Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/4930 Esas 2019/2756 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 07.01.2015 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 24.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacılar vekili; davacıların ... İli, Merkez İlçesi, Karaçayır Mahallesinde bulunan 1598 ada 1 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, dava dışı ...’ın aynı taşınmazdaki kendisine ait hisseyi davalıya 02.07.2013 tarihinde sattığını, davacılara bildirimde bulunmadığını, bu yüzden tapudaki bedel ile masrafların toplamı davalıya ödenmek suretiyle adına kayıtlı 406/663 hissenin iptali ile davacılar adına eşit oranda tescilini talep etmiştir.
Davalı vekili, dava konusu parselde imar uygulaması sonucunda paylı mülkiyet oluştuğunu, imar uygulamasından önce davaya konu taşınmaz üzerinde hissedarların fiilen kullandığı kısımların belirli olduğunu iddia ederek fiili taksim savunması ile davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile 1598 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki davalıya ait 406/663 hissenin iptali ile davacılar adına eşit oranda tesciline karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
1) Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş reddi gerekmiştir.
2) Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
TMK"nın 733. maddesi gereğince yapılan satışın alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi zorunludur.
Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirdiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer.
Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
Önalım davasında dava konusu payın satış bedeli ile ödenmesi zorunlu harç ve masrafların toplamından ibaret olan önalım bedelinin 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 734/2. maddesi gereğince hükümden önce mahkemece belirlenecek uygun bir zaman içinde depo edilmesi için davacıya süre verilmesi gerekir. Davacıya verilen bu sürenin kesin olduğuna da mahkemece karar verilebilir. Kesin süre içerisinde öngörülen işlem yerine getirilmez ise 6100 sayılı HMK’nın 94. maddesi gereğince işlemi süresinde yapmayan tarafın o işlemi yapma hakkı ortadan kalkar. Ancak anılan bu madde hükmünün uygulanabilmesi için davacının davayı sürüncemede bırakacak davranışta bulunması gerekir.
Somut olaya gelince; davacı tarafın kendisine tanınan süre içerisinde 18.340,00TL tutarındaki ön alım bedelini mahkeme veznesine yatırdığı ve buna ilişkin dekontu mahkemeye sunduğu, davanın kabulüne karar verilmiş ise de, depo edilen önalım bedelinin davalıya ödenmesine ilişkin hüküm kurulması gerekirken, ödemeye ilişkin hüküm kurulmamış olması doğru görülmemiş ancak bu husus kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK"nın 438/7 maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; (2) numaralı bent uyarınca davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hüküm sonucuna ikinci paragraftan sonra gelmek üzere üçüncü paragraf olarak “Mahkeme veznesine depo edilen 18.340,00 TL önalım bedelinin karar kesinleştiğinde davalıya ödenmesine,” cümlesinin eklenmesine, hükmün değiştirilmiş ve DÜZELTİLMİŞ bu haliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.03.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.