Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacı, davalı ve fer"i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
...Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesince verilen kararın, feri müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı işveren şirket yanında işçi sıfatıyla çalıştığını, montaj işlemlerini yaptığını, davalı şirketin istisna sözleşmesi ile ....Termik Santrallerinin plastik doğramalarını ve montajı işini aldığını, davalının işçilerinin hepsini işe başladığı yani 31/12/2011 tarihinde işe giriş bildirgesinde bulunduğunu, iş bitince 20/02/2012 tarihinde işten çıkışının bildirildiğini, çalışmalarının kuruma işverence yapılmadığını öğrendiğini, bu nedenle davacının haklı nedenle 23/06/2012 tarihinde işten ayrıldığını, telefonla aranarak sigortasının başlatılacağının kendisine davalı tarafından söylenmesi üzerine yeniden 13/09/2012 tarihinde işe geri döndüğünü, buna rağmen yine kuruma bildirilmediğini ve son olarak 04/01/2013 tarihinde işveren tarafından işten çıkartıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmak kaydıyla; davacının 10/10/2011 işe giriş tarihinden ... Termik Santrallerinin sigorta yaptırdığı 31/12/2011 tarihine,... Termik Santrallerinin sigorta çıkışı yaptığı 20/02/2012 tarihinden 23/06/2012 tarihine, tekrar işe başladığı 13/09/2012 tarihinden 04/01/2013 tarihine kadar müvekkilinin davalı işveren şirkette çalıştığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; açılan davanın yasal dayanaktan yoksun bulunduğunu, davacının davalı şirket yanında çalışmalarına ilişkin herhangi bir kaydın kurumda bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili; şirketin... Termik Santrallerinin plastik doğramaları ve montaj işlerini almadığı gibi bahsi geçen firma ile de hiçbir şekilde iş sözleşmesinin bulunmadığnıı, davacının firmada, dilekçesinde belirttiği şekildeki gibi bir çalışmasının bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI :
Davanın kısmen kabulü ile, davacının, davalıya ait işyerinde 17.10.2011-30.12.2011 ile 21.02.2012-01.05.2012 tarihleri arasında hizmet akdine tabi çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verildi.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
Davacı, davalı ve fer’i müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili davalının tek başına bir kadın olarak kapı ve pencere montaj ve imalatı işini yapamayacağı, birinin sürekli işyerinde kalması gerektiğinden işçiye ihtiyaç olduğu, tanık İhsan Okan ın de beyanları, bordro tanığı bulunmadığı, komşu işyeri tanıklarının ise işyerinde çalışanları bilmediklerini beyanla, yerel mahkemece verilen kararın kaldırılmasını, davanın kabulüne karar verilmesini, davacının 10/10/2011 – 31/12/2011, 20/02/2012-23/06/2012, 13/09/2012-04/01/2013 tarihleri arasında davalıya ait iş yerinde hizmet akdine dayalı çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili; delil olarak sunulan trafik cezasındaki aracın başkasının olduğu, davacının montaj işinde çalışıp davalının imalatçı olduğu, davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, yerel mahkeme kararının kabul edilen kısım yönünden usul ve yasaya aykırı olduğunu belirtmiştir.
Feri müdahil Kurum vekili; davacının çalışma süresinin başlangıcının davalının aracını kullanırken aldığı trafik cezası ile başlatılıp yine bu kişinin işten ayrıldığı tarih olarak sonlandırıldığı, davacının tanık ..." ın yanında çalıştığına dair tespitler yapılmış olmasına rağmen sonuç kısmında diğer davalının yanında çalıştığına hükmedilerek çelişki oluşturulduğu, davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirtmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleridir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinde, Mahkemenin kısmen kabulüne konu 17.10.2011-31.12.2011 ve 21.01.2012-01.05.2012 tarihleri arasındaki dönemde aleyhine hüküm kurulan davalı işveren ... adına kayıtlı, metal kapı ve pencere imalatı mahiyetinde olan 1009880 sicil sayılı dosyada işlem gören işyerinin 31.03.2011 tarihinde Kanun kapsamından çıktığına dair kayıtlar gözetilmek suretiyle, davalı işverenliğe ait çalışma izni ve ruhsat durumu ayrıca iddia olunan iş nedeniyle vergi mükellefiyet kaydı araştırılıp belirlenerek, kabule konu dönemde işyerinin varlığı ve faaliyet durumu tespit edilmelidir. Yine kısmi kabule konu süreler dışında davacının, dava dışı ve 17.10 2011 tarihi itibariyle Kanun kapsamına alınan, 1051143.67 sicil sayılı dosyada işlem gören ... adına kayıtlı, pvc doğrama imal-montaj, tadilat mahiyetli işyerinden bildirimleri olduğu hususu da gözetilerek, davacı da dinlenip çalıştığı işyeri ve süresiyle çalıştıran işveren hakkındaki beyanı da açıklattırılıp, davalı işverenlik sıfatı açık ve net bir biçimde tespit edilmeli, davacı yanın çalışma iddiasına ilişkin talebinin aynı zamanda dava dışı işverenliklere yönelik olduğunun anlaşılması halinde sözkonusu işverenliklerin HMK 124. madde uyarınca, davaya yöntemince katılımı sağlanıp, davacının hangi işverenlik nezdinde hangi tarihler arasında çalıştığı her türlü şüpheden uzak bir biçimde, açıkça belirlenmeli, toplanan deliller ışığında varılacak sonuca karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular gözönünde bulundurulmaksızın, mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, fer’i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve sair yönleri incelenmeksizin ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesinin istinaf başvurularının esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle sair yönleri incelenmeksizin BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 29/11/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.