MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA :Davacı, ara dinlenmeler karşılığı fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 3.000.00 TL"nin 2822 sayılı yasanın 61/son maddesi gereği işletme kredilerine uygulanan en yüksek faizi ile tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı,davalı Belediyeye ait Otobüs İşletme Müdürlüğünde şoför olarak çalıştığını, 14/09/2006 tarihinde emekli olduğunu, işyerinde iki vardiya halinde çalışıldığını, 1.vardiyanın 05:00’de otobüs işletmesinde olup ilk durağa gittiğini, saat 06:00’da servise çıkıp ara vermeden saat 13:00’e kadar çalıştığını, 2. vardiyanın saat 13:00’de hat üzerinden arabayı alıp hiç ara vermeden 20:30-21:30’a kadar çalıştığını, İşyerinde uygulanmakta olan TİS 18 maddesinde Otobüs işletmesinde çalışan şoförlerin işin gereği olarak ara verilmeden çalıştırılması halinde ileri bir günde mutlaka dinlendirilir, denilmesine rağmen dinlendirilmeden çalıştırıldığını, Karayolları Trafik Kanununda 24 saatlik sürede toplam 9 saatten ve devamlı olarak 4,5 saatten fazla araç kullanılmasının yasaklanmasına rağmen her gün 8 saat ara vermeden araç kullandığını, bu sebeple ara dinlenmeler karşılığı ücretini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı,Otobüs İşletmesinde çalışan şoförlerin sabah 06:00’den 07:03’e kadar devam eden farklı saat aralıkları ile ilk kalkış yerine gelerek işe başladığını, zaman tarifelerine göre saat 06:00 ve 07:03 arasında bir zaman aralığında işe başlayan şoförün minimum 12:30, maksimum 13:30’da görevini diğer vardiyaya devrettiğini, diğer vardiya çalışanlarının ise minimum 19:24, maksimum 21:00’de görevini bitirerek işletmeye dönmekte olduğunu, bu süreler ve zaman tarifesi göz önüne alındığında şoförlerin günde ortalama 6 saat ile 8 saat arasında değişen sürelerde çalıştığını, haftalık 44 saatlik çalışma süresinin aşılmasının söz konusu olmadığını, Şoför talimatnamesinde son durağa 10 dakikadan önce gelinmeyeceği belirtilerek şoförlere bir gidişlik her seferde 10 dakika ihtiyaç molası verildiğini, İş Yasası gereği 4 saatten 7,5 saate kadar çalışmada günlük yarım saat, 7,5 saatten çok süren işlerde 1 saat ara dinlenmesi verilmesi gerektiğini ancak bu sürenin iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak sözleşmeler ile aralı olarak kullanılabileceğini, ara dinlenmelerinin çalışma süresinden sayılmayacağını, Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 7. maddesinde hareket halindeki taşıtlarda çalışan işçilerin ara dinlenmeleri genel olarak duraklama yerlerinde verilir
denildiğini, şoförlerin çalışma saatlerinden sayılan ara dinlenmeler ile birlikte günlük çalışma saatinin 7,5 saatten oluştuğunu, ara dinlenmeler çalışma saatinden sayılmayacağı için ara dinlenme ücreti şeklinde bir talep olamayacağını, davacının taleplerine karşı zamanaşımı definde bulunduklarını savunarak davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar,tanık anlatımları ve dosya içindeki bilgi ve belgeler uyarınca, Toplu İş Sözleşmesinde ara dinlenme süresi düzenlenmiş olup, ancak bu sürede çalışılması halinde ücret ödeneceği ayrıca belirtilmediği için ara dinlenmedeki çalışma süresi fazla mesai kabul edilerek bilirkişi raporu uyarınca davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı Davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- İşçiye, işyerinde çalıştığı sırada ara dinlenmesi verilip verilmediği ve süresi konularında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
İşçinin günlük iş süresi içinde kesintisiz olarak hiç ara vermeden çalışması beklenemez. Gün içinde işçinin yemek, çay, sigara gibi ihtiyaçlar sebebiyle ya da dinlenmek için belli bir zamana ihtiyacı vardır.
