Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/9245 Esas 2019/2881 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı tarafından, davalı aleyhine 17.09.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 08.01.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, davacının maliki olduğu 135 ada 54 ve 49 parsel sayılı taşınmazlar yararına, davalıya ait 136 ada 4 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı tesisi istemine ilişkindir.
Davalı cevap dilekçesinde davacının kendisine ait yolunun bulunduğunu beyanla, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü davalı ... temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmelidir.
Somut olaya gelince; mahkemece, davalıya ait taşınmazda bulunan ve fiili yol olarak gösterilen kısmın, taraflar arasında anlaşmazlık çıkana kadar yol olarak kullandığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir. 25.03.2015 tarihli ziraat bilirkişi raporunda en uygun güzergahın 2 numaralı güzergah olarak incelenen ve 135 ada 6 parsel sayılı taşınmaz üzerinden verilecek geçit olduğu belirtilmiş, hükme esas alınan 20.03.2015 havale tarihli fen bilirkişi raporunda da 2 numaralı güzergah alternatif geçit verilebilecek yerler arasında incelenmiştir. UYAP sisteminde bulunan Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) kayıtları üzerinden yapılan güncel sorgulamaya göre, 135 ada 6 parsel sayılı taşınmazın dava sırasında da davacıya ait olduğu, bu parsel sayılı taşınmazın çıkılmak istenen yola bağlantısının bulunduğu anlaşılmıştır. Geçit hakkı parsel yararına kurulacağından, yola bağlantısı bulunan ve davacıya ait 135 ada 6 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit tesis edilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 28.03.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.