Danıştay 8. Daire 2020/630 Esas 2021/2978 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/630
Karar No : 2021/2978


DAVACI : …

DAVALILAR : 1- … Bakanlığı - …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
2- … Müdürlüğü - …
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
1. Dava, polis memuru olan davacı tarafından 31/01/2016 tarihinde yapılan Polis Amirleri Eğitim Merkezi emniyet mensubu öğrenci adayı amirlik eğitimi fiziki yeterlilik ve mülakat sınavı sonucunda başarısız sayılmasına ilişkin işlem ile,
2. 16/07/2015 günlü, 29418 sayılı Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 14. maddesinin 2. fıkrasındaki "... fiziki yeterlilik ve ..." ibaresinin, 17. maddesinin 3. fıkrasındaki "on katı" ibaresinin, 18. maddesinin 1. fıkrasındaki ''... emniyet mensubu adaylar ile ...'', 18. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinin 2. cümlesinde yer alan ''... Emniyet mensubu olan adaylar ve ...'' ibaresinin, 19. maddesinin 4. fıkrasının, 20. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali ile,
3. 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesindeki "Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." ibaresinin Anayasaya aykırılığı nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulması istemiyle açılmıştır.

DAVACININ İDDİALARI :
Davacı tarafından, Emniyet Teşkilatı Kanununun 55. maddesinde ilk derece amirlik eğitimine yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanların kabul edilmesi düzenlenmişken söz konusu Kanun maddesine aykırı olarak Yönetmeliğin 14. maddesi ile davalı idarece ayrıca fiziki yeterlik sınavının getirildiğini, Yönetmeliğin 17. maddesinin 3. fıkrasının birinci cümlesinde yer alan yazılı sınav sonucunda kontenjanın on katı kadar adayın başarılı sayılmasının nesnelliği ve objektifliği ortadan kaldırdığını, 18. maddede yer alan Emniyet mensubu adaylar için fiziki yeterlik sınavına ilişkin hükümlerin Emniyet Teşkilatı Kanununun 55. maddesine aykırı olduğunu, 19. maddesinin 4. fıkrasının Anayasa ve üst hukuk normlarına aykırı olarak adayların haklarını kısıtladığını, Yönetmeliğin 20. maddesinde yazılı-fiziki yeterlik ve mülakat sınav aşamaları için ayrı ayrı oranların belirlendiği, Yönetmelikte yüzdelik oranı belirlenen sözlü sınavın, yazılı sınav ve fiziki yeterlik sınavını etkisiz kıldığını, ileri sürmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI'NIN SAVUNMASI:
Dava konusu Yönetmeliğin Polis Yükseköğretim Kanununun 30. maddesine dayanılarak hazırlandığı, davacının yazılı sınavdan 81 puan aldığı, fiziki yeterlik sınavından 85 puan ve mülakat 100 tam puan aldığı, girmiş olduğu 3 sınavının ortalaması sonucu sıralamaya giremeyerek başarısız sayıldığı, Yönetmeliğin 20. maddesinde başarı puanının hesaplanma şeklinin düzenlendiği, söz konusu madde çerçevesinde yazılı sınavın %30’u, fiziki yeterlik sınavının %30’u ve sözlü sınavın %40’ı alınarak başarı puanının hesaplandığı, söz konusu madde çerçevesinde davacının sözlü sınavın tek başına etkili olduğu iddiasının yersiz olduğu, İdarenin her türlü işleminin yargı denetimine tabi olduğu ve yapılan düzenlemenin takdir yetkisi kapsamında olduğu savunulmuştur.

EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN SAVUNMASI:
Dava konusu Yönetmeliğin Polis Yükseköğretim Kanununun 30. maddesine dayanılarak düzenlendiği, davacının 2015 yılı İlk Derece Amirlik Eğitimi için sınava başvuru yaptığı, söz konusu eğitim için 950 erkek ve 50 kadın olmak üzere toplam 1000 öğrenci alımı için duyuruya çıkıldığı, usule uygun şekilde komisyonların oluşturulduğu, davacının yazılı sınavdan 81 puan alarak başarılı olduğu, ayrıca yazılı sınavdan 9500 erkek ve 261 kadının fiziki yeterlik ve mülakat sınavına çağrıldığı, davacının fiziki yeterlik sınavından 85 puan alarak başarılı sayıldığı ve mülakata çağrıldığı, mülakat sınavından soru havuzundan 381 sıra numaralı soruyu çektiği ve soruya verdiği cevabın komisyon üyelerince değerlendirilmesi neticesinde 100 tam puan aldığı ve girmiş olduğu 3 sınavının ortalaması sonucu sıralamaya giremeyerek başarısız sayıldığı, Yönetmeliğin 20. maddesinde başarı puanının hesaplanma şeklinin söz konusu madde çerçevesinde yazılı sınavın %30’u, fiziki yeterlik sınavının %30’u ve sözlü sınavın %40’ı alınarak başarı puanının hesaplandığı, söz konusu madde çerçevesinde davacının sözlü sınavın tek başına etkili olduğu iddiasının yersiz olduğu, “Mülakat sınav komisyonu kararına itiraz edilemez. Hakkında “Polis Amirleri Eğitimi Merkezi öğrenci adayı olamaz” kararı verilen adaylar o yılın başvuru dönemi içinde yeniden başvuruda bulunamazlar.” hükmünün Anayasa ve mevzuata uygun olduğu, söz konusu hüküm ile ilgili Komisyonun yeniden toplanarak değerlendirmesini yenilememesi, aynı yıl yapılacak sınavlara başarılı olamayanların yerine yeni adayların sınava katılımının hedeflendiği, İdarenin her türlü işleminin yargı denetimine tabi olduğu ve yapılan düzenlemenin takdir yetkisi kapsamında olduğu savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Yönetmeliğin 14. maddesinin 2. fıkrasındaki " fiziki yeterlilik ve" ibaresinin, 18. maddesinin 1. fıkrasında yer alan ''emniyet mensubu adaylar ile'' ibaresinin, 2. fıkrasının (a) bendinin 2. cümlesinde yer alan "Emniyet mensubu olan adaylar ve" ibaresi ve 20. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği, 17. maddesinin 3. fıkrasının birinci cümlesinde yer alan ''On katı'' ibaresinin iptaline karar verilmesi gerektiği, Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesindeki "Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." ibaresinin Anayasaya aykırılığı nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulması istemi, Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 19. maddesinin 4. fıkrasının iptali istemi yönünden feragat nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği, Polis Amirleri Eğitim Merkezi emniyet mensubu öğrenci adayı amirlik eğitimi fiziki yeterlilik sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlem yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği, davacının Polis Amirleri Eğitim Merkezi Emniyet Mensubu Öğrenci Adayı Amirlik Eğitimi Sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlemin esasının incelenmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, polis memuru olan davacı tarafından 31/01/2016 tarihinde yapılan Polis Amirleri Eğitim Merkezi Emniyet Mensubu Öğrenci Adayı Amirlik Eğitimi Fiziki Yeterlilik ve Mülakat Sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlem ve 28/01/2016 - 10/02/2016 tarihleri arasında yapılan mülakat sınavlarının tamamı ile dayanağı 16/07/2015 günlü, 29418 sayılı Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 14. maddesinin 2. fıkrasındaki "... fiziki yeterlilik ..." ibaresinin, 18. maddesinin 1. fıkrasındaki ''... emniyet mensubu adaylar ile ...'', 18. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendindeki ''... Emniyet mensubu olan adaylar ve ...'' ibaresinin, 19. maddesinin 4. fıkrasının, 20. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali ile 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesindeki "Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." ibaresinin Anayasaya aykırılığı nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi'ne gönderilmesi istemiyle açılmıştır.
