Danıştay 6. Daire 2021/4990 Esas 2021/7803 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/4990
Karar No : 2021/7803

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … İletişim Hizmetleri A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanması dair Danıştay Altıncı Dairesinin 28/01/2021 tarih ve E:2019/12196, K:2021/750 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir İli, Bayraklı İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazdaki yapının terasına ruhsatsız baz istasyonu yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca anılan baz istasyonunun yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin Bayraklı Belediye Encümeni'nin … günlü, … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu işlemin yıkıma ilişkin kısmı yönünden davanın reddi, para cezasına ilişkin kısmı yönünden iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 28/05/2013 günlü, E:2012/5354, K:2013/4077 sayılı kararıyla yıkıma ilişkin kısmının onanması, para cezasına ilişkin kısmının bozulması üzerine, İdare Mahkemesince bozma kararına uyulmayarak ilk kararda ısrar edilmesi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 23/11/2015 tarih ve E:2014/2740, K:2015/4265 sayılı kararı ile bozulması üzerine, ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, mevcut ruhsatlı yapı üzerine inşa edilen baz istasyonunun, m²'si belirlenebilir imalat niteliğinde olduğu, bu nitelikteki yapılara verilecek para cezası miktarının 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca (aykırılıktan etkilenen) inşaat alanı üzerinden, yapı sınıfına ve grubuna göre hesaplama yapılarak belirlenmesi gerekirken; baz istasyonunun, aykırılığı yapı inşaat alanı üzerinden hesaplanması mümkün olamayan yapı olarak nitelendirilerek 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinin uygulanması suretiyle maliyet bedelinin hesaplamaya esas alınmasında ve ceza miktarının bu usulde belirlenmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı tarafından, temyiz aşamasında ileri sürdüğü iddiaların değerlendirilmediği ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin reddi ile Mahkeme Kararının gerekçesinin değiştirilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 28/01/2021 tarih ve E:2019/12196, K:2021/750 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : İzmir İli, Bayraklı İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazdaki yapının terasına ruhsatsız baz istasyonu yapıldığının 02/06/2011 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespiti sonrasında Bayraklı Belediye Encümeninin … günlü, ... sayılı kararı ile baz istasyonunun 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesi üzerine davacı tarafından encümen kararının iptali istemiyle iş bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede öngörülen şekilde hesaplanan idari para cezaları uygulanacağı belirtilmiş, a) bendinde; Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için para cezası uygulanacağı, b) bendinde ise; mevzuata aykırılığı yapı inşaat alanı üzerinden hesaplanması mümkün olmayan, yapının cephelerini ve diğer yapı elemanlarını değiştiren veya yapı malzemesi için öngörülen gereklere aykırı bulunan uygulamalar için, Bakanlıkça yayımlanan ve aykırılığa konu imalatın tespiti tarihinde yürürlükte bulunan birim fiyat listesine göre ilgili idarece belirlenen bedelin % 20’si kadar idari para cezası verileceği hükme bağlanmış, c) bendinde ise (a) ve (b) bentlerine göre cezalandırmayı gerektiren aykırılığa konu yapı için hesaplanan para cezasına uygulanacak artırım sebepleri sayılmış, son fıkrasında da "para cezalarına konu olan alanın hesaplanmasında, aykırılıktan etkilenen alan dikkate alınır." hükmüne yer verilmiştir.
28/04/2011 tarihli, 27918 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2011 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğinde 5. sınıf, A grubu yapılar; Radyo-Tv İstasyonları, özelliği olan askeri yapılar ve orduevi, büyükelçilik yapıları, vali konakları ve 600 m2 üzerindeki özel konutlar, borsa binaları, Üniversite kampüsleri, yüksekliği 50,50 m’yi aşan yapılar, alışveriş kompleksleri (İçerisinde sinema, tiyatro, sergi salonu, kafe, restoran, market, v.b. bulunan) ve bu gruptakilere benzer yapılar olarak sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen düzenlemelerden; ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılar nedeniyle verilecek para cezası miktarının belirlenmesinde dikkate alınacak temel ölçütün; yapının sınıfı ve gurubu ile ruhsatsız veya ruhsata aykırı imalat alanı ve varsa imara aykırılıktan etkilenen alan olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle; para cezası miktarının belirlenebilmesi için öncelikle; bu hususların yapı tatil tutanağı ile tespitinin yapılması gerekmektedir. Bunun için de, para cezasına esas alınan yapı tatil tutanağında, ruhsatsız veya ruhsata aykırı imalat alanının ve varsa aykırılıktan etkilenen alanın nasıl belirlendiğinin ortaya konulması, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı imalatın hangi yapı gurubu ve sınıfına girdiğinin tespiti, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı imalat ana yapının fonksiyon ve niteliklerine uygun olarak ana yapıyla bağlantılı ise, bu yapılar için ayrı bir yapı sınıfı ve grubu belirlenmeksizin, yapı tatil tutanağı düzenlenmesi ve buna göre ana yapının sınıfı ve cinsi esas alınarak temel ceza miktarının hesaplanması gerekmektedir.
Olayda; İzmir İli, Bayraklı İlçesi, … Mahallesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan yapının terasında 8,00m*9,00m=72 m² ebadında baz istasyonu yapıldığının 02/06/2011 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespiti üzerine, dava konusu encümen kararı ile ruhsatsız baz istasyonunun; "Radyo-Televizyon İstasyonu" niteliğinde olduğu kabul edilerek, V. Sınıf A grubu yapılar için öngörülen birim ceza miktarı esas alınarak ana para cezasının hesaplandığı, bu cezanın (c) bendinin 5, 8, 12 ve 13. alt bentlerinde öngörülen artırım nedenleri uygulanarak para cezası verilmesine ilişkin encümen kararının alındığı anlaşılmıştır.
Buna göre; ait olduğu bina üzerine ruhsatsız baz istasyonu yapıldığı, dosyada bulunan para cezası hesaplama raporunda bu yapıların Radyo ve Televizyon istasyonu niteliğinde 5/A sınıfı yapı olduğu kabul edilmiş ise de, bu yapıların radyo-televizyon istasyonu niteliğinde olmadığı, üzerinde kurulduğu ana yapının yapı sınıfı ve grubu belirlenerek, bu yapı sınıfı ve grubu için öngörülen birim ceza miktarının esas alınması suretiyle para cezasının hesaplanması gerekirken, uyuşmazlık konusu yapının, durum ve niteliğine uygun olmayan sınıf ve gruba göre para cezası hesaplanmasında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Öte yandan yapı tatil tutanağında tüm teras alanının baz istasyonunun alanı olarak kabul edildiği anlaşıldığından uygulanan para cezasında bu yönden de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda dava konusu işlemde hukuka uyarlık, işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 08/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.