesih ile işe iade kararı sonrası başvuru arasında boşta geçen süre 4 aydan az olduğu takdirde, başvuru tarihine kadar ki ücret ve diğer haklar hüküm altına alınacaktır. Ancak yargılama süreci uzasa bile en çok 4 aya kadar ücret ve diğer hakların ödenmesi gerekecektir. Boşta geçen süre için ücret ve diğer hakların ödenmesi, feshin geçersizliine bağlı ikincil bir sonuçtur. Talep olmasa da mahkemece dikkate alınması gerekir. Ayrıca feshin geçersizliği istemi tespit niteliğinde olduğundan, boşta geçen süre için ücret ve diğer hakların miktar belirtilmeksizin, hüküm altına alınması ve ödenmesi gerektiğinin tespiti ile yetinilmesi gerekir.
Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta Mahkemece sendikal tazminat talebinin reddedilmesi ve feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetli olup davacının ve davalı işverenin bu yöne dair temyiz itirazlarının reddi gerekir. Ancak 4857 sayılı İş Kanununun 21.maddesi uyarınca işe başlatmama tazminatının davacının kıdemine göre 6 aylık ücret tutarında belirlenmesi gerektiği halde mahkemece 7 aylık ücret tutarında belirlenmesi dosya içeriğine uygun düşmemiştir.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının davalı işyerindeki İŞE İADESİNE,
3-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde davalı tarafından ödenmesi gereken tazminat miktarının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 6 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4-Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5-Karar tarihinde alınması gereki 29,20 TL harçtan peşin alınan 27,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 1,50 TL harcın davalıdan alınarak Hazine"ye gelir kaydına,
6-Davacı tarafından yapılan 167,15 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde BIRAKILMASINA,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi"ne göre 1.800,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Artan gider ve delil avansının kullanılmayan kısmının ilgilisine iadesine
9-Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, davacıdan temyiz harcı peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına, 20.12.2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.