Davacı tarafından; 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesinde yer alan ''... Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.'' ibaresinin Anayasa'ya aykırı olduğu ileri sürülmüş ise de; Anayasada yer alan, idarenin yönetmelik çıkarma yetkisi kapsamında, sınava ve amirlik eğitimine ilişkin ilke, yöntem ve usullerinin belirlenmesinin idareye bırakılmasında normlar hiyerarşisine ve hukuki güvenlik ilkelerine aykırı bir durum bulunmadığından, Anayasa'ya aykırılık iddiası ciddi görülmemiştir.
31/03/2017 günlü ve 30024 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile dava konusu Yönetmeliğinin 20. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi değiştirilmiş olduğundan iptal istemi hakkında karar verilmesine yer bulunmamakta ise de, söz konusu Yönetmelik hükmüne dayalı olarak tesis edilen işlemin de iptali istenildiğinden anılan düzenlemenin hukuksal irdelemesinin yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu’nun 55. maddesinin onüçüncü fıkrasında, “ihtiyaç halinde meslekte fiilen iki yılını dolduran ve kırk beş yaşından gün almamış lisans mezunu polis memurları, başpolis memurları ve kıdemli başpolis memurları arasında yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanlardan, Polis Akademisi Başkanlığınca düzenlenecek ilk derece amirlik eğitimini başarıyla bitirenler Komiser Yardımcılığı rütbesine atanır. Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.” hükmü yer almaktadır.

4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanunu’nun “Yönetmelikler” başlıklı 30. maddesinin (c) fıkrasında, akademiye alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, istenecek belgeler, kayıt, sınav ve kabul işlemlerine ait esas ve usullerin, Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
Polis Amirleri Eğitimi Merkezine giriş ve yapılacak eğitime ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla 4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanunu'nun 30. maddesine dayanılarak, Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitim Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği çıkartılmıştır.
Yönetmeliğin "Sınav aşamaları" başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasında;" PAEM'e giriş sınavı, fiziki yeterlilik ve mülakat sınavı şeklinde yapılır hükmü, "Fiziki yeterlilik sınavı" başlıklı 18. maddesinde (1) Yazılı sınavda başarılı olan emniyet mensubu adaylar ile emniyet mensubu olmayan adaylardan ön sağlık kontrol komisyonu tarafından “Polis Amirleri Eğitimi Merkezi öğrenci adayı olur” kararı verilenler, fiziki yeterlilik sınavına alınırlar.
(2) Fiziki yeterlilik sınav komisyonu aday değerlendirme ve seçmesini, adayın mevcut durumunu bizzat görerek aşağıda öngörülen esaslara göre yapar:
a) Fiziki yeterlilik sınavı; adayın bedeni kabiliyeti ve fiziki yapısı değerlendirilmek üzere uygulamalı olarak yapılır. Emniyet mensubu olan adaylar ve emniyet mensubu olmayan adaylar, erkek ve kadın kategorisinden sınavları farklı kriterlere göre değerlendirilir. Kriterler, Müdürlükçe belirlenir ve Başkanlık onayı ile uygulanır.
b) Başarılı olmak için yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan almak zorunludur. Fiziki yeterlilik sınavı sonuçları Başkanlıkça belirlenen yer ve zamanda ilan edilir ve bu sınavda başarılı olanlar, kendilerine duyurulacak yer ve zamanda mülakat sınavına alınırlar.
(3) Fiziki yeterlilik sınavına ilişkin bu Yönetmelikte yer almayan diğer düzenlemeler sınavdan önce Başkanlık tarafından hazırlanan talimatla belirlenir,
20. maddesinin 1/a fıkrasında; "PAEM giriş puanı; Emniyet mensubu olan adaylar için, yazılı sınav puanının %30'u fiziki yeterlilik sınavı puanının %30'u ve mülakat sınavının %40'ının toplamıdır. Adaylar arasından başarı sıralaması puanında eşitlik olması halinde sırasıyla; yazılı sınavdan alınan puan, mülakat puanı, fiziki yeterlilik puanının yüksekliği esas alınır. Bunlarda da eşitlik olması halinde yaşı küçük olan aday tercih edilir." hükmü yer almaktadır.

Yukarıda açıklanan mevzuata göre, idarenin yarışma sınavı ile mesleğe personel alabileceği ve bu sınavın usul ve esaslarının kanunun öngördüğü çerçeve içinde olmak ve sınav için başvuranların koşulları önceden öğrenmesini sağlamak üzere ikincil mevzuat ile düzenleme yapabileceği anlaşılmaktadır.
Kamu idarelerine sınavla personel seçebilme konusunda tanınan yetkinin, kamu yararına, hizmet gereklerine uygun kullanılması, mesleğin özeline ilişkin yetenek ölçer koşulların dikkate alınması, daha fazla katılım ile katılanlar arasında objektifliği ve hakkaniyeti sağlaması, daha başarılı olanlara öncelik tanımak amacıyla kullanılması esas olup, bu sebeple yeni kurallar öngörülmesi ve bu amaçla getirilmek istenen kuralların da, ayrı ayrı kanunda yer alması, bunun mümkün olmaması halinde yine kanunun özüne aykırı olmamak ve kanunla yetki verilmiş olmak şartıyla ikincil mevzuatla düzenlenmesi mümkündür.
