BAM Hukuk Mahkemeleri Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/589 Esas 2020/621 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2019/589
Karar No: 2020/621
Karar Tarihi: 27.10.2020
BAM Hukuk Mahkemeleri Bakırköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/589 Esas 2020/621 Karar Sayılı İlamı
T.C. BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/589 Esas
KARAR NO : 2020/621
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 06/08/2019
KARAR TARİHİ : 26/10/2020
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 26/10/2020
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili tarafından 06.08.2019 tarihinde sunulan dava dilekçesinde. 53-194,30 TL riicuen tazminat miktan talep ve dava edilmiş. Özetle Davacının ... numaralı nakliyat emtia sigortası pbliçesi kapsamında sigortalı .... firmasına ait 52.000 adet civciv Emtiasının ... taşımasının davalı yanca üstlenildiği.2.davalı tarafından üstlenilen taşımanın l.davalı tarafındaıi 15.11.2018 tarihli ... numaralı Hava yük senedi - ... ile taşımayı] alındığı, bu süreçte 7.115 adet civcivin zayi olduğu Malın ihracat faturası ile yapılan tespitlere göre zararıjı S3.194.30 TL hesaplandığı ve davacı sigortacı tarafından tazmin edildiğİ Sigortalıya ödeme tarihi 09.01.2019 tarihinden itibaren ticari jtemerrüt faizi ile birlikte tazminatın rücuen ödenmesi gerektiği Hususları iteri sürülmüş, davanın kabulü talep edilmiştir. Dilekçe içinde, deliller liste halinde sunulmuş, arasında hava yük senedi, navlun faturası, davacı ibranamesi, yükleme talimatı ve sigorta poliçesi suretleri deliller arasında sunulmuştur.
B- Cevap, Savunma ve İtirazlar;
Davalı ... vekili. 17.10.2019 IJYAP yükleme tarihli Davalı Çekili.: 11.01.2018 havale tarihli cevap dilekçesinde, özetle;15.11.2018 tarihli ... sefer sayı ile ... taşımasında Varşova Knv. Ve TTK hükümlerine göre değerlendirme yapılması gerektiği, İhbar yükümlülüğünün süresi içinde yerine getirilmediği, Husumetin sadece 2.davalı ....+.... firmasına yöneltilmesi gerektiği, Davacının nakliyat emtia poliçesinin meydana gelen haşan kapsamadığı, IATA kurallarına göre sigortalının Canli Hayvan Taşıtma Sertifikasına sahip olması gerektiği, aksi takdirde davanın reddi gerektiği,15.11.2018 tarihli taşımada hasarın mücbir sebepten İleri geldiğij,yıldırım sebebi He uçuşun tamamlanamadığı, uçağın geri döndüğü, taşımanın jancak 16,11.2013 tarihinde tamamlandığı, davalıya kusur izafe edilemeyeceği, Kargo hasar raporunun varma yerinde gereği gibi tutulmadığı iç(n, sigorta ekspertiz raporunun beyana dayalı hazırlandığı, aleyhe tespitlerin kabul edilmediği, Davalı sorumlu tutulacak olsa hile, tazminat sorumluluğunun brüt birim kg başına 17 SDR ile sınırlı olduğu, Faizin de sınırlı sorumluluk limitini aşamayacağı hususları ileri sürülmüş, davanın reddini talep etmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
İş bu davanın davalıların sorumluluğunda gerçekleşen hava taşıması esnasında meydana gelen zarar sebebi ile davacının 09/01/20119 tarihinde sigortalısına yaptığı ödemenin rücuen tazmin talebine ilişkin olup;
Davalı ... 'nın fiili taşıyıcı ,davalı ... + ... NAKLİYAT LTD. ŞTİ 'nin ise akdi taşıyıcı olduğu ve taraflar arasındaki taşınan emtia konusunda uyuşmazlık bulunmadığı anlaşılmakla ;
Faturalar ,ekspertiz raporu ,konşimento ,poliçe ,ödeme ve ibra dekontları,navlun faturası,talep yazıları ve taraflar arasındaki talimat yazışmaları ve tüm dosya içeriği üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmış olup;
24/02/2020 tarihli bilirkişi raporuna göre;
Karşılıklı iddia ve savunmalarda, ihtilafın ... - ... taşımasından kaynaklandığı sabittir. Ancak uygulanacak hukuk bakımından ITK, Var ıova Konvansiyonu ve Montreal Konvansiyonu şeklinde değişik hukuki dayanaklara a iftar vardır. Önce uygulanacak hukukun tespiti ile bilahare, sayın mahkeme görevlendirmesi gözetilerek ihtilafların giderilmesi için gerekli inceleme ve değerlendirııelerin yapılması gerekmektedir.
