Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki asıl ve birleşen dosyalar davalısı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup asıl davada yüklenici 11,12 ve 13 nolu hakediş bedellerinin tahsili için başlatılan icra takibine yönelik itirazın iptâlini, birleşen Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/581 Esas sayılı dosyasında hakedişi yapılmayan imalât bedeli ve sözleşme dışı yapılan iş bedelinin tahsili, sözleşmenin ihlâli nedeni ile uğranılan zarar ve yoksun kalınan kar bedellerinin tazmini ile sözleşme kapsamında verilen teminat mektubunun iadesini, birleşen Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/801 Esas sayılı dosyasında ise sözleşme dışı yapılan işler ile sözleşmenin feshi nedeni ile mahrum kalınan kâr kaybının tazminini talep etmiş, mahkemece asıl ve birleşen Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/581 Esas sayılı dosyasında davanın kabulüne, birleşen Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/801 Esas sayılı dosyasında ise davanın kısmen kabulüne dair verilen karar davalı iş sahibi vekilince temyiz edilmiştir.
Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/581 Esas sayılı dosyasında davacı diğer talepleri yanında sözleşme kapsamında verilen Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O."ya ait 08.01.2008 tarihli, 13234 seri nolu ve 510.000,00 TL bedelli teminat mektubunun iadesi talep etmiştir. Davacı taraf açıkça teminat mektupları ile ilgili talepte bulunmuş olmasına rağmen mahkemece bu talep için harç almadan yargılamaya devam edilip hüküm kurulmuştur.
492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 15. maddesine göre yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas
üzerinden alınır. Aynı Yasa"nın 28/1. maddesinin a bendinde karar ve ilâm harcının dörtte birinin peşin geri kalanın kararın verilmesinden itibaren iki ay içinde ödeneceği hükmü yer almakta olup yine aynı Kanun"un 32. maddesinde yargı harçları ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı emredici hükmü konulmuştur. Harçlar Kanunu ile ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, emredici nitelikte bulunduğundan mahkemece ve Yargıtay"ca re"sen nazara alınır.
Davacı, özel hukuk tüzel kişisi olup, Harçlar Yasasına göre harçtan muaf olan kişi ve kurumlardan değildir. Nispî karar ve ilam harcına tabî davalarda, dava değeri üzerinden peşin nispî ilâm harcının alınması zorunludur... yatırılmaması halinde Harçlar Kanunu"nun 32. maddesine göre müteakip işlemler yapılamayacağından dava dosyasının işlemden kaldırılması gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun en son 04.12.2013 gün 2013/21-445 Esas, 2013/1625 Karar sayılı ilâmı ve Dairemizin yerleşik uygulamaları bu yöndedir.
Bu durumda mahkemece davacıya, teminat mektubuna yönelik dava değeri üzerinden yatırılması gereken nispî ilâm harcını yatırmak üzere davacı tarafa uygun süre verilip, yatırılması halinde bundan sonra yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, yatırılmaması halinde ise dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harç tamamlattırılmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamıştır.
Yine Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/581 Esas sayılı dosyasında; hakedişi yapılmayan imalât bedeli ve sözleşme dışı yapılan iş bedelinin tahsili, sözleşmenin ihlali nedeni ile uğranılan zarar ve yoksun kalınan kar bedellerinin tazmini ile sözleşme kapsamında verilen teminat mektubunun iadesi talep edilmiş, dava açılırken dava değeri 250.000,00 TL olarak gösterilmiştir fakat her bir talep için ne kadar alacak talep ettikleri açıklanmamıştır. Bu durumda; mahkemece yapılması gereken iş, davacı vekiline dava dilekçesinde belirttiği ve tahsilini istediği toplam 250.000,00 TL alacaktan hakedişi yapılmayan imalat bedeli, sözleşme dışı yapılan iş bedeli, sözleşmenin ihlali nedeni ile uğranılan zarar ve yoksun kalınan kar bedeli miktarlarını açıklaması için süre verilip her bir alacak kalemi yönünden davacının talepte bulunmasının mümkün olup olmadığının davacının açıklayacağı alacak kalemlerine göre -varsa- istemekte haklı olduğu alacak miktarının tespit ve hesaplattırılması, alınacak beyana göre hakedişi yapılmayan iş bedeli yönünden dava tarihinden, aynı kalemin ıslahla artırılan bölümlü için ıslah tarihinden faiziyle birlikte tahsiline hükmedilmesi gerekmektedir.
Birleşen Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/801 Esas sayılı dosyasında ise derdestlik itirazı bulunmaktadır. Derdestlik, 6100 sayılı HMK"nın 114/1-ı maddesinde dava şartı olarak “aynı davanın, daha önceden açılmış ve halen görülmekte olmaması" şeklinde düzenlenmiş olup, tarafları, dava sebebi (vakıaları) ve dava konusu (talep sonucu) aynı olan bir davanın ikinci kez açılamayacağını ifade eder. Aynı dava ikinci kez açılırsa, ikinci davada bu husus ileri sürülmese bile re"sen gözetilerek ikinci dava dava şartı yokluğundan reddedilir. Derdestliğin olması için aynı davanın iki kez açılması gerekir.
Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/581 Esas sayılı dosyasında atiye bırakılan ve birleşen Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/801 Esas sayılı dosyasında yeniden talep edilen sözleşme dışı iş ve mahrum kalınan kar ile ilgili talepleri yönünden Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/581 Esas sayılı dosyasında açıklanan taleplerin miktarlarına göre davalının derdestlik itirazının değerlendirilerek sonucuna göre hüküm verilmesi gerekmektedir. Bu hususlar üzerinde durulmadan yanlış değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görüldüğünden diğer temyiz itirazları incelenmeden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, bozma kapsamına göre davalının diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 01.06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.