Danıştay 12. Daire 2021/1450 Esas 2021/3712 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1450
Karar No : 2021/3712

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Müdürlüğü
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Polis Akademisi Başkanlığı Aydın Polis Meslek Eğitim Merkezinde 2. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacının, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55/19. maddesi uyarınca resen emekliye sevk edilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu kararının ve 3201 sayılı Kanun'un 55/17. maddesi uygulanmadan, 1.sınıf emniyet müdürlerinin özlük hakları verilmeden emekli edilmesi işleminin iptali ile işlemler nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine, özlük haklarının iadesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararla; davacının son rütbesi olan 2. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi ettiği tarihten sonra 2014, 2015, 2016, 2017 yıllarında hakkında verilen terfi etmez kararlarına karşı herhangi bir dava açılmadığı ve davacının terfi etmemesine ilişkin kararların hukuka aykırı olduğunu gösterir herhangi bir yargı kararının da ortaya konulmadığı; diğer yandan, 2018 yılında bir üst rütbeye terfi ettirilmemesine ilişkin işlemin iptali talebiyle açılan davada ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiği, davacının bulunduğu 2. sınıf emniyet müdürü rütbesinden bir üst rütbeye 5 yıl boyunca terfi edememesi nedeniyle 3201 sayılı Kanunun 55/19. maddesi uyarınca emekliliğe sevkedileceği hususunun kanuni düzenlemenin amir hükmü olduğu ve bulunduğu 2. sınıf emniyet müdürü rütbesine ilişkin parasal hakları ile resen emekliliğe sevkinin de bu sebeple yapıldığı, ayrıca Kanunda mağduriyetin önlenmesi amacıyla ek ödeme öngörüldüğü anlaşıldığından; bu durumda, bir üst rütbeye 5 yıl içinde terfi edememiş olan davacının, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu'nun ... tarih ve ... sayılı kararı ile 3201 sayılı Kanunun 55. maddesinin 19. fıkrası gereğince 2. sınıf emniyet müdürlüğü hakları ile re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin kararı ile bu karar neticesinde 30/06/2018 tarihinde ilişiğinin kesilmesine yönelik işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı; öte yandan, dava konusu işlem hukuka uygun bulunduğundan, davacının işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tazmini isteminin karşılanmasına da hukuken olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık bulunsa bile kanun yolları farklı iki ayrı işleme karşı 2577 sayılı Kanun'un 5. maddesine aykırı olarak tek dilekçe ile açılan davada, söz konusu işlemler için ayrı ayrı dava açılmak üzere 2577 sayılı Kanun'un 15/1-d. maddesi uyarınca dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken, uyuşmazlığın esasının incelenmesi anılan Kanun maddelerine aykırı olduğundan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı "Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı" uyarınca Dairemize devredilen dosya incelendi ve işin gereği görüşüldü:


İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Polis Akademisi Başkanlığı Aydın Polis Meslek Eğitim Merkezinde 2. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacı, ... tarih ve ... sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu kararı ile 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55/19. maddesi uyarınca resen emekliye sevk edilmiştir.
Bunun üzerine, re'sen emeklilik işlemi ve bu işlem tesis edilirken 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55/17. maddesinde düzenlenen parasal haklara ilişkin hükümler uygulanmadan emekliye sevk edilmesine ilişkin işlemin iptali ile işlemler nedeniyle yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Aynı dilekçe ile dava açılabilecek haller" başlıklı değişik 5. maddesinin 1. fıkrasında, "Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir." hükmü yer almaktadır.
2577 sayılı Kanun'un "Dilekçeler üzerine ilk inceleme" başlıklı 14. maddesinin 3. fıkrasının (g) bendinde, dilekçelerin 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönüyle de inceleneceği, 6. fıkrasında, söz konusu hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı kurala bağlanmış; "İlk inceleme üzerine verilecek karar" başlıklı 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde ise; 14. maddenin 3/g bendinde yazılı halde otuz gün içinde 3. ve 5. maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak üzere dilekçenin reddedileceği düzenlenmiştir.
Öte yandan, 2577 sayılı Kanun'un 6545 sayılı Kanun'un 20. maddesiyle değiştirilen "Temyiz" başlıklı 46. maddesinde, Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararların başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde Danıştayda temyiz edilebileceği belirtilmiş ve temyiz edilebilecek uyuşmazlıklar (a)'dan (m)'ye kadar on dört bent halinde sayma yoluyla belirlenmiştir.
2577 sayılı Kanun'un 45. maddesinin altıncı fıkrasında ise, "Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdari yargılama usulündeki, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılması gerektiğine ilişkin asıl kuraldan ayrık olarak getirilmiş olan 2577 sayılı Kanun'un 5. maddesinin birinci fıkrasına göre, birden fazla idari işleme karşı tek dilekçe ile dava açılabilmesi için, anılan maddede yer verilen "maddi veya hukuki yönden bağlılık" ya da "sebep-sonuç ilişkisi" koşullarının yanında, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun öngördüğü diğer koşulların varlığı da aranmaktadır.
Bu bağlamda, aralarında maddede aranan biçimde bağlılık ya da ilişki bulunsa bile, birden fazla idari işlemin aynı dilekçeyle idari davaya konu edilebilmesi için; işlemlere karşı başvurulabilecek kanun yollarının aynı olması, daha açık bir ifadeyle, bir işleme karşı temyiz kanun yoluna başvurulabilirken, diğer işlemin istinaf kanun yoluna başvurulmasının ardından kesinleşecek nitelikte olmaması gerekmektedir.
Aksi takdirde, biri 2577 sayılı Kanun'un 46. maddesi hükmü uyarınca Danıştay'ın temyiz incelemesine tabi, diğeri aynı madde hükmü gereğince Bölge İdare Mahkemesi'nin istinaf incelemesi sonrasında kesinleşecek olan iki ayrı işlemin aynı dilekçe ile idari davaya konu edilmeleri söz konusu olacaktır ki bu durum anılan mevzuat hükümlerine aykırılık oluşturacaktır.

Temyizen incelenen davada; davacının, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55/19. maddesi uyarınca re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu kararı ile 3201 sayılı Kanun'un 55/17. maddesi uygulanmadan, 1. sınıf emniyet müdürlerinin sahip olduğu özlük hakları verilmeden emekli edilmesi işlemi arasında, 2577 sayılı Kanun'un 5. maddesinde aranan biçimde bağlılık ya da ilişki bulunduğu kabul edilse bile, re'sen emeklilik işleminden kaynaklanan uyuşmazlık temyiz incelemesine tabi iken, 3201 sayılı Kanun'un 55/17. maddesi uygulanmadan, parasal hakları 1. sınıf emniyet müdürleriyle aynı düzeye getirilmeden emekli edilmesi işleminden kaynaklanan uyuşmazlığın özlük haklarına ilişkin olduğu ve temyiz kanun yolu incelemesine tabi olmayıp istinaf incelemesi sonrasında kesinleşecek işlemlerden olacağı açıktır.
Bu durumda, uyuşmazlık konusu her iki işleme karşı tek dilekçe ile dava açılması hukuken mümkün olmadığından, söz konusu işlemler için ayrı ayrı dava açılmak üzere 2577 sayılı Kanun'un 15/1-d. maddesi uyarınca dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek verilen ret kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.



KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:, K:... sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:.. sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... Dava Dairesine gönderilmesine, (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere) 09/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.