B' Uygulanacak Hukuk Tespiti:
Yabancılık unsurlu ihtilafta, MÖHtIK m.1/2 gereği öncelikle Türk bir uluslararası taşıma konvansiyonu varsa onun uygulanması gerektiği ne kadar 1999 Montreal Konvansiyonuna tarat ise de; uygulama ;artı olarak taşıma konvansiyona taraf ... ve ... yürürlükte olan konvansiyonun araştırılması gerekmektedir. Zira Türkiye Varşova| Konvansiyonu ve iye'nin taraf olduğu açıktır. Türkiye her
başlangıcı-çjkış yeri ülkesi ile varış yen - teslim yeri ülkesinin aynı olması halinde uygulanacak hukuk belirlenebilecektir. Bu durumda da arasında taşıma bakımından 15.11.2018 tarihinde bağlayıcı Montreal Konvansiyonuna taraf olup, ...’in hangisine taraf olduğu gözetilerek hukuk tespiti yapılmak gerekir.
Araştırıldığında, ... internet adresinden .... tarafından yapılan bilgilendirmeye "https://www,..../..../...” 04.11,2003 tarihi itibarı ile konvansiyona taraftır. Türkiye de 26.03.2011 taraf olduğu (yürürlük tarihi] gözetildiğinde somut olayda 1999 Montreal Konvansiy mu hükümlerinin uygulanması gerektiği değerlendirilmiştir.
C- Davacının Aktif Husumet Ehliyeti:
Davacı yan, emtia nakliyat sigorta poliçesi kapsamında 52000 ad et civciv için hava taşıma risklerine karşın sigorta güvencesi vermiştir, .... numaıalı poliçe 370.400 TL emtia bedeli e 37.040,00 TL %10 bcdei artış farkı için teminat sağlam iktadır.
15.11,2018 tarihi itibarı ile düzenlenen poliçeye karşın hasar durjımu 16.11.2018 ve devamında 24.11.2018 tarihine kadar hesaplanmış ve 7546 adet TqLEF olduğu tespit edilmiştir.
Poliçe geçerli olup, davacı ödemesi ... Sigorta Eskperdiz raporu ile tespit edilen 53.194,30 TL miktarındadır. Gerçek zarar 48.358,45 TL olup, araç akı fark % 10 bedel artış farkı kaynaklıdır. Sigorta sözleşmesi ve poliçesinde nispi hükütn gereği olan bu farkı davacının davalı yana rücu edemeyeceği değerlendirilmektedir. ;
Davacı, TKB banka havalesi ile yaptığı toplam 53,194,30 TL tazjninat ödemesinden 48.358,45 TL tazminatı davalı yana rücu etmek bakımından TTK rp.1472 gereği aktif husumete ehil olduğu tespit edilmektedir,
D- Davalıların Sıfatlan:
Düzenlenen .... numaralı AWB-airwaybill -j hava yük senedi incelendiğinde, fiili taşıyıcının l.davah, akdi taşıyıcının 2.davalı jolduğu, 2.davalının 28.299,00 USD bedelli 24.11.2018 tarihli faturayı tanzim ettiği tespit edilmektedir.
