MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., sınırlarını belirttiği, ... İlçesi ... (...) Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın, irsen intikal, imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişilerinin 10.09.2015 tarihli rapor ve krokilerinde (A) harfi ile gösterdikleri 2.671,45 metrekare yüzölçümlü yerin davacı adına tapu siciline tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddesinde belirtilen zilyetlikle iktisap koşullarının davacı lehine gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Taşınmaz bölümünün hangi tarihte ve hangi nedenle tescil harici bırakıldığı araştırılmamış, çekişmeli taşınmaz bölümü belediye sınırları içerisinde olduğu halde imar planı kapsamına alınıp alınmadığı, alınmış ise imar planının hangi tarihte kesinleştiği sorulup saptanılmamış; zilyetlik süresinin belirlenmesinde esaslı unsur olan hava fotoğraflarından usulüne uygun şekilde faydalanılmamış; hava fotoğraflarının jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi tarafından stereoskopik aletle incelenmesi gerektiği halde, hava fotoğrafı incelemesi bu konuda uzmanlıkları bulunmayan ziraat ve inşaat mühendisi bilirkişiler tarafından yapılmış; çekişmeli taşınmaz bölümü üzerindeki zilyetlik süresini tespit için yeterli ve elverişli olmayan 1985 ve 1999 tarihlerine ait hava fotoğrafları temin edilmiş; taşınmaz bölümünün evveliyatı, kullanım süresi, niteliği ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığı hususlarına ilişkin açıklama içermeyen yetersiz bilirkişi (inşaat ve ziraat) raporuna dayanılarak hüküm kurulmuştur. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm kurulması usul ve yasaya uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmaz bölümünün hangi nedenle ve hangi tarihte tescil harici bırakıldığı Kadastro Müdürlüğünden, dava konusu taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı ilgili belediyeden sorularak belirlenmeli ve imar planı kapsamında ise imar planının onaylı bir örneği dosyaya getirtilmeli, taşınmaz bölümünün imar planı kapsamında olduğunun anlaşılması halinde imar planının onay tarihinden, aksi halde dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Komutanlığından getirtilmeli, ayrıca bulunabilecek en eski tarihli yüksek çözünürlüklü uydu fotoğrafları da celbedilerek dosya keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, imar-ihya gerektiren yerlerden (taşlık, kayalık, fundalık, çalılık, çetirlik gibi) olup olmadığı, ilk kez kullanıma ne zaman ve nasıl ve kim tarafından başlandığı, imar-ihyaya konu yerlerden ise bu işlemlerin ne şekilde yapılıp, ne zaman tamamlandığı, tamamlanma tarihinden itibaren dava tarihine, dava tarihinden önce onaylanmış imar planı bulunmakta ise onay tarihine kadar kullanımın ne şekilde sürdürüldüğü, ekonomik yarar sağlayan, tarım arazisi olarak kullanım olup olmadığı, varsa 20 yıla ulaşıp ulaşmadığı, taşınmazın kimden kime ve nasıl intikal ettiği, hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı; imar-ihya gerektiren yerlere yalnızca ev yapılarak sürdürülen zilyetliğin tek başına iktisaba yeterli olmayacağı göz önüne alınmalı; önceki keşifte taşınmazın ev ve bahçesi olarak kullanıldığının belirtildiği dikkate alınarak, taşınmazın bahçe haline getirildiği tarih özellikle belirlenmeli; mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; komşu parsellerin dayanak kayıtlarının çekişmeli taşınmaz yönünü ne şekilde sınır gösterdiği belirlenmeli; fen bilirkişisinden keşfi takibe ve denetlemeye elverişli, dava konusu taşınmazı komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor alınmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümünün toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını da içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının ve eski tarihli uydu fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, çekişmeli taşınmaz bölümünün sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.