Bu sebeple, polislik mesleğinin özelliklerinin, hizmetin yerine getirilmesinde adayın bedeni kabiliyetinin ve fiziki yapısının değerlendirilerek, bu husustaki seçiminin, uyuşmazlığa konu Yönetmeliğin 14. maddesinin 2. fıkrasında; takiben düzenlenen ve fiziki yeterlilik sınavının yapılacağını öngören 18. maddesinin 1. fıkrasında; emniyet mensubu olan ve olmayanlar ile kadın ve erkek adayları farklı kriterlere göre değerlendirmeye tabi tutan 18. maddesinin 2/a fıkrasında, yazılı sınavın, fiziki yeterlilik sınavı ile mülakat sınavının sonucunda alınan puanın yüzdelik başarı oranını belirleyen 20. maddesinin 1.fıkrasının (a) bendinde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığından, davacının bu maddelere yönelik iddiaları yerinde görülmemiştir.
Yönetmeliğin dava konusu edilen 19. maddesinin 4. fıkrasının 2. cümlesi ile sadece o yılın başvuru dönemi için bir kısıtlama getirildiğinden anılan düzenlemede de hukuka ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmamaktadır.
Davanın, mülakat sınavlarının tamamının iptali istemine ilişkin kısmına gelince;
Davacının 28/01/2016 - 10/02/2016 tarihleri arasında yapılan mülakat sınavının sadece kendisi ile ilgili kısmını dava konusu etmesi mümkün olup, sınavın diğer kısımlarına karşı dava açma ehliyeti bulunmamaktadır. Kaldı ki, davacının mülakat sınavından 100 tam puan aldığı hususu dikkate alındığında davacının bu yönüyle de mülakat sınavının iptali isteminde menfaatinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Mülakat sınavı, mesleğe atanacak olanların niteliklerinin saptanmasına yönelik olarak kültür ve bilginin saptanması amacıyla yazılı olarak yapılacak sınavdan sonra bilgi yanında mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olunup olunmadığının ortaya konulabilmesi açısından tamamlayıcı niteliktedir.
Ancak yapılacak olan bir mülakat sınavının objektif olduğundan söz edilebilmesi için mesleğin özelliği dikkate alınarak bütün kriterlerin ne şekilde uygulanacağına ilişkin ölçütleri, kriterlerin ağırlığını ve buna göre değerlendirme esaslarını içeren objektif bir yöntemin düzenlenmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davacının Polis Amirleri Eğitim Merkezi Emniyet Mensubu Öğrenci Adayı Amirlik Eğitimi yazılı sınavından 81 puan alarak sınavın diğer aşamalarına katılmaya hak kazandığı; fiziki yeterlilik değerlendirilmesi sonucunda 85 puan alması nedeniyle hakkında polis amirleri eğitim merkezi öğrenci adayı olur kararı verildiği; mülakat sınavı komisyonu üyeleri tarafından yapılan değerlendirme sonucunda davacıya ayrı ayrı 100 puan verildiği, ancak aldığı puanların ortalaması neticesinde eğitim merkezine kabul edilecek öğrenci adayı sayısına bağlı olarak nihai başarı sırasına giremediği anlaşılmaktadır.
Buna göre, davacının sıralamaya bağlı olarak başarısız sayılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin 20. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına; 28/01/2016-10/02/2016 tarihleri arasında yapılan mülakat sınavlarına yönelik olarak davanın ehliyet yönünden, Yönetmeliğin dava konusu edilen diğer maddeleri ile davacının başarısız sayılmasına ilişkin işlem yönünden davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 09/06/2021 tarihinde, davacı … ve davalı İçişleri Bakanlığı vekili Hukuk Müşaviri … ve yine davalı Emniyet Genel Müdürlüğü vekili Av. …'ın geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği; 25/4/2001 tarihli ve 4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanununun 30. maddesine dayanılarak çıkarılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
4652 sayılı Polis Yüksek Öğretim Kanunu'nun 1. maddesinde "Bu Kanunun amacı, Türk Polis Teşkilâtının en yüksek öğretim kurumu olan Polis Akademisi ve bağlı fakülteler, enstitüler ile polis meslek yüksek okullarındaki yüksek öğretim ile ilgili amaç ve ilkeleri belirlemek, bu okulların teşkilâtlanmasını, görev ve sorumluluklarını, eğitim-öğretim, araştırma, yayın, öğretim elemanları ve öğrenciler ile ilgili esasları düzenlemektir. Bu Kanun, Akademi ve buna bağlı eğitim-öğretim kurumlarını, yönetim ve öğretim organlarını, bunların işleyişini, görev, yetki ve sorumluluklarını, eğitim ve öğretim esaslarını ve bu konulara ilişkin diğer hususları kapsar.", 30. maddesinde "Aşağıdaki hususlar; a) Akademinin yönetim birimlerinin kuruluş, görev, çalışma esas ve usulleri, b) Fakülte, enstitü ve polis meslek yüksek okullarında ders veren ek ders ücretli öğretim elemanlarının görevlendirilmelerinin esas ve usulleri, c) Akademiye alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, istenecek belgeler, kayıt, sınav ve kabul işlemlerine ait esas ve usulleri, d) Fakülte öğrencilerinin uygulama eğitimlerinin yeri, zamanı, süresi ve ne şekilde yapılacağının esas ve usulleri, e) Fakültede öğretim sürelerinin tespiti, dönemlere ayrılması, dinlenme izinleri, sınav ve değerlendirme esaslarına ilişkin ilkeler, başarı durumu, okuma hakkının kullanılmış sayılacağı haller, not düzeni ve bu konulara ilişkin diğer hususlar, f) Polis meslek yüksek okullarının kuruluş, çalışma, disiplin ve eğitim-öğretim esasları ile bu okullara alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, yapılacak sınavlarla, enstitünün kuruluş ve işleyişine ilişkin esaslar ve diğer hususlar, g) Polis yüksek öğretim kurumlarındaki öğrencilerin okul içinde ve dışında giyecekleri kıyafetlere ilişkin esaslar, Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Ancak akademik konularla ilgili yönetmeliklerde Eğitim ve Öğretim Yüksek Kurulunun da görüşü alınır." hükümleri yer almaktadır.