2,davalı taşınan yükü CİVCİV TAŞIMA olarak üstlenmiş, h hesaplanabilir bürüt miktar 11.200,00 kg bildirilerek, gerek faturada özel hükümlerle yüke uygunluk gözetilerek taşıma süreci yürütülmüştür
Bu duruma, her iki davalı da davacı ve sigortalısı karşısında pabif husumete ehildir, İç ilişkide, fiili taşıyıcı tüm süreci üstlenmiş durumdadır. f
E- Montreal Konvansiyonu - Taşıyıcıların Sorumluluğu! ve Somut Olay İrdelemesi: ürüt 2120, 00 kg, ve gerekse AWB'deDava konusu somut olayda, Montreal Konvansiyonunun ilgili bükümleri ve bu hükümlere göre somut olayın incelenmesi şöyledır: S Montreal Konvansiyonu 18. Maddesinde; 1. Taşıyıcı, kargonun tahrip olması ya do kaybolması ya da kargoya hasar sonucu zarar meydana gelmesi durumunda uğranmış hasara karşı sadece, hasara bu şeklide uğranmasına neden olan olayın ha sa yoluyla taşıma esnasında meydana gelmiş olması durumunda sorumludur. 2. Fakat, eğer kargonun tahrip olmasının, kaybolmasının ya do korgoya zarar gelmesinin aşağıda verilen alaylardan birinin ya da daha fazlasının bir sonucu olarak meydana geldiğini ispatlarsa, taşıyıcı bu kapsama kadar sorumlu değildin (a) kargonun kendi içinde bulunan kusurlardant kargonun kolite ve kötülüğünden; (b) kargonun paketlenmesinin taşıyıcı, bir çalışanı ya da ace itesi dışında birisi tarafından kusurlu olarak yapılmış olmasından; (c) savaş ya da silahlı çatışma; (d) kargonun girişi, çıkışı ya da geçişi ile bağlantılı olarak gerçekleştirilen bir kamu otoritesi faaliyeti 2. Bu maddenin birinci paragrafının anlamı dahilinde havayolu ile taşıma, kargonun taşıyıcının sorumluluğu altında bulunduğu dönemi kapsamaktadır.
Hükmü gözetilerek somut olayda taşıma süreri irdelendiğinde;
1) Taşınan yük, canlı civcivdir. Davalılar bunu bilerek taşımaya alıjııştır.
2) Hükümde yükün doğal niteliği sorumluluktan kurtulma sebebi jleğildir.
3) Yükün baştan kusurlu veya sorunlu olduğu yönünde bir iddia v^ tespit yoktur.
4) Tarafların kabulünde olduğu üzere, YILDIRIM sebebi ile u|çakta sarsıntı ve
İSTİFLERİN BOZULMASI süz konusudur. i
S) Uçak içi istifleme taşıyıcı sorumluluğundadır.
Montreal Konvansiyonu Tl.maddesinde "3 Kargo taşımacılığına kargonun taşıyıcının sorumluluğuna verildiği anda gönderen kargonu teslimi ile ilgili özel bir fayda beyanında bulunmadığı ve durumun gerektirmesi halinde ilave bir ödeme yapmadığı müddetçe, taşıyıcının kargonun tahrip olması, iaybolması ya da kargoya hasar gelmesi halinde her kilogram için sorumluluğu J9 Özeı sınırlıdır. Diğer durumda, ödenecek toplamın, gönderenin varıştaki tesli gerçek faydadan fazla olduğunu ispatlamadığı müddetçe, taşıyıcı bey m edilen toplamı aşmayan bir miktar Ödemekle sorumlu olacaktır ..." düzenlemesi di(kate alındığında, taşımacının sınırlı sorumluluğunu yükseltecek şekilde "HESAP EDİLEBİLİR AĞIRLIK 11200 KG BELİRLENMİŞ" olup; bu durumda TOPLAM 52000 ADET :İVCİVDEN 7.115 ADEDİ ZAYİ OLMUŞTUR. Kısmi zayi oranı; 52000 adette 7.115 adettir. Bu da %13,68 oranında KISMİ ZAjk'İ demektir.
Bu miktar 11.200 kg bürüt miktarda zayi miktarı 1.532,16 jcg hesaplanabilir bürüt miktara denk gelmektedir.
19 SDR ile çarpıldığında, 29.111,04 SDR sorumluluk üst sınırı hesaplanacaktır ki; bu da ödenen ve talep edilen tazminatın çok üzerinde olm ıktadır.
'a, kontrol edilmiş ı ulaşacağı yerde
Çekme Hakkı ile natta sağlayacağı
Montreal Konv. ın.18 gereği hasar taşıma sürecinde .... kaynaklı olduğu varsayımında, davalı m.22 gereği birim kg başına 19 SDR hesabı aşılmamak üzere meydana gelen zararı taznıin edecektir.
S Montreal Konvansiyonu 31.maddesinde de "2~ Hoşur durumum a, teslim almaya yetkili şahıs hasarın fark edilmesinden sonra derhal ve en geç, kontrol edilmiş bagajlar durumunda alman turihten itibaren yedi (7) gün içerisinde ve kargo h ilinde de alınılan tarihten itibaren on dört (14) gün içerisinde taşıyıcıya şikayette bulunmalıdır. Gecikme durumunda şikayet, en geç bagaj ya da kargonun kendi kullanımına verilmiş olması gereken tarihten İtibaren yirmi bir (21) gün içerisinde yapılmalıdır ...3 - iler şikayıt, yazılı olmalı ve sözü edilen süreler içerisinde verilmeli ya do gönderilmelidir. " ■
Esasen, Yıldırım düşmesi ve 15.11.2018 tarihli seferde taşımanın aksaması, yükün devrilmesi ve sair zayi hususları davalıların bilgisi dahilindedir. Kabulle ı de bu yöndedir. Kusursuzluk iddiası ile sorumsuzluk ileri sürmektedirler. Ancak kusursuzluk Montreal Konvansiyonunda sorumsuzluk sebebi değildir. !
F- Takip Dosyası ve Temerrüt Faizi:
Akdi ilişkiye dayalı alacaklarda kesin vade söz konusu olmadığımda temerrüt ihtarı ile temerrüt veya yasal takip veya davaya girişmekle temerrüt faizi (hesabı yapılabilir. Somut olay ve takip süreci olmadığı gözetildiğinde, dava tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi talebi somut olaya uygun gözükmektedir. şeklinde rapor tanzim edilmiş olup;
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/14162
KARAR NO : 2018/5436
"...
2-Somut uyuşmazlıkta, hasarın meydana geldiği tarih itibariyle Varşova Sözleşmesi'nin 1955 La Haye ve 4 sayılı Montreal Protokolü ile tadil edilmiş hükümlerinin uygulanması gerekli olup bu sözleşmenin 26. maddesinde "bagajın veya eşyanın, teslim almaya yetkili kişi tarafından itirazda bulunulmaksızın kabulünün, bunların taşıma belgesine uygun olarak ve iyi durumda teslim edildiği hususunda, aksi sabit oluncaya kadar geçerli delil sayılacağı, hasar halinde, teslim almaya yetkili kişinin, hasarın öğrenilmesinden sonra derhal ve teslim alınışlarından itibaren bagaj için en geç yedi gün ve yük için en geç on dört gün içinde taşıyıcıya ihbarda bulunmak zorunda olduğu, gecikme halinde, bagajın veya yükün kendisine teslime hazır bulundurduğu tarihten itibaren en geç yirmi bir gün içinde ihbarda bulunulacağı, her ihbarın, yukarıda belirtilen süreler içinde, ayrı bir yazılı bildirim olarak gönderilmesi veya taşıma belgesi üzerine yazılmak suretiyle yapılmasının gerektiği, belirtilen süreler içinde ihbarda bulunulmaması halinde, hileli davranması hali dışında, taşıyıcı aleyhine dava açılamayacağı" düzenlenmiş bulunmaktadır.
Bu düzenleme karşısında, ihbar sürelerine uyulmaması halinde, yalnızca taşıyıcı lehine bir karine söz konusu olmayıp, taşıyıcının sorumluluğu da sona ermektedir (Hüseyin Ülgen, Hava Taşıma Sözleşmesi, İstanbul 1987, s. 211, Tuba Birinci Uzun, Uluslararası Hava Taşımalarında Taşıyıcının Sorumluluğu, 2012, s.134-135).
Ancak, taşıyıcının herhangi bir suretle hasarı öğrenmesi halinde ihbarın süresinde yapılmadığını ileri sürmesi TMK'nın 2. maddesi uyarınca iyiniyet kurallarıyla bağdaşmayacağından bu durumda hasar nedeniyle ihbar şartı aranmamalıdır. Dosya içerisinde yer alan ve davalı şirket yetkilisi olduğu iddia edilen kişi ile yapılan mail yazışmalarında, yapılan aktarma sırasında taşınan mallara ilişkin hasar ve zayi olgusunun bilindiği iddia olunmuştur. Bu durumda, mahkemece taşıyanın hasarın varlığından haberdar olup olmadığının değerlendirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, davacı vekilinin bu yöndeki temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün bozulması gerektirmiştir.
Yukarıda anılan içtihat uyarınca Yıldırım düşmesi olayından davalıların haberdar oldukları bu hali ile ayrıca ihbar şartı aranmayacağı ,l.davalının fiili havayolu taşıyıcısı, 2.davalının akdi taşıyıcı olarak 1999-MontrealKonvansiyonuna tabi taşımada .... taşımasını taahhüt ettiği,davalının üstlendiği taşımada taşınan yükün kısmen ZAYl ol<|uğu, zayi oranının%13,68 olarak hesaplandığı, Zayiatın uçağa yıldırım düşmesi ve istiflerin bozulmasında kaynaklandığının tarafların kabulünde olduğu, Davacı ödemesi miktarında yer alan %10 bedel farkı haricinde 48.358,45 TLtazminatı TTK m.1472 ve yine alınan temlik gözetilerek TBK m 183 hükümlerine göre davalılara rücu edebileceği,hesaplanan miktarın, davalıların sınırlı sorumlu olduğu miktarlara göre sınırlı sorumluluk limitleri dahilinde kaldığı, zira bîrim brüt kg bilgisi bakımından özel olarak hesaplama bürüt kg miktarı ile taşıma senedi düzenlendiği anlaşılmakla geçerli olan poliçeye göre davacı ödemesi ... Sigorta Eskperdiz raporu ile tespit edilen 53.194,30 TL olup . gerçek zarar 48.358,45 TL olup, aradaki fark fark % 10 bedel artış farkının davacı ve sigortalısı arasında poliçeden kaynaklı ödeme olup davalılara rücu edilemeyeceği anlaşılmakla 48.358,45 TL'nin dava tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM; Yukarıda açıklandığı üzere,
1-Davanın KISMEN KABULÜNE,
2-48.358,45 TL'nin dava tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
3- Arabuluculuk masrafı olan 1.320,00 TL' nin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
4- 492 sayılı Harçlar yasası uyarınca alınması gereken 3.303,46-TL karar harcından peşin alınan 908,43- TL harcın mahsubu ile bakiye 2.394,93 - TL ilam harcının davalıdan tahsiliyle hazineye İRAD KAYDINA,
5-Davacı tarafça sarf edilen ilk dava açılış harç gideri 44,40 -TL başvurma harcı, 908,43- TL peşin harç 6,40 TL vekalet harcı, 879,10-TL(bilirkişi + posta) yargılama gideri olmak üzere toplam 1.838,33 - TL yargılama giderinin kabul (% 90,91) red (% 9,09) oranına göre hesaplanan 1.671,22- TL'nin davalıdan tahsiliyle alınarak davacıya verilmesine,
6-Yürürlükteki AAÜT gereğince hesap edilen nispi 7.087,00 -TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Yürürlükteki AAÜT gereğince hesap edilen nispi 3.400,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Kullanılmayan yargılama gider avansı konusunda HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra talep halinde davacıya verilmesine,
Dair, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 vd. maddeleri gereğince (5235 sayılı Kanunun 2. maddesi de dikkate alınarak) davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize verilecek veya başka bir mahkeme aracılığıyla gönderilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 26/10/2020
Katip ....
E-imzalıdır.
Hakim ...
e-imzalıdır.
