3. Hukuk Dairesi 2020/1421 E. , 2020/6153 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi ve cezai şart işlemlerinin iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hüküm, davacılar tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmekle; duruşma günü olarak belirlenen 03/11/2020 tarihinde davalı vekili Av. ... geldi. Başka gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacılar; ..."ün ... Eczane Optik"in sahibi, ..."ın ise optik bölümünün mesul müdürü olduğunu, davalı tarafından önce provizyon ekranının kapatıldığını ve ardından sözleşmesinin feshedildiğinin ve 5.000,00 TL cezai şart uygulandığının 05/02/2010 tarihinde tebliğ edildiğini, kurumun ... adlı hastanın şikayeti üzerine inceleme yaptığını ve buna göre reçete muhteviyatının verilmeden verilmiş gibi gösterildiğini gerekçe gösterdiğini, dava konusu reçete bedelinin ise 88,20 TL olduğunu, reçetenin sahte olduğunu anlamalarının mümkün olmadığını, sözleşmenin 5 yıl süre ile feshi ve 5.000,00TL cezai şart uygulanması kararının iptali ile sözleşmenin geçerliliğine ve muarazanın giderilmesine karar verilmesinini talep etmiştir.
Davalı, ... Eczane Optik hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu Optik Sözleşmesi"nin 6.3.19. maddesi gereğince 5.000,00 TL cezai şart ve 5 yıl süre ile fesih işlemi uygulandığını, davacıların protokol hükümlerine aykırı hareket ederek cezai şart ve fesih işleminin uygulanmasına sebebiyet verdiğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; reçete muhteviyatının hastaya ya da yakınına veyahut bir başka kişiye teslim edildiğine dair herhangi bir delile rastlanmadığı bu nedenle sözleşmenin 6.3.19. maddesindeki feshin şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğine ilişkin kesin bir kanaate varılamamakla birlikte, sözleşmenin 6.3.5. maddesindeki feshin şartlarının oluştuğu, dosya üzerinden yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesin de de davacı hakkında sözleşmenin 6.3.5 maddesi şartlarının oluştuğu yönünde görüş bildirilmiş olmakla ve bu görüş uygun bulunmakla davacının davasının kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerinin temyizi üzerine; Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin, 19/03/2018 tarihli, 2015/36750 Esas, 2018/3227 Karar sayılı ilamıyla "Mahkemece, 2 optisyen ve 1 hukukçu bilirkişiden oluşan bilirkişi kurulundan alınan rapor hükme esas alınmış ve bu raporda belirtilen şekilde emredici nitelikteki anılan yasa maddesi hükmüne aykırı ve talep edilenden farklı olarak sözleşmenin 6.3.19 maddesi gereğince sözleşmenin 5 yıl süre ile iptali ve cezai şart uygulaması kararının iptali ile davacı hakkında sözleşmenin 6.3.5 maddesinin uygulanmasına, Sair taleplerinin reddine, karar verilmiştir. Sözü edilen yasa maddesi uyarınca, mahkemenin talepten
başka bir şeye karar vermesi mümkün bulunmamaktadır. Mahkemece anılan yasa hükmü göz ardı edilerek, davacı tarafça yalnızca uygulanan 5.000,00 TL cezai şartın ve 5 yıl süre ile sözleşmenin feshine ilişkin kararın iptali talep edilmişken, davalı kurum yerine geçerek davacı hakkında sözleşmenin 6.3.5.maddesinin uygulanmasına karar verilerek yazılı şekilde talepten farklı hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir." gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyulduğu belirtilerek, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacıların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Somut uyuşmazlıkta, davacılar tarafından kuruma fatura edilen ...’a ait reçete muhteviyatının hastaya teslim edilmediği; hastanın duruşmada alınan beyanı ve tüm dosya kapsamından anlaşılmakta ise de mahkemece uyuşmazlığa konu cezai işleme ilişkin taraflar arasında sonradan yürürlüğe giren protokol hükümlerinin lehe olanlarının uyuşmazlığa uygulanıp uygulanmayacağı değerlendirilmelidir. Zira 2018 yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Görmeye Yardımcı Tıbbi Malzemelerin Teminine İlişkin Sözleşme’nin 5.4.16. maddesinde “Bu sözleşmenin yürürlük tarihinden önceki sözleşme hükümlerine göre Kuruma fatura edilen ve kontrolleri Kurum tarafından bu sözleşmenin imzalandığı tarihten sonra yapılan ya da kontrolleri yapılmış olmakla birlikte fesih ile ilgili işlemlerin henüz tamamlanmadığı durumlarda tespit edilen fiil/fiiller için Kurumca bu sözleşmenin (5) numaralı maddelerinde yer alan hükümleri uygulanır. Ancak tespiti yapılan fiil/fiiller için reçetenin veriliş tarihinde geçerli olan sözleşme hükümlerinin uygulanması optisyenlik müessesesi tarafından kurumdan yazılı olarak talep edilirse reçetenin veriliş tarihinde yürürlükte olan sözleşmedeki ceza koşulu ve fesih hükümleri uygulanır.” hükmü yer almaktadır. Bu protokol maddesinde davacının talebi olmaksızın sonraki protokol hükümlerinin kurum tarafından uygulanması gerektiği belirtilmiştir. Kurumca lehe olan sonraki protokol hükümlerinin dava konusu uyuşmazlığa uygulandığına dair dosyada bir belge veya beyan bulunmadığına göre artık mahkemece, davacının ayrıca talebi aranmaksızın, dava açmasının lehe olan protokollerin kendisine uygulanmasını istediğine dair talebi olarak kabul edilerek, uyuşmazlık konusu olay yönünden cezai işlemin uygulandığı tarihten sonraki yıllarda yürürlüğe giren protokollerin hepsi değerlendirilmek suretiyle, davacının en lehine olanının dava konusu cezai işleme ilişkin hükmü uygulanarak bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiş, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte belirtilen nedenlerle davacıların ikinci bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK" un 428. maddesi gereğince davacılar lehine BOZULMASINA, 2.540 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacılara verilmesine, peşin alınan temyiz harcının talebi halinde davacılara iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK’ un 440. maddesi gereğince 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.