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesinin dava konusu işlem tarihindeki halinde "...İhtiyaç halinde meslekte fiilen iki yılını dolduran ve kırk beş yaşından gün almamış lisans mezunu polis memurları, başpolis memurları ve kıdemli başpolis memurları arasında yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanlardan, Polis Akademisi Başkanlığınca düzenlenecek ilk derece amirlik eğitimini başarıyla bitirenler Komiser Yardımcılığı rütbesine atanır. Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir...." hükmünün yer aldığı, söz konusu hüküm 6/12/2019 ve 7196 sayılı Kanun ile "İhtiyaç hâlinde meslekte fiilen iki yılını dolduran lisans mezunu polis memurları arasında yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanlardan, Polis Akademisi Başkanlığınca düzenlenecek ilk derece amirlik eğitimini başarıyla bitirenler Komiser Yardımcılığı rütbesine atanır. Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." şeklinde değiştirilmiştir.
Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 7. maddesinin dava konusu işlem tarihinde "(1) Komisyonlar Başkanlık tarafından aşağıdaki şekilde oluşturulur. a) Müracaat kabul komisyonu; biri en az şube müdürü düzeyinde dört rütbeli personel ile en fazla yirmi memurdan oluşur. b) Ön sağlık kontrolü komisyonu; iki rütbeli personel ve bir doktordan oluşur. c) Fiziki yeterlilik sınav komisyonu; üç rütbeli personel ile Başkanlıkta görevli veya kurum dışından iki beden eğitimi öğretim elemanı/öğretmeninden oluşur. ç) Mülakat sınav komisyonu; ikisi emniyet müdürü rütbesinde, ikisi öğretim elemanı ile psikolog veya rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümü mezunu bir kişiden oluşur. d) Soru hazırlama komisyonu; üç rütbeli personel ve sınav konularına göre yeterli sayıda öğretim elemanından oluşur. e) Soru denetleme ve soru bankası oluşturma komisyonu; üç rütbeli personel ve yeterli sayıda öğretim elemanından oluşur. f) Yazılı sınav komisyonu; üç rütbeli personel ile iki öğretim elemanından oluşur. g) Merkezi sınav komisyonu; üç emniyet müdürü rütbesinde personel ile iki öğretim elemanından oluşur. ğ) Sınav değerlendirme komisyonu; üç rütbeli personel, iki öğretim elemanı ve yeteri kadar memurdan oluşur. h) Soru basım komisyonu; iki rütbeli personel ve bir öğretim elemanından oluşur. (2) Başkan tarafından, komisyonların emrine en fazla yirmişer memur görevlendirilebilir. (3) Başkanlıkça aday sayısı ve işlemlerin yoğunluğu dikkate alınarak her alanda birden fazla komisyon kurulabilir. (4) Sınavların yapılması, hazırlanması, işleyişi, sınav sonuçlarının açıklanması işlemleri Merkezi Sınav Komisyonu tarafından koordine edilir.", hükmü yer almaktadır.
Aynı Yönetmeliğin 14. maddesinde " (1)PAEM’e giriş sınavı, fiziki yeterlilik ve mülakat sınavı şeklinde yapılır. (2) Emniyet mensubu adaylar için ayrıca fiziki yeterlilik ve mülakat sınavından önce çoktan seçmeli yazılı test sınavı yapılır.", 16. maddesinde "... (5) Yazılı sınavda yüz puan üzerinden en az altmış puan alanlar başarılı sayılırlar. Bakanlık ihtiyaçlar çerçevesinde başarı puanını değiştirebilir.", 17. maddesinde "... (3) Yazılı sınav sonucuna göre; belirlenen başarı puanını aşmak koşuluyla, en yüksek puandan başlamak üzere bu gruba ayrılan PAEM öğrenci kontenjan sayısının on katı kadar aday başarılı sayılır...", 18. maddesinde "(1) Yazılı sınavda başarılı olan emniyet mensubu adaylar ile emniyet mensubu olmayan adaylardan ön sağlık kontrol komisyonu tarafından “Polis Amirleri Eğitimi Merkezi öğrenci adayı olur” kararı verilenler, fiziki yeterlilik sınavına alınırlar. (2) Fiziki yeterlilik sınav komisyonu aday değerlendirme ve seçmesini, adayın mevcut durumunu bizzat görerek aşağıda öngörülen esaslara göre yapar: a) Fiziki yeterlilik sınavı; adayın bedeni kabiliyeti ve fiziki yapısı değerlendirilmek üzere uygulamalı olarak yapılır. Emniyet mensubu olan adaylar ve emniyet mensubu olmayan adaylar erkek ve kadın kategorisinden sınavları farklı kriterlere göre değerlendirilir. Kriterler Müdürlükçe belirlenir ve Başkanlık onayı ile uygulanır. b) Başarılı olmak için yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan almak zorunludur. Fiziki yeterlilik sınavı sonuçları Başkanlıkça belirlenen yer ve zamanda ilan edilir ve bu sınavda başarılı olanlar, kendilerine duyurulacak yer ve zamanda mülakat sınavına alınırlar. (3) Fiziki yeterlilik sınavına ilişkin bu Yönetmelikte yer almayan diğer düzenlemeler sınavdan önce Başkanlık tarafından hazırlanan talimatla belirlenir." 19. maddesinde "(1) Fiziki yeterlilik sınavında başarılı olan adaylar, mülakat sınav komisyonu tarafından mülakat sınavına tabi tutulurlar. (2) Adayların psikolojik yeterliliği; duygusal dengesizlik, dışa dönüklük, uyumluluk, sorumluluk, açıklık ve adayın polislik mesleğine istekli olması kıstaslarına göre psikolog veya rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümü mezunu üye tarafından değerlendirilir ve bu değerlendirme mülakat komisyonu ile paylaşılır. Adaylara, Başkanlıkça belirlenecek soruların yazılı olduğu bir kart çektirilir. Konu hakkında düşünmesi ve sunum yapması için süre verilir. Konu ile ilgili komisyonca adaya sorular sorulabilir. Değerlendirmede adayın; a) Konu hakkında bilgi düzeyi, b) Kendisinden istenileni kavrama, c) Özgüveni, ç) İfade etme yeteneği, d) Beden dilini kullanma becerisi, olmak üzere beş ayrı kritere göre ve her bir kriter yirmi puan olmak üzere toplam yüz tam puan üzerinden yapılır. Adayın mülakat sınavından başarılı olabilmesi için yüz puan üzerinden en az yetmiş puan alması gerekir. (3) Mülakat sınavı komisyonu; başarılı olan adaylar hakkında “Polis Amirleri Eğitimi Merkezi öğrenci adayı olur”, başarısız adaylar hakkında “Polis Amirleri Eğitim Merkezi öğrenci adayı olamaz” kararı verir. Puanlama ve karar, değerlendirme karar formuna işlenir. (4) Mülakat sınav komisyonu kararına itiraz edilemez. Hakkında “Polis Amirleri Eğitimi Merkezi öğrenci adayı olamaz” kararı verilen adaylar o yılın başvuru dönemi içinde yeniden başvuruda bulunamazlar. (5) Adayların sınav sonuçları, sınav ile ilgili işlemler tamamlandıktan sonra Başkanlıkça ilan edilir. Kararın bir sureti adayın dosyasına konulur.", 20. maddesinin 1. Fıkrasının (a) bendinin dava konusu işlem tarihinde "a) Emniyet Mensubu olan adaylar için, yazılı sınav puanının %30’u, fiziki yeterlilik sınavı puanın %30’u ve mülakat sınavı puanının %40’ının toplamıdır. Adaylar arasından başarı sıralaması puanında eşitlik olması halinde sırasıyla; yazılı sınavdan alınan puan, mülakat puanı, fiziki yeterlilik puanının yüksekliği esas alınır. Bunlarda da eşitlik olması halinde yaşı küçük olan aday tercih edilir." hükümleri yer almaktadır.
Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 14. maddesinin 2. " fiziki yeterlilik ve" ibaresi, 18. maddesinin 1. fıkrasında yer alan ''emniyet mensubu adaylar ile'' ibaresinin, 2. fıkrasının (a) bendinin 2. cümlesinde yer alan "Emniyet mensubu olan adaylar ve" ibaresi yönünden yapılan inceleme;
Bilindiği üzere bir hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk düzeninde, alt düzeydeki normların, yürürlüklerini üst düzeydeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. Normlar hiyerarşisinin en üstünde evrensel hukuk ilkeleri ve Anayasa bulunmakta, daha sonra gelen kanunlar ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri düzenleme yetkisini Anayasa'dan, yönetmelikler ise kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinden almaktadır. Dolayısıyla; bir normun, kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir hüküm getirmesi mümkün bulunmamaktadır.
İdarelerin yönetmelik ve daha alt düzenleyici işlemler ile düzenleme yetkisi, yasama organının çizdiği sınırlar içinde, başta Anayasa olmak üzere üst hukuk normlarına aykırı olmamak kayıt ve şartına bağlı olarak gerçekleşebilir. Öğretide de türevsel bir yetki olarak kabul edilen idarelerin düzenleme yetkisinin, üst normlarla getirilen hükümleri kısıtlayacak bir şekilde kullanılamayacağı idare hukukunun en temel prensiplerindendir.
Mevzuat yapma tekniği açısından da, idarenin kanunla kendisine verilmiş olan görevleri idari metinlerle düzenlerken, bu görevlerin gerektirdiği teknik detayların belirlenmesi noktasında da takdir hakkına sahip olduğu, bu takdir hakkının kamu yararı ve kamu düzenine uygun olarak kullanılması gerektiği tartışmasızdır.
Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 14. maddesinde Polis Amirleri Eğitim Merkezine (PAEM) giriş aşamaları, 18. madde de ise fiziki yeterlilik sınavına ilişkin usuller düzenlenmiştir. Söz konusu 14. maddeye göre PAEM’e giriş sınavı, fiziki yeterlilik ve mülakat sınavından oluşmakta ve Emniyet mensubu adaylar için ayrıca fiziki yeterlilik ve mülakat sınavından önce çoktan seçmeli yazılı test sınavı yapılmaktadır.
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesinde dava konusu işlem tarihinde "...İhtiyaç halinde meslekte fiilen iki yılını dolduran ve kırk beş yaşından gün almamış lisans mezunu polis memurları, başpolis memurları ve kıdemli başpolis memurları arasında yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanlardan, Polis Akademisi Başkanlığınca düzenlenecek ilk derece amirlik eğitimini başarıyla bitirenler Komiser Yardımcılığı rütbesine atanır. Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir...." hükmü yer almakta olup, söz konusu hükümde ihtiyaç halinde şartları taşıyan polis memurları, başpolis memurları ve kıdemli başpolis memurları arasından yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanların ilk derece amirlik eğitimini alınacağı, bu eğitimi başarı ile tamamlayanların komiser yardımcısı rütbesine atanacağı, adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esasların yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiş, İdareye söz konusu hususlarda belirli bir takdir hakkı bırakılmıştır.
Polislik mesleği, gece-gündüz, ağır şartlarda görev yapılan silahlı hizmet olup, söz konusu meslek mensuplarının yasal şartlar oluştuğunda silah kullanma zorunlulukları da bulunduğundan, bu meslekte görev yapanlarda, sağlık açısından bazı şartların aranması gerektiği kuşkusuz olup, ülkede güvenlik ve asayişin sağlanması görevini yürütecek olan personel görevi gereği özel olarak seçileceği açıktır.
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesinde polis amirleri, rütbe sırası ile Komiser Yardımcısı, Komiser, Başkomiser, Emniyet Amiri, Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü, Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürü, İkinci Sınıf Emniyet Müdürü, Birinci Sınıf Emniyet Müdürü ve Sınıf Üstü Emniyet Müdürü şeklinde hiyerarşik bir şekilde sıralanmıştır.
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesi uyarınca amir konumunda olan bir göreve atamada yukarıda belirtilen polislik mesleğinin de özelliği gereği fiziki yönden bir değerlendirme yapılması gereği idarenin takdirinde olup, bu çerçevede Yönetmelikle polis memurları, başpolis memurları ve kıdemli başpolis memurları arasından ilk derece amirliğe atamada fiziki yeterlilik sınavı şartı aranması ve buna ilişkin usul ve esasların belirlenmesinde kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 17. maddesinin 3. fıkrasının birinci cümlesinde yer alan ''On Katı'' ibaresi yönünden yapılan inceleme;
Anayasanın 2. maddesi hukuk devleti ilkesini düzenlemektedir. Anayasa Mahkemesinin çeşitli kararlarında da vurgulandığı üzere, Anayasa'nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devleti, eylem ve işlemleri hukuka uygun, insan haklarına dayanan, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda adil bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa'ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, hukukun üstün kurallarıyla kendini bağlı sayan, yargı denetimine açık olan devlet olup, hukuk devletinde yasaların kamu yararı gözetilerek çıkarılması zorunludur. Yasakoyucu, Anayasa'ya ve hukukun genel ilkelerine aykırı olmamak kaydıyla her türlü düzenlemeyi yapmak yetkisine sahiptir. Düzenlemenin kamu yararına, başka bir anlatımla ülke koşullarına uygun olup olmadığının belirlenerek takdir edilmesi yasakoyucuya aittir.
İdarelere belli bir kararı alıp almamak veya kanunda öngörülen değişik çözümler arasında bir seçim yapmak konusunda tanınan serbestiye takdir yetkisi denir. Bu yetki, keyfi bir hareket yetkisi olmayıp, ancak mevzuatın belirlediği alan içerisinde hukuka uygun bir şekilde kullanılabilir. Takdir yetkisine dayalı işlemlerin hukukun belirlediği sınırlar ile kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun şekilde objektif, makul ve geçerli neden ve gerekçelere dayalı olarak tesis edilmesi gerektiği idare hukukunun en temel ilkesidir.
Dava Konusu Yönetmeliğin 17. maddesinde belirlenen başarı puanını aşmak koşuluyla, en yüksek puandan başlamak üzere ilgili gruba ayrılan PAEM öğrenci kontenjan sayısının on katı kadar adayın başarılı sayılacağı düzenlenmiştir.
Polis Amirleri Eğitim Merkezine girişte emniyet mensubu adaylar için yazılı, fiziki yeterlik ve sözlü sınav olmak üzere üç aşamalı bir sınav uygulanmaktadır. Yazılı sınavı başarıyla geçen adaylar 17. maddede usul ve esasları belirlenen bedeni kabiliyeti ve fiziki yapısı değerlendirilmek üzere uygulamalı sınava tabi tutulmakta ve yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan alan adaylar başarılı sayılmakta ve mülakat sınavına girmeye hak kazanmaktadır. Mülakat aşamasında ise adayın; a) Konu hakkında bilgi düzeyi, b) Kendisinden istenileni kavrama, c) Özgüveni, ç) İfade etme yeteneği, d) Beden dilini kullanma becerisi, olmak üzere beş ayrı kritere göre değerlendirildiği ve yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan alan adayın başarılı sayıldığı görülmektedir.
İdarenin fiziki yeterlik ve mülakat aşamalarında bazı adayların başarısız olabileceği ihtimali ve yazılı sınavda başarılı olanlar arasından görevin gerektirdiği niteliklere sahip en iyi adayı seçebilmek amacıyla ilgili gruba ayrılan PAEM öğrenci kontenjan sayısının belirli bir katı adayı yazılı sınavdan başarılı sayması idarenin takdirindedir.
Bununla birlikte yazılı sınavdan başarılı olarak fiziki yeterlilik ve mülakat sınavlarına girmeye hak kazanan aday sayısının bu sınavları (yazılı, fiziki yeterlik veya mülakat) açıkça anlamsız kılacak bir oran niteliğinde de olmamalıdır.
Anayasa Mahkemesi kaymakamlık giriş sınavlarında yazılı sınav sonucuna göre başarı puanını aşan dört katı adayın sözlü sınava çağrılmasını içeren 1700 sayılı Kanun'da yapılan değişiklikteki "dört katı aday" ibaresinin iptaline yönelik açılan davada verdiği 14/04/2011 tarih ve E:2009/63, K:2011/66 sayılı Kararda "...Devlet memurluğuna alınmada mülakat yapılmasının öngörüldüğü durumlarda, mülakata çağrılacak aday sayısını belirleme konusunda yasakoyucunun Anayasa'nın 128. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca takdir hakkına sahip bulunduğu açıktır. Esasen yazılı sınav ve mülakat biçiminde yapılan giriş sınavlarında, yazılı sınavı kazanan tüm adaylar yerine, belli sayıda adayın mülakata çağrılıp çağrılmaması yasakoyucunun takdirindedir. Zira, yazılı sınavda başarılı olanlar arasından söz konusu kişilerin sözel ifade yeteneklerinin, muhakeme güçlerinin, temsil niteliklerinin, genel ve fiziki görünümlerinin, ikna kabiliyetlerinin, genel yetenek ve genel kültürlerinin değerlendirilebilmesi amacıyla yapılacak mülakatta, idarenin mümkün olduğunca seçme şansına sahip bulunması için alınacak kadrodan daha fazla adayın mülakata çağrılması gerekmektedir. Ancak, yasakoyucu çağrılacak aday sayısını belirlerken mülakatı açıkça anlamsız kılabilecek veya yazılı sınavın nesnel sonuçlarını ortadan kaldırabilecek bir uygulama yapmamaya da özen göstermelidir. Kuralın gerekçesinden, söz konusu düzenlemenin yazılı sınavı yarışma sınavı haline dönüştürme amacıyla yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, iptali istenen kuralla getirilen düzenlemenin, yazılı sınavda başarılı olanlar arasından görevin gerektirdiği niteliklere sahip en iyi adayı seçebilmek amacıyla yapıldığı, mülakata çağrılacak aday sayısının mülakatı veya yazılı sınavı açıkça anlamsız kılacak bir oran niteliğinde bulunmadığı ve mülakata çağrılacak adayların yazılı sınavda en az yetmiş puan almaları zorunluluğunun bulunması nedeniyle bazı durumlarda mülakata çağrılacak aday sayısının alınacak aday sayısının dört katından daha aşağıya düşmesi olasılığı da dikkate alındığında, kuralın kamu yararına aykırı bir yönünün bulunmadığı açıktır..." gerekçesine yer vererek takdir hakkının çerçevesini çizmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin 16. maddesi gereği yazılı sınavda yüz puan üzerinden en az altmış puan alanların başarılı sayılacağı, Bakanlık ihtiyaçları çerçevesinde başarı puanını değiştirebileceği, bu durumunda on katı adayın belirlenmesinde altmış puandan daha az puan alan adayların da başarılı sayılabileceği dikkate alındığında ve ayrıca ilgili gruba ayrılan PAEM öğrenci kontenjan sayısının on katı kadar adayın başarılı sayılmasının yazılı, fiziki yeterlik veya mülakat sınavlarını açıkça anlamsız kılacak bir oran olduğu görüldüğünden dava konusu Yönetmeliğin ilgili maddesinde yer alan ibarenin kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 20. maddesinin 1. fıkrası (a) bendi yönünden yapılan inceleme;
İptali istenilen dava konusu düzenlemede PAEM giriş puanının hesaplanmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir. Dava konusu işlem tarihinde hesaplamaya göre Emniyet Mensubu olan adaylar için, yazılı sınav puanının %30’u, fiziki yeterlilik sınavı puanın %30’u ve mülakat sınavı puanının %40’ının toplamı alınmak üzere giriş puanı hesaplanmaktadır. 31/03/2017 tarih ve 30024 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Yönetmelik değişikliği ile yazılı sınav puanının %25’i, fiziki yeterlilik sınavı puanın %25’i ve mülakat sınavı puanının %50’sinin toplamı alınmak üzere giriş puanının hesaplanacağı düzenlenmiştir.
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesi Polis Amirleri Eğitim Merkezine giriş puanının hesaplanması usulünü İdarenin takdirinde bırakmış olup, sınav aşamalarının toplam puana etkisinin sınavın diğer aşamalarının etkisini anlamsız kılacak bir oran olmaması esastır. İdare tarafından yazılı sınav puanının %30’u, fiziki yeterlilik sınavı puanın %30’u ve mülakat sınavı puanının %40’ı esas alındığı ve 31/03/2017 tarihinde yapılan değişikliğe oranla sözlü sınavın etkisinin daha az olduğu görüldüğünden, dava konusu işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesindeki "Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." ibaresinin Anayasaya aykırılığı nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulması istemi, Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 19. maddesinin 4. fıkrasının iptali istemi ve 31/01/2016 tarihinde yapılan Polis Amirleri Eğitim Merkezi Emniyet Mensubu Öğrenci Adayı Amirlik Eğitimi fiziki yeterlilik ve mülakat sınavı sonucunda başarısız sayılmasına ilişkin işlemin iptali istemi yönünden yapılan inceleme;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesi ile göndermede bulunulan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, 04/02/2011 günlü, 27836 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve 01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 450. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış, anılan Yasa'nın 447. maddesinin 2. fıkrasında ise, mevzuatta, yürürlükten kaldırılan 18/06/1927 günlü, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'na yapılan göndermelerin, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun bu hükümlerin karşılığını oluşturan maddelerine yapılmış sayılacağı öngörülmüştür.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 307. maddesinde feragat, davacının talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesi olarak tanımlanmış, 309. maddesinde feragat beyanının dilekçe ile veya yargılama sırasında sözlü olarak yapılacağı, 310. maddesinde, feragat ve kabulün, hüküm kesinleşinceye kadar her zaman yapılabileceği, 311. maddesinde ise, feragatin kesin bir hükmün hukuki sonuçlarını doğuracağı belirtilmiştir.
Davacı tarafından, 11/01/2021 tarihinde Dairemizin kaydına giren dilekçe ile Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesindeki "Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." ibaresinin Anayasaya aykırılığı nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulması isteminden, Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 19. maddesinin 4. fıkrasının iptali isteminden, mülakat sınavının ve tüm sonuçlarının iptali istemlerinden feragat edildiği görülmüş olup davanın bu kısımları yönünden feragat nedeniyle karar verilmesi yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.
Polis Amirleri Eğitim Merkezi emniyet mensubu öğrenci adayı amirlik eğitimi fiziki yeterlilik sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlem yönünden yapılan inceleme;
Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 14. maddesinde Polis Amirleri Eğitim Merkezine (PAEM) giriş aşamaları, 18. madde de ise fiziki yeterlilik sınavına ilişkin usuller düzenlenmiştir. Söz konusu 14. maddeye göre PAEM’e giriş sınavı, fiziki yeterlilik ve mülakat sınavından oluşmakta ve Emniyet mensubu adaylar için ayrıca fiziki yeterlilik ve mülakat sınavından önce çoktan seçmeli yazılı test sınavı yapılmaktadır.
Bu durumda, Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği kapsamında belirlenen usullere uygun olarak yapılan dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Yönetmeliğin 14. maddesinin 2. fıkrasındaki " fiziki yeterlilik ve" ibaresinin, 18. maddesinin 1. fıkrasında yer alan ''emniyet mensubu adaylar ile'' ibaresinin, 2. fıkrasının (a) bendinin 2. cümlesinde yer alan "Emniyet mensubu olan adaylar ve" ibaresi yönünden DAVANIN REDDİNE oyçokluğu ile, 20. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi yönünden DAVANIN REDDİNE oybirliği ile, 17. maddesinin 3. fıkrasının birinci cümlesinde yer alan ''On katı'' ibaresinin İPTALİNE oybirliği ile,
2. Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesindeki "Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." ibaresinin Anayasaya aykırılığı nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulması istemi, Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 19. maddesinin 4. fıkrasının iptali istemi yönünden oybirliği, 31/01/2016 tarihinde yapılan Polis Amirleri Eğitim Merkezi emniyet mensubu öğrenci adayı amirlik eğitimi fiziki yeterlilik ve mülakat sınavı sonucunda başarısız sayılmasına ilişkin işlemin iptali istemi yönünden oyçokluğu ile, feragat nedeniyle KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
3. Davacının Polis Amirleri Eğitim Merkezi emniyet mensubu öğrenci adayı amirlik eğitimi fiziki yeterlilik sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlem yönünden DAVANIN REDDİNE oyçokluğu ile,
4. Dava kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen ret, kısmen iptal ile sonuçlandığından, aşağıda dökümü gösterilen toplam … TL yargılama giderlerinin haklılık oranına göre hesaplanan 2/3 'ü karşılığı … TL'nin davacı üzerine bırakılmasına, yargılama giderlerinin haklılık oranına göre hesaplanan 1/3'ü karşılığı … TL'nin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
6. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
7. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 09/06/2021 tarihinde karar verildi.

KARŞI OY:
(X)- Hukuk düzeninde normlar hiyerarşisi, Anayasa, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, yönetmelik ve adsız düzenleyici işlemler olarak sıralanmakta; daha altta yer alan bir norm, kendisinden üstte bulunan norma aykırı hükümler getiremeyeceği gibi bir düzenlemenin hiyerarşik sıralamada daha altta bulunan bir düzenleme ile değiştirilememesi ve kaldırılamaması gerekmektedir. İdare Hukukunun temel ilkeleri uyarınca, normlar hiyerarşisinde kanunlar ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinden sonra gelen ve idarelerin, takdir yetkisini kullanarak yaptıkları yönetmelik, genelge, tebliğ, talimat gibi düzenleyici işlemler, bir üst hukuk kuralının uygulanmasını göstermek amacıyla ve onlara aykırı hükümler içermemek şartıyla açıklayıcı hükümler taşıyan, dayanağı mevzuatta yer alan hükümlere aykırı düzenleme içermeyen genel düzenleyici işlemlerdir.
Anılan düzenleyici işlemler tesis edilirken, üst hukuk normlarına açıklık getirilmesi ve bu normlarca çizilen çerçeve içerisinde teknik detayların belirlenmesi, uygulamadaki belirsizliklerin giderilmesi amaçlanmakla birlikte, idarelerin düzenleme yetkisinin üst normla getirilen hükümleri aşacak veya daraltacak bir biçimde kullanılamayacağı hususu da göz önünde tutulmalıdır.
İptali istenilen yönetmelik maddesinin dayanağı olan 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesinde gerekli şartları taşıyan polis memurları, başpolis memurları ve kıdemli başpolis memurları arasında yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanlardan, Polis Akademisi Başkanlığınca düzenlenecek ilk derece amirlik eğitimini başarıyla bitirenlerin Komiser Yardımcılığı rütbesine atanacağının düzenlendiği, adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esasların yönetmeliğe bırakıldığı, anılan Kanunda sınav aşamalarının açık bir şekilde yazılı ve sözlü sınav şeklinde belirleme yapıldığı görülmekte iken dava konusu Yönetmelik maddesinde bu aşamalar dışında fiziki yeterlik sınavınında sınav aşamaları arasında düzenlendiği tespit edilmiştir. Kanun koyucu 3201 sayılı Kanunun ek 24. maddesinde Özel harekat birimlerinde istihdam edilmek üzere alınacaklar için sınav aşamalarını fiziki yeterlilik ve mülakat şeklinde belirlemişken, iptali istenilen Yönetmelik maddesinin dayanağında ise fiziki yeterlilik sınavını belirtmemesinin Kanun koyucunun bilinçli bir tercihinin olduğu, ek 24. maddesi yürürlükte iken 55. maddenin ilgili fıkrasında 6/12/2019 tarih ve 7196 sayılı Kanun ile değişikliğe gidildiği, ancak sınav aşamalarını önceki halindeki gibi yazılı ve sözlü olarak belirlediği görülmüştür.
Bu çerçevede Yönetmelikle Kanunda açıkça düzenlenen sınav aşamaları arasına fiziki yeterlilik sınavının da eklenmesinin Kanunu aşar bir düzenleme olduğu ve normlar hiyerarşisine aykırı olduğu tespit edildiğinden, Yönetmeliğin 14. maddesinin 2. fıkrasındaki "fiziki yeterlilik ve" ibaresinin, 18. maddesinin 1. fıkrasında yer alan ''emniyet mensubu adaylar ile'' ibaresinin, 2. fıkrasının (a) bendinin 2. cümlesinde yer alan "Emniyet mensubu olan adaylar ve" ibaresinin ve davacının Polis Amirleri Eğitim Merkezi emniyet mensubu öğrenci adayı amirlik eğitimi fiziki yeterlilik sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işleminin iptal edilmesi gerektiği oyuyla çoğunluk görüşüne katılmıyorum.

KARŞI OY:

(XX)- Dava, polis memuru olan davacı tarafından 31/01/2016 tarihinde yapılan Polis Amirleri Eğitim Merkezi Emniyet Mensubu Öğrenci Adayı Amirlik Eğitimi fiziki yeterlilik ve mülakat sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlem ile, 16/07/2015 günlü, 29418 sayılı Polis Akademisi Başkanlığı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Giriş ve Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 14. maddesinin 2. fıkrasındaki "... fiziki yeterlilik ve ..." ibaresinin, 17. maddesinin 3. fıkrasının "on katı" ibaresinin, 18. maddesinin 1. fıkrasındaki ''... emniyet mensubu adaylar ile ...'', 18. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendindeki ''... Emniyet mensubu olan adaylar ve ...'' ibaresinin, 19. maddesinin 4. fıkrasının, 20. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali ile 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesindeki "Adaylarda aranacak diğer nitelikler, sınavlara ve ilk derece amirlik eğitimine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." ibaresinin Anayasaya aykırılığı nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulması istemiyle açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının Polis Amirleri Eğitim Merkezi Emniyet Mensubu Öğrenci Adayı Amirlik Eğitimi yazılı sınavından 81 puan alarak sınavın diğer aşamalarına katılmaya hak kazandığı; fiziki yeterlilik değerlendirilmesi sonucunda 85 puan alması nedeniyle hakkında polis amirleri eğitim merkezi öğrenci adayı olur kararı verildiği; mülakat sınavı komisyonu üyeleri tarafından yapılan değerlendirme sonucunda davacıya ayrı ayrı 100 puan verildiği, ancak aldığı puanların ortalaması neticesinde eğitim merkezine kabul edilecek öğrenci adayı sayısına bağlı olarak nihai başarı sırasına giremediği anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından, 11/01/2021 tarihinde Dairemizin kaydına giren dilekçe ile, mülakat sınavının ve tüm sonuçlarının iptali istemlerinden feragat edildiği görülmüş ise de, bunun davacının bireysel işlemin iptali isteminden feragat ettiği anlamına gelmeyeceği, davacının mülakat sınavında 100 tam puan aldığı bu nedenle mülakat sınavıyla ilgili isteminden vazgeçtiği, ancak genel olarak başarısız sayılmasına ilişkin işlemi halen dava konusu ettiği açık olduğundan, davacının Polis Amirleri Eğitim Merkezi Emniyet Mensubu Öğrenci Adayı Amirlik Eğitimi Sınavında fiziki yeterlilik ve mülakat sınavı sonucunda başarısız sayılmasına ilişkin işlemin esasının incelenmesi gerektiği görüşüyle bu yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.