Ara dinlenme 4857 sayılı İş Kanununun 68 inci maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükümde ara dinlenme süresi, günlük çalışma süresine göre kademeli bir şekilde belirlenmiştir. Buna göre dört saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az onbeş dakika, dört saatten fazla ve yedibuçuk saatten az çalışmalar için en az yarım saat ve günlük yedibuçuk saati aşan çalışmalar bakımından ise en az bir saat ara dinlenmesi verilmelidir. Uygulamada yedibuçuk saatlik çalışma süresinin çok fazla aşıldığı günlük çalışma sürelerine de rastlanılmaktadır. İş Kanununun 63 üncü maddesi hükmüne göre, günlük çalışma süresi onbir saati aşamayacağından, 68 inci maddenin belirlediği yedibuçuk saati aşan çalışmalar yönünden en az bir saatlik ara dinlenmesi süresinin, günlük en çok onbir saate kadar olan çalışmalarla ilgili olduğu kabul edilmelidir. Başka bir anlatımla günde onbir saate kadar olan (onbir saat dahil) çalışmalar için ara dinlenmesi en az bir saat, onbir saatten fazla çalışmalarda ise en az birbuçuk saat olarak verilmelidir.
İşçi, ara dinlenme saatinde tamamen serbesttir. Bu süreyi işyeri içinde ya da dışında geçirebilir. İşyerinde geçirmesi ve bu süre içinde çalışmaya devam etmesi durumunda ara dinlenmesi verilmemiş sayılır. Ancak işçi işyerinde kalsa bile, ara dinlenmesi süresini serbestçe kullanabilir, bu süre içinde çalışmaya zorlanamaz.
Ara dinlenmesi için ücret ödenmesi gerekmez. Ancak, bu süre işçiye dinlenme zamanı olarak tanınmamışsa, işçinin normal ücretinin ödenmesi gerekir. Bu sürenin haftalık 45 saati aşan kısmını oluşturması halinde ise, zamlı ücret ödenmelidir.
Ara dinlenme süreleri kural olarak aralıksız olarak kullandırılır. Ara dinlenmesinin kullandırılması zorunlu ise de, bunun kullanılacağı zamanı belirlemek işverenin yönetim hakkıyla ilgilidir. İşçilerin tamamı aynı anda ara dinlenme zamanını kullanılabileceği gibi, belli bir plan dahilinde sırayla kullanmaları da mümkündür. Ancak ara dinlenme süresinin, işe, ara dinlenme süresi kadar geç başlama veya aynı süreyle erken bırakma şeklinde kullandırılması doğru olmaz. Ara dinlenme süresinin günlük çalışma içinde belli bir zamanda amaca uygun şekilde kullandırılması gerekir (Yargıtay 9.HD. 17.11.2008 gün 2007/35281 E, 2008/30985 K.).
İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, ara dinlenmelerinin iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve işin niteliğine göre yirmidört saat içinde kesintisiz oniki saat dinlenme süresi dikkate alınarak verileceği hükme bağlanmıştır. Değinilen maddenin birinci fıkrasında ise, ara dinlenme süresinin çalışma süresinden sayılmayacağı açıklanmıştır.
Somut olayda,mahkemece toplanan deliller hüküm kurmaya elverişli değildir.
Davalı ... ile husumeti bulunan davacı tanıklarının beyanları esas alınarak sonuca gidilmesi isabetsizdir.
Davalı resmi kurum olup, kurum kayıtları ve özellikle otobüslerin güzergahlarına ilişkin çizelgeler dikkate alınarak ve gerekirse mahallinde keşif yapılarak davacının herhangi bir alacağının bulunup bulunmadığının tespiti gerekirken eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 18